Τα τουρκικά ΜΜΕ για την συνάντηση Ρούμπιο-Φιντάν – Tί λένε για τα F-35 και την Chevron
28/03/2025
Τουρκικά μέσα ενημέρωσης: Πρόοδος στις συνομιλίες Τουρκίας-Ηνωμένων Πολιτειών για την άρση των κυρώσεων CAATSA και των ρωσικών οπλικών συστημάτων S400. Εκτενή ρεπορτάζ και αναλύσεις από Τούρκους δημοσιογράφους και αναλυτές.
Σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ, που επικαλούνται πηγές του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στις συνομιλίες μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ για την άρση των κυρώσεων CAATSA. Τα δημοσιεύματα αναφέρουν ότι οι κυβερνήσεις βρίσκονται κοντά στο να συμφωνήσουν σε μια φόρμουλα, προσθέτοντας πως η Τουρκία έστειλε μηνύματα στην Ουάσιγκτον αυτή την εβδομάδα για να επιταχύνει τη διαδικασία.
Σημειώνουν ότι το 2019, μετά την αγορά των ρωσικών συστημάτων αεράμυνας από την Τουρκία, οι Ηνωμένες Πολιτείες την απέκλεισαν από το πρόγραμμα παραγωγής των F-35 και επέβαλαν κυρώσεις CAATSA στην Άγκυρα. Από τότε, οι ΗΠΑ και η Τουρκία πραγματοποιούν διαρκείς συνομιλίες σχετικά με την τύχη των S-400. Στο νομοσχέδιο για την Έγκριση Εθνικής Άμυνας (2020) το οποίο είναι δεσμευτικό για την αμερικανική κυβέρνηση, αναφέρεται ότι η Τουρκία πρέπει να παραιτηθεί από την κυριότητα των S-400. Ωστόσο, η Ρωσία δεν επιτρέπει στην Τουρκία να πουλήσει τα συστήματα αυτά και οποιαδήποτε άλλη εκποίηση τους θα μπορούσε να προκαλέσει εντάσεις μεταξύ Άγκυρας και Μόσχας.
Επίσης αναφέρουν ότι οι ΗΠΑ και η Τουρκία εξετάζουν την αλλαγή της διατύπωσης «πρέπει να παραιτηθεί από την κυριότητα των S-400» σε «οι S-400 πρέπει να τεθούν εκτός λειτουργίας». Παράλληλα, σύμφωνα με τις πηγές του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, οι δύο χώρες είναι πολύ κοντά σε συμφωνία πάνω σε αυτή τη φόρμουλα. Ωστόσο, τονίζουν ότι η έγκριση από το Κογκρέσο είναι απαραίτητη για την αλλαγή της διατύπωσης στο νομοσχέδιο.
Αν και οι Ρεπουμπλικάνοι ελέγχουν και τις δύο πτέρυγες του Κογκρέσου και τον Λευκό Οίκο, η Τουρκία θεωρεί αυτή την κατάσταση πλεονέκτημα, καθώς οι Ρεπουμπλικάνοι ενδέχεται να διευκολύνουν την αλλαγή της διατύπωσης του νομοσχεδίου. Αν επιτευχθεί συμφωνία, η Τουρκία θα δεσμευτεί να μην χρησιμοποιήσει τους S-400, ωστόσο η κυριότητα των συστημάτων θα παραμείνει στην Τουρκία, αναφέρουν.
Τουρκικά ΜΜΕ: Δημοσίευμα Türkiye
Ο Μάρκο Ρούμπιο, κατά τη διάρκεια συνάντησης με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, είχε ζητήσει συνεργασία σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, όπως το εμπόριο, η ασφάλεια και οι περιφερειακές κρίσεις. Ο Ρούμπιο δήλωσε: «Ο Τραμπ είχε μια πολύ καλή σχέση με τον Erdoğan κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του και θέλουν να την ξαναξεκινήσουν», αναφέροντας τη στρατηγική του Λευκού Οίκου για προσέγγιση με την Άγκυρα, γράφει η εφημερίδα.
Επιπλέον, σύμφωνα με την εφημερίδα, ο Ρούμπιο ανέφερε ότι η Τουρκία παίζει σημαντικό ρόλο στη Συρία και άλλες περιοχές και ότι ο ρόλος της είναι καθοριστικός στην περιοχή, αναφερόμενος στη συνεργασία με την Τουρκία για την καταπολέμηση της DAESH και την αποσταθεροποιητική επιρροή του Ιράν στη Συρία. Στη συνέχεια, το State Department εξέδωσε ανακοίνωση εξυμνώντας την ηγετική θέση της Τουρκίας στον παγκόσμιο συνασπισμό κατά της DAESH και τονίζοντας την ανάγκη «στενού συντονισμού» για την αντιμετώπιση της αποσταθεροποιητικής επιρροής του Ιράν στη Συρία.
Ο Ρούμπιο επίσης ζήτησε την ενεργό υποστήριξη της Τουρκίας στις ειρηνευτικές διαδικασίες στην Ουκρανία και τον Νότιο Καύκασο, αναφέρει. Ο Ζελένσκι είχε επίσης αναφέρει ότι η διαδικασία κατάπαυσης του πυρός θα καθοδηγείται από την Ουκρανία και τις ΗΠΑ, αλλά μπορεί να συμμετάσχει και η Τουρκία σε αυτή τη διαδικασία. Η δήλωση του Ρούμπιο «Όταν αναφερόμαστε στην Τουρκία, θα λέμε ‘Türkiye’» ερμηνεύτηκε ως η αντανάκλαση αυτής της αλλαγής στη διπλωματική γλώσσα, καταλήγει.
Η Hürriyet
«Το ντέρτι της γείτονος είναι τα F-35 και CAATSA» γράφει η Hürriyet. Επικεντρώνεται σε παρατηρήσεις γύρω από τις διπλωματικές εξελίξεις που αφορούν την Τουρκία και τις διεθνείς σχέσεις της.
Αναφορά στην Τρέχουσα Διεθνή Πολιτική: Η στήλη ξεκινά με την παρατήρηση ότι, ενώ η Τουρκία στρέφεται και πάλι στην εσωτερική της ατζέντα, οι διεθνείς εξελίξεις συνεχώς επηρεάζουν τις πολιτικές της. Η Άγκυρα φαίνεται να διατηρεί θετικές σχέσεις με τις ΗΠΑ και την ΕΕ, παρά τις προκλήσεις από την Ελλάδα και το «ελληνο-κυπριακό λόμπι» τα οποία συνεχίζουν να αντιτίθενται στην Τουρκία με τη χρήση αντιτουρκικής ρητορικής, αναφέρει.
Η Δεξίωση στον Λευκό Οίκο: Ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος, ηγετική φιγούρα της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αμερικής, κατά τη διάρκεια της δεξίωσης στον Λευκό Οίκο για την Ημέρα της Ανεξαρτησίας της Ελλάδας (25 Μαρτίου), δήλωσε στον Πρόεδρο Τραμπ ότι του θυμίζει τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο, ο οποίος ίδρυσε την Κωνσταντινούπολη. Του χάρισε επίσης τον ιερό σταυρό, αναφέροντας ότι «Εν τούτω νίκα», αναπαράγοντας τη θρησκευτική ιστορία του Κωνσταντίνου.
Το γεγονός αυτό θεωρείται ενδεικτικό της αυξανόμενης παρουσίας του «ελληνοκυπριακού λόμπι» στις ΗΠΑ, το οποίο επηρεάζει την πολιτική των ΗΠΑ κατά της Τουρκίας. Ωστόσο, ο Ελπιδοφόρος, παρόλο που είναι Τούρκος πολίτης από την Κωνσταντινούπολη, είχε δεχτεί κριτική και από την ελληνική πλευρά το 2021 για την παρουσία του στο Τουρκικό Σπίτι στη Νέα Υόρκη, αναφέρει η Hürriyet (θυμίζουμε πως συχνά οι Τούρκοι αποκαλούν «ελληνοκυπριακή διοίκηση» την Κυπριακή Δημοκρατία, καθότι δεν την αναγνωρίζει η Τουρκία).
Ελληνικές Αντιδράσεις και Πολιτική Στρατηγική: Το δημοσίευμα αναφέρει ότι η Αθήνα ανησυχεί για τις στρατηγικές εξελίξεις που περιλαμβάνουν τη φιλοτουρκική προσέγγιση της Συρίας και τη στήριξη της Τουρκίας στον πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς και τη στενή συνεργασία του Τούρκου Προέδρου Erdoğan με τον Τραμπ. Η Ελλάδα, αντιδρώντας σε αυτές τις εξελίξεις, πιέζει για να εμποδίσει την επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35 και την άρση των κυρώσεων CAATSA που αφορούν την Τουρκία.
Επισκέψεις και Διπλωματικές Κινήσεις: Ο Έλληνας Πρωθυπουργός αναμένεται να επισκεφτεί το Ισραήλ και να συναντηθεί με τον Ισραηλινό ομόλογό του, Benjamin Netanyahu. Σκοπός της επίσκεψης είναι να εξασφαλιστεί η υποστήριξη του Ισραήλ για την Ελλάδα, καθώς και να συζητηθούν ζητήματα ενεργειακής συνεργασίας στην περιοχή της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένου του αμφιλεγόμενου υποθαλάσσιου καλωδίου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ.
Ενεργειακές Σχέσεις και Διπλωματία: Η στήλη αναφέρει ότι η Chevron, αμερικανική εταιρεία, δείχνει ενδιαφέρον για τις έρευνες υδρογονανθράκων νότια της Κρήτης, μια περιοχή η οποία συμπίπτει με την περιοχή της θαλάσσιας συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, προκαλώντας ένταση στην περιοχή, σύμφωνα με την εφημερίδα. Το ενδιαφέρον αυτό της Chevron θεωρείται από την Αθήνα «ψήφος εμπιστοσύνης από τις ΗΠΑ».
Τα τουρκικά ΜΜΕ για την Chevron
«Ανέλαβαν δράση για να στρογγυλοκάτσουν πάνω στο φυσικό αέριο της Τουρκίας!», γράφει η εφημερίδα Yeni Akit και αναφέρεται στην ενεργειακή στρατηγική της Τουρκίας και τις κινήσεις της Chevron, η οποία εξετάζει την εξόρυξη φυσικού αερίου νότια της Κρήτης.
Αντιπαράθεση για Ενεργειακά Δικαιώματα: Η Chevron, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, αρχίζει τις έρευνες σε περιοχές «που επικαλύπτονται με τα θαλάσσια δικαιώματα της Τουρκίας και της Λιβύης, προκαλώντας την έντονη αντίδραση της Άγκυρας», επισημαίνει η Yeni Akit. Όπως επισημαίνει «η Τουρκία θεωρεί ότι αυτές οι κινήσεις παραβιάζουν τα δικαιώματά της και ότι δεν θα διστάσει να αναλάβει στρατιωτική δράση για να προστατεύσει τα συμφέροντά της στην περιοχή».
Στρατηγικές Κινήσεις στην Περιοχή: Αναφέρει ότι η Ελλάδα θεωρεί την παρουσία της Chevron ως στήριξη για την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Ελλάδας στην περιοχή, ενώ η Τουρκία ανησυχεί για «την προοπτική σφετερισμού των δικαιωμάτων της στη Μεσόγειο» όπως επισημαίνει. Υπενθυμίζει ότι η Τουρκία έχει ήδη εμποδίσει διάφορες προσπάθειες για την ανάπτυξη ενεργειακών έργων κοντά στα νησιά Κάσο και Κάρπαθο, περιοχές που θεωρεί ότι ανήκουν στην τουρκική θαλάσσια δικαιοδοσία.
Η ένταση αυτή στο ενεργειακό πεδίο «παραμένει κρίσιμη για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, καθώς και για τη γενικότερη στρατηγική στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου», καταλήγει.