Τα γεωπολιτικά τρίγωνα της Ανατολικής Μεσογείου στο προσκήνιο

Εβδομάδα τριμερών συνόδων (τα γεωπολιτικά τρίγωνα της Ανατολικής Μεσογείου) μπορεί να χαρακτηριστεί αυτή που διανύουμε, αναδεικνύοντας την κινητικότητα που υπάρχει στην περιοχή μας. Μια κινητικότητα που επιβεβαιώνει ότι βρίσκονται σε εξέλιξη διεργασίες για τη διαμόρφωση μιας περιφερειακής συνεργασίας, που θα έχει ως βασικό άξονα τα ενεργειακά.

Την περασμένη Δευτέρα πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, τριμερής συνάντηση Ελλάδος, Κύπρου και Παλαιστίνης, σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών. Στο ίδιο επίπεδο θα πραγματοποιηθεί σήμερα στη Λευκωσία τριμερής με την Ιορδανία. Αύριο ολοκληρώνεται σε αυτή τη φάση ο κύκλος των τριμερών με εκείνη που θα φιλοξενηθεί στο Ισραήλ σε επίπεδο κορυφής.

Είναι προφανές πως όλες αυτές οι κινήσεις είναι πολύ σημαντικές και αναβαθμίζουν το ρόλο της Κύπρου και της Ελλάδος στην περιοχή. Συνιστούν οι τριμερείς συνεργασίες οχήματα ισχυροποίησης του σταθεροποιητικού ρόλου Αθηνών και Λευκωσίας. Αυτός ο ρόλος πρέπει να διασφαλιστεί και να προστατευθεί πολιτικά από κινήσεις και ενέργειες που θα μπορούσαν να τον ακυρώσουν.

Αυτός ο ρόλος, για παράδειγμα, ενδέχεται να ακυρωθεί εάν η Λευκωσία επιμένει σε σχέση με το Κυπριακό να συζητά φόρμουλες, οι οποίες θα αφήνουν στη μεγάλη εικόνα την Τουρκία. Να συζητά φόρμουλες, οι οποίες να αφήνουν τον έλεγχο στην Άγκυρα. Για να έχουν σημασία τα στρατηγικά ανοίγματα, θα πρέπει να επηρεάζουν και στο Κυπριακό. Στη διαχείριση και στο περιεχόμενο της συμφωνίας.

Γεωπολιτικά τρίγωνα και στρατηγική υπεραξία

Πρέπει να είμαστε, όμως και πραγματιστές. Χωρίς ψευδαισθήσεις, επειδή οφείλουμε να γνωρίζουμε τις δυνάμεις και την εμβέλεια της χώρας, επιβάλλεται να γίνουν σχεδιασμοί αξιοποίησης αυτών των ανοιγμάτων. Η γεωγραφική θέση της Κύπρου έχει διαχρονικά στρατηγική σημασία. Έκπαλαι αυτή η γεωγραφική θέση αξιοποιείτο από τρίτους, χωρίς να λαμβάνει ανταλλάγματα η Λευκωσία. Για να έχει κέρδος πρέπει να διαμορφώσει μια ολοκληρωμένη πολιτική αξιοποίησης της δικής στρατηγικής υπεραξίας, σε μια λογική πάρε-δώσε.

Τις επόμενες εβδομάδες αναμένονται και τα αποτελέσματα των ερευνών των εταιρειών ExxonMobil και Qatar Petroleum στο οικόπεδο 10 της κυπριακής ΑΟΖ. Τα αποτελέσματα αναμένονται μέσα σε κλίμα έντασης που προσπαθεί να επιβάλλει η Τουρκία σε βάρος της Κύπρου και της Ελλάδος. Πώς θα αντιδράσει η Άγκυρα είναι ένα θέμα που δεν μπορεί προβλεφθεί. Μπορούν, όμως, να γίνουν εκτιμήσεις.

Ο βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Γουές Μίτσελ, σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή» ανέφερε πως «γνωρίζουμε την οπτική γωνία της Τουρκίας και η οπτική γωνία της Τουρκίας είναι μια μειοψηφία του ενός εναντίον όλου του υπόλοιπου κόσμου. Ο υπόλοιπος κόσμος έχει μια καθαρή, ευθεία άποψη για την ΑΟΖ της Κύπρου, βασισμένη στο Διεθνές Δίκαιο… Δεν θα δούμε φιλικά κανενός είδους παρενόχληση στα νερά της Κύπρου, ειδικά όταν εμπλέκονται αμερικανικά πλοία. Είδαμε τι συνέβη με την ΕΝΙ, οπότε παρακολουθούμε αυτά τα πράγματα πολύ προσεκτικά».

Τα παράθυρα ευκαιρίας δεν είναι πάντα ανοικτά. Σε μια περίοδο ανακατανομής στρατηγικών ρόλων, η Αθήνα και η Λευκωσία θα πρέπει να έχουν καθαρό ορίζοντα. Θα πρέπει να τοποθετηθούν στη μεγάλη εικόνα και να παραμείνουν.