Τα μποφόρ και το γεωτρύπανο Abdulhamid Han

Σε παιχνίδι για γερά νεύρα εξελίσσεται το θέμα της καθόδου του νέου τουρκικού γεωτρύπανου Abdulhamid Han, που απέπλευσε νωρίτερα για το παρθενικό του ταξίδι, δέκα ημέρες πριν τις 9 Αυγούστου, όπως ήταν αρχικά προγραμματισμένο. Η κατοχική Τουρκία στέλνει και παραπλανητικά μηνύματα, ώστε να μην δώσει στίγμα προθέσεων. Η Άγκυρα θέλει προφανώς να αιφνιδιάσει τη Λευκωσία, αλλά και την Αθήνα, για να περιορίσει και τις δυνατότητες της όποιας αντίδρασης, αν και θεωρεί προβλεπτές τις κινήσεις τους. Η κατοχική δύναμη, μάλλον, θέλει να έχει συνεχώς στην πρίζα την Ελλάδα και την Κύπρο.

Οι πληροφορίες αναφέρουν πως από τουρκικής πλευράς εξετάζονται διάφορα σενάρια, αν και εκτιμάται πως κατά πάσα πιθανότητα οι αποφάσεις έχουν ληφθεί και θα ανακοινωθούν την υστάτη. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν πως το Abdulhamid Han μετά τον αιφνίδιο απόπλου του από το λιμάνι Τασουκού, θα κινηθεί σε δύο φάσεις, κι αυτό, εάν επιβεβαιωθεί, φαίνεται ότι αποφασίσθηκε για λόγους τακτικής. Τι αναφέρουν οι πληροφορίες;

Η πρώτη γεώτρηση του Abdulhamid Han, σύμφωνα με ένα σενάριο, στο οποίο προσανατολίζεται η κατοχική δύναμη, δεν θα διενεργηθεί στην κυπριακή ΑΟΖ. Δεν θα κάνει, αρχικά, γεώτρηση σε αδειοδοτημένο θαλασσοτεμάχιο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κατά πάσα πιθανότητα, η πρώτη γεώτρηση, που θα έχει και δοκιμαστικό χαρακτήρα, θα γίνει στον κόλπο της Αττάλειας.

Ένα δεύτερο σενάριο είναι να σταλεί το γεωτρύπανο δυτικά της Κύπρου, σε περιοχή που έγινε η πρώτη γεώτρηση, τον Μάιο του 2019. Η γεώτρηση ήταν σε στόχο, περίπου 60 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Πάφου, κοντά στον Ακάμα. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι η επιλογή αυτής της περιοχής συνδέεται με προσπάθειες που καταβάλλει εδώ και χρόνια η Άγκυρα για επιβολή τετελεσμένων και γι’ αυτό κατέθεσε και εγγράφως τη θέση της σε Ηνωμένα Έθνη και Ευρωπαϊκή Ένωση. Σημειώνεται περαιτέρω ότι η Τουρκία ισχυρίζεται σε διεθνείς οργανισμούς (ΟΗΕ και Ε.Ε.) ότι έχει «νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο, κυρίως στα δυτικά του γεωγραφικού μήκους 32°16’18”E».

Ασκήσεις επί χάρτου

Η ανάγνωση δε επί χάρτου του γεωγραφικού μήκους που προβάλλει η τουρκική πλευρά, δείχνει ότι η γραμμή αυτή ουσιαστικά εφάπτεται του δυτικού άκρου της Κύπρου, στην περιοχή του Ακάμα. Η γραμμή αυτή αρχίζει από τα παράλια της Τουρκίας και επεκτείνεται μέχρι και την Αίγυπτο. Εάν σε αυτό το σενάριο προχωρήσουν, πιθανόν μετά μίας πρώτης γεώτρησης στον κόλπο της Αττάλειας, θα σημαίνει πως η Άγκυρα θα αμφισβητήσει για μία ακόμη φορά μία περιοχή κοντά στην Κύπρο, δυτικά, βορείως των αδειοδοτημένων θαλασσοτεμαχίων 6 και 7 (δραστηριοποιείται η γαλλικό-ιταλική κοινοπραξία ΕΝΙ-ΤΟΤΑΛ).

Ένα άλλο σενάριο είναι να πάει απευθείας το γεωτρύπανο σε αδειοδοτημένο θαλασσοτεμάχιο. Αυτό το ενδεχόμενο δεν επιβεβαιώνεται επί του παρόντος, αλλά είναι όπως φαίνεται στο τραπέζι και αναλόγως των δεδομένων και των πολιτικών συγκυριών, δεν αποκλείεται να επιλεγεί. Και η επιλογή θα γίνει είτε σε περιοχή, που “διεκδικεί” η Τουρκία ή θεωρείται ότι ανήκει στο κατοχικό καθεστώς.

Η κατοχική Τουρκία σε ό,τι αφορά την κυπριακή ΑΟΖ, σε κάποια θαλασσοτεμάχια, ισχυρίζεται πως η τουρκική εταιρεία πετρελαίου (ΤΡΑΟ), ενεργεί εκ μέρους του ψευδοκράτους. «Οποιαδήποτε αξίωση (σ.σ. της Κυπριακής Δημοκρατίας) σχετικά με τις δραστηριότητες υδρογονανθράκων της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου θα πρέπει να απευθύνεται στην Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου», αναφέρει σε επιστολή του προς τα Ηνωμένα Έθνη, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Τουρκίας στη Νέα Υόρκη, Φεριντούν Σινιρίογλου, ημερομηνίας 18 Μαρτίου 2019. Δηλαδή, να καταστεί το ψευδοκράτος “επίσημος” και “ισότιμος” συνομιλητής της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Δεδομένα και ανακοινώσεις

Ενόψει ότι του παρθενικού ταξιδιού που πραγματοποιεί το νεοαποκτηθέν γεωτρύπανο, δεν αποκλείεται με την επιστροφή του να δούμε και κάποια ειδική τελετή, από την οποία δεν πρόκειται να απουσιάζει ο ίδιος ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Εκεί ο Ερντογάν αναμένεται να θέσει και το πλαίσιο των επόμενων βημάτων. Ενδέχεται η τουρκική πλευρά να οργανώσει μία φιέστα, μέσα από την οποία θα στείλει μηνύματα προς την Αθήνα και τη Λευκωσία, αλλά και προς τους τρίτους και θα ανεβάσει περαιτέρω τους τόνους, θα εκτοξεύσει απειλές.

Υπενθυμίζεται συναφώς ότι ο υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας, Φατίχ Ντονμέζ, ανακοίνωσε ότι το νέο γεωτρύπανο θα αποπλεύσει από το λιμάνι της Μερσίνας, στις 9 Αυγούστου. Από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος της Τουρκίας, Φουάτ Οκτάι, βρισκόμενος στα κατεχόμενα στις 20 Ιουλίου για τα πανηγύρια για την εισβολή, ανακοίνωσε ότι το τουρκικό πλωτό γεωτρύπανο θα ξεκινήσει τις εργασίες του τον Αύγουστο στην Ανατολική Μεσόγειο, χωρίς να ανακοινώνεται σε ποια περιοχή. Σημειώνεται ότι το γεωτρύπανο επισκέφθηκε προ ημερών και ο κατοχικός ηγέτης, Ερσίν Τατάρ, ο οποίος ευχήθηκε πως «είθε οι γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ίσως γύρω από την Κύπρο, να είναι καρποφόρες».

Σε στάση αναμονής Λευκωσία και Αθήνα

Οι πληροφορίες φέρουν τη Λευκωσία να είναι σε στάση αναμονής. Προφανώς και δεν θα μπορεί να σταματήσει μια νέα παράνομη γεώτρηση, πλην όμως, από τη στιγμή, κατά την οποία δεν γνωρίζει πού θα μεταβεί τελικώς το γεωτρύπανο, δεν μπορεί, όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, να γίνουν κινήσεις. Αυτό προφανώς συνδέεται με τη λογική ότι «δεν μπορούμε να κάνουμε και πολλά».

Το θέμα συζητήθηκε και στη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών, Ελλάδος και Κύπρου, Δένδια και Κασουλίδη που πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία. Εξ όσων έγινε αντιληπτό δεν έχουν ληφθεί κάποιες αποφάσεις, παρουσιάσθηκαν τα δεδομένα και οι πληροφορίες που υπάρχουν σχετικά με τις τουρκικές προθέσεις και οι δυο κυβερνήσεις θα δράσουν σε συντονισμό αναλόγως των κινήσεων της Άγκυρας. Αυτό που θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο είναι πως αμφότερες οι κυβερνήσεις θα στραφούν πρωτίστως προς την Ευρωπαϊκή Ένωση για βοήθεια.

Το θέμα της ένταξης της Κύπρου στο ΝΑΤΟ, δεν φαίνεται να απασχολεί τα υπουργεία Εξωτερικών Ελλάδος και της Κύπρου. Αυτό προκύπτει από τις τοποθετήσεις που έγιναν στην ετήσια σύσκεψη των Κυπρίων πρέσβεων, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στη Λευκωσία. Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, πιο ξεκάθαρη ήταν η θέση που διατύπωσε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, όταν ρωτήθηκε σχετικά από Κύπριο διπλωμάτη.

Το θέμα του ΝΑΤΟ

Ο Έλληνας ΥΠΕΞ ανέφερε πως το ΝΑΤΟ έχει δείξει να έχει έναν όχι βοηθητικό ρόλο για επίλυση προβλημάτων μεταξύ των μελών του, παραπέμποντας στα ελληνοτουρκικά και τη στάση της Συμμαχίας έναντι των τουρκικών προκλήσεων. Χαρακτήρισε μάλλον προβληματικές τις δηλώσεις του Γενικού Γραμματέα ενώ επισήμανε πως (ο Οργανισμός) δεν σέβεται πάντα το αξιακό σύστημα στο οποίο εδράζεται. Πρόκειται για μια τοποθέτηση που προφανώς απαντά σε όσους θεωρούν την ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ ως ιδανική λύση για τα θέματα της ασφάλειας.

Σε ομιλία του νωρίτερα ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών, Γιαννάκης Κασουλίδης, αναφέρθηκε στο θέμα αυτό χωρίς να δίνει ιδιαίτερο βάρος ή να εμβαθύνει. Ο κ. Κασουλίδης φέρεται να έχει πει πως «το ΝΑΤΟ δεν είναι επείγον θέμα. Έτσι κι αλλιώς θα βάλει βέτο η Τουρκία». Προχώρησε δε να λέγοντας πως το θέμα συζητείται στη δημόσια σφαίρα προσθέτοντας το εξής: «Άστε υποψήφιους να συζητούν». Σημειώνεται συναφώς πως και στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου που συζητείται δεν αφορά το παρόν, αλλά το μέλλον, μετά από την επίτευξη συμφωνίας στο Κυπριακό, καθώς διαφορετικά μια τέτοια κίνηση θα τη φρενάρει η κατοχική Τουρκία. Στη σύσκεψη των πρέσβεων της Κυπριακής Δημοκρατίας έχουν συζητηθεί και ζητήματα που αφορούν το Κυπριακό και ειδικά τα ΜΟΕ, για τα οποία ο κ. Κασουλίδης είπε ότι κατέθεσε το πακέτο, απορρίφθηκε, αλλά «έκανα προτάσεις». Υποστηρίζοντας πως άλλαξε το κλίμα.