Τα μηνύματα Ερντογάν από την Αμμόχωστο

Η παρουσία του προέδρου Ερντογάν, σήμερα στα Kατεχόμενα για να παραστεί στα πανηγύρια για την ανακήρυξη του ψευδοκράτους, στοχεύει να στείλει μηνύματα για τη “νέα γραμμή” στο Κυπριακό. Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, ο Τούρκος πρόεδρος ετοιμάζει –κατά την παραμονή του– εκπλήξεις, οι οποίες θα καθορίσουν και θα αναδείξουν και την πολιτική σημασία της καθόδου του στην κατεχόμενη περιοχή της Κύπρου. Οι εκπλήξεις προφανώς και αφορούν τα νέα τετελεσμένα και τη “νέα πορεία” στο Κυπριακό.

Σε ό,τι αφορά την περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου, η κατοχική δύναμη προσπάθησε έντονα τις προηγούμενες ημέρες να βρει Ελληνοκύπριο ιδιοκτήτη, ο οποίος θα αποδεχόταν να συμμετάσχει στο “πικ-νικ” του σουλτάνου και σε ένα “τελετουργικό” παράδοσης του “κλειδιού” της περιουσίας του. Πληροφορίες αναφέρουν πως έγιναν κάποιες βολιδοσκοπήσεις, χωρίς ωστόσο να είναι γνωστό το αποτέλεσμα των προσπαθειών.

Είναι σαφές πως η παρουσία του Ερντογάν στην περίκλειστη περιοχή, στέλνει το μήνυμα πως η τουρκική πλευρά θα προχωρήσει στον εποικισμό της πόλης. Τα σχέδιο είναι να ανοίξει σιγά-σιγά η περίκλειστη περιοχή και να ενωθεί με την υπόλοιπη πόλη της κατεχόμενης Αμμοχώστου. Σε πρώτη φάση η προσπάθεια στοχεύει στην αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου. Είναι σαφές πως η παρουσία Ερντογάν θα δώσει πανηγυρικό χαρακτήρα στους σχεδιασμούς της κατοχικής Τουρκίας.

Το κατοχικό καθεστώς προτίθεται να καλέσει τους νόμιμους κατοίκους να προσφύγουν στη λεγόμενη Επιτροπή Ακινήτων Περιουσιών, την οποία -όπως υπενθυμίζουν- αναγνωρίζει και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ). Αυτή η κίνηση αποσκοπεί στο να ξεκινήσει μια ατέρμονη διαδικασία στην “Επιτροπή” από τους Ελληνοκύπριους ιδιοκτήτες. Είναι δε σαφές πως σε περίπτωση που θα επιτραπεί υπό όρους και προϋποθέσεις η παρουσία ενός αριθμού Ελληνοκυπρίων ιδιοκτητών στην περίκλειστη περιοχή, αυτό θα γίνει υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση και υπό τον έλεγχο του στρατού κατοχής.

Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, είναι σαφές πως η παρουσία Ερντογάν, μετά από πολύ καιρό, στην κατεχόμενη περιοχή, εγκαινιάζει και σηματοδοτεί μια νέα τακτική αναφορικά με την προώθηση της διαχρονικής πολιτικής της Άγκυρας στο Κυπριακό. Αυτό που διαχρονικά επιδίωκαν, με διαφορετική ρητορική, που στόχευε στον στρατηγικό έλεγχο του νησιού μέσα από μια συνομοσπονδία, τώρα επιχειρούν να το θέσουν ευθέως στις διαπραγματεύσεις. Ο νέος κατοχικός ηγέτης, Ερσίν Τατάρ, είναι ο εγκάθετος της Άγκυρας, που ανέλαβε να εκφράσει αυτό το αφήγημα, τόσο δημοσίως όσο και στις κατ΄ ιδίαν επαφές του.

Ερντογάν και δύο κράτη

Οι συχνές αναφορές σε “κυρίαρχη ισότητα”, που παραπέμπει σε δύο κράτη, προβάλλεται όλο και περισσότερο την τελευταία περίοδο, παρόλο που δεν είναι καινούργιο στο τουρκικό λεξικό για το Κυπριακό. Διατυπώνεται από τον καιρό του πάλαι ποτέ εγκάθετου της Άγκυρας, Ραούφ Ντενκτάς. Σε αυτή τη φάση και ενόψει της σύγκλησης άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης, η τουρκική πλευρά επιχειρεί να καθορίσει ατζέντα. Το αφήγημα για πολιτική ισότητα δεν προτάσσεται όσο προηγουμένως, ενώ τώρα αναδεικνύουν τη θέση για κυρίαρχη ισότητα. Επί της ουσίας δεν αλλάζει κάτι. Είναι, όμως, η νέα ρητορική πιο συγκεκριμένη και απόλυτη ως προς τις τουρκικές επιδιώξεις.

Το σκηνικό, που διαμορφώνεται ως προς τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό, έχει βρετανικά “αποτυπώματα”. Η λογική του Λονδίνου, το οποίο επανήλθε στο παρασκήνιο ενόψει εξελίξεων, κινείται σε γνωστές προσεγγίσεις. Το στίγμα των αγγλικών προθέσεων έχει δώσει και με δημόσιες τοποθετήσεις του και ο πρέσβης της Βρετανίας στην Κύπρο, Στήβεν Λίλι. Η βρετανική πλευρά προσεγγίζει το θέμα με βάση τη “μέση γραμμή”.

Δηλαδή, η Λευκωσία επιδιώκει χαλαρή (ή αποκεντρωμένη) ομοσπονδία, οι Τούρκοι δύο κράτη και τούτο μπορεί να οδηγήσει σε συνομοσπονδία. Τόσο απλά και χωρίς να λαμβάνονται υπόψη αποφάσεις του ΟΗΕ. Βρετανοί αξιωματούχοι στις κατ΄ ιδίαν επαφές τους αναφέρουν με νόημα πως “όταν θέλει η νύμφη και ο γαμπρός…”. Στην προκειμένη περίπτωση, πάντως, εκείνο που θα γίνει είναι να υιοθετηθεί η τουρκική προσέγγιση.

Είναι σαφές πως παράλληλα με τον ξένο παράγοντα που προτάσσει θεωρίες “τελευταίας ευκαιρίας” και στο εσωτερικό, κυρίως από τα δύο μεγάλα κόμματα, προβάλλεται το αφήγημα πως εάν δεν προσέλθει η ελληνική πλευρά σε Πενταμερή θα χαθεί, για παράδειγμα, η Αμμόχωστος. Το ίδιο αφήγημα αναφέρει πως δεν θα πρέπει να τίθενται προϋποθέσεις για να προσέλθει η ελληνοκυπριακή πλευρά σε άτυπη Πενταμερή. Η χωρίς προϋποθέσεις σύγκληση άτυπης Πενταμερούς εμπεριέχει, πάντως, τον κίνδυνο να τεθούν όλα στο τραπέζι και να συζητηθούν τα διαφορετικά σενάρια και οι διαφορετικές μορφές λύσης. Κι όλα αυτά, βέβαια, την ώρα που η κατοχική Τουρκία συνεχίζει να αλωνίζει στην κυπριακή ΑΟΖ.

Σκιώδης διαπραγματευτής 

Ομάδα στήριξης στον νέο κατοχικό ηγέτη, Ερσίν Τατάρ, έχει συγκροτήσει η Τουρκία σε ό,τι αφορά το Κυπριακό. Ενόψει και του γεγονός ότι ο Τατάρ αναγνωρίζει πως δεν είναι καλός γνώστης του Κυπριακού, έχει αποφασιστεί να υπάρξει σκιώδης διαχειριστής. Πρόκειται για τον Εργκιούν Ολγκιούν, που ως φαίνεται θα διοριστεί και διαπραγματευτής. Σημειώνεται συναφώς ότι ο Ολγκιούν διετέλεσε διαπραγματευτής επί Έρογλου ενώ ήταν στενός συνεργάτης του Ραούφ Ντενκτάς. Ο Εργκιούν Ολγκιούν διαχειρίστηκε τα όσα προηγήθηκαν της συνάντησης Αναστασιάδη και Τατάρ, ενώ συμμετείχε και στην τελευταία συνάντηση του κατοχικού ηγέτη με την ειδική αντιπρόσωπο του ΟΗΕ στην Κύπρο, Ελίζαμπεθ Σπέχαρ.

Την υπόθεση με τα “χρυσά διαβατήρια” επικαλείται η τουρκική πλευρά για να δικαιολογήσει τον εποικισμό, ο οποίος είναι διεθνές έγκλημα. Ο λεγόμενος εκπρόσωπος του ψευδοκράτους στη Νέα Υόρκη, σε επιστολή του προς τα Ηνωμένα Έθνη (μέσω του Τούρκου Μόνιμου Αντιπροσώπου, Σινιρίογλου, ημερ. 23 Οκτωβρίου,) ισχυρίζεται ότι «η ελληνοκυπριακή διοίκηση επέτρεψε την εγκατάσταση χιλιάδων μη Ελληνοκυπρίων στη νότια Κύπρο, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, σύμφωνα με τη δική της εθνική νομοθεσία».

Στη συνέχεια αναφέρει πως η κυπριακή κυβέρνηση βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Ε.Ε. για το “Πρόγραμμα Υπηκοότητας Επενδυτών”, που τέθηκε σε εφαρμογή το 2013, «σύμφωνα με το οποίο μια επένδυση τουλάχιστον 2 εκατομμυρίων ευρώ (2,2 εκατομμύρια δολάρια) θα μπορούσε κάποιος να αγοράσει διαβατήριο και ταξίδια χωρίς βίζα σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση».

Σύμφωνα με την επιστολή, αυτά τα «χρυσά διαβατήρια», που αποκτήθηκαν «μέσω του εν λόγω καθεστώτος έχουν προκαλέσει ανησυχία ότι το σύστημα αυτό έχει αξιοποιηθεί ως τρόπος ξεπλύματος χρημάτων μέσω υπεράκτιων εταιρειών και παρέχει ένα ασφαλές καταφύγιο σε φυγάδες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Στην επιστολή γίνεται αναφορά και στο ρεπορτάζ του “Αλ Τζαζίρα”, σημειώνοντας ότι συμμετέχουν σε αυτή τη διαδικασία και Ελληνοκύπριοι πολιτικοί.