Τα τουρκικά γεωτρύπανα σε ρόλο κανονιοφόρων

“Έξοδος” στην κυπριακή ΑΟΖ γεωτρύπανων και “πυκνή κίνηση” αναμένεται τις επόμενες λίγες εβδομάδες, με την τουρκική πλευρά να επιχειρεί να απαντήσει στο ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, το οποίο επανεκκινεί. Παρά το γεγονός ότι οι εταιρείες επιδιώκουν να αποφύγουν τα απρόοπτα, εκ των πραγμάτων η κινητικότητα με γεωτρύπανα στην ΑΟΖ θα προκαλέσει εντάσεις και προκλήσεις.

Στη μεγάλη εικόνα, διαμορφώνονται τρία δεδομένα, που θα προκαλέσουν την κινητικότητα:
Πρώτον, η κίνηση έγινε στα μουλωχτά αν και είχε κλείσει από τον περασμένο Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη, όταν ο πρόεδρος και οι συνεργάτες του είχαν συνάντηση με την ηγεσία της ExxonMobil. Εκεί, σύμφωνα με πληροφορίες, έκλεισε η αδειοδότηση του θαλασσοτεμαχίου 5 της κυπριακής ΑΟΖ στην κοινοπραξία των Exxon-Qatar Petroleum. Πρόκειται για μια εξέλιξη την οποία ήθελαν πολύ και οι Καταριανοί, που συμμετέχουν με τους Αμερικανούς στην κοινοπραξία.

Η Λευκωσία ήθελε αυτή την εξέλιξη καθώς θεωρείται μια σημαντική επιβεβαίωση του ενεργειακού της προγράμματος και ενισχύει την κυριαρχία της. Η κατοχική Τουρκία από την πλευρά της θεωρεί πως μέρος του 5 της… ανήκει. Μάλιστα όταν επιχείρησε να συζητήσει με την Αίγυπτο οριοθέτηση ΑΟΖ φέρεται να το πρόσφερε στο Κάιρο! Οι πληροφορίες μας αναφέρουν πως η κοινοπραξία Exxon-Qatar Petroleum, θα τρυπήσει κοντά στο 10 και δεν θα επεκταθεί σε “αμφισβητούμενη” περιοχή, όπως η Τουρκία θέλει να την παρουσιάσει.

Σημειώνεται δε πως με βάση τις σεισμικές έρευνες που έκανε η κοινοπραξία έχει εντοπιστεί κοίτασμα, που ξεκινά από το 10 και επεκτείνεται στο γειτονικό 5. Και μάλιστα τα ευρήματα κρίνονται πολύ σημαντικά. Δεν υπάρχουν, πάντως, ενδείξεις πότε θα ξεκινήσουν γεωτρήσεις στο τεμάχιο 5. Δεύτερο, εντός Δεκεμβρίου θα αρχίσει η επιβεβαιωτική γεώτρηση των Exxon-Qatar Petroleum στο θαλασσοτεμάχιο 10 της κυπριακής ΑΟΖ. Υπολογίζεται ότι θα διαρκέσει μέχρι τον Ιανουάριο ενώ αποτελέσματα αναμένονται τον Απρίλιο ή Μάιο.

Τρίτο, η γαλλοϊταλική κοινοπραξία TOTAL-ΕΝΙ, σχεδιάζει όπως αρμοδίως αναφέρεται, τους πρώτους μήνες του νέου χρόνου, 2022, να ξεκινήσει γεώτρηση στο θαλασσοτεμάχιο 6, στο οποίο έκανε στο παρελθόν και η Τουρκία, όχι όμως σε κοντινό σημείο με εκείνο που επέλεξαν οι αδειοδοτημένες από την Κυπριακή Δημοκρατία εταιρείες. Η προσοχή εκ των πραγμάτων στρέφεται προς την Άγκυρα και το πώς θα αντιδράσει στο νέο σκηνικό, το οποίο στήνεται.

Η τουρκική αντίδραση

Οι πληροφορίες αναφέρουν πως σε ό,τι τουλάχιστον τους αφορά, οι Αμερικανοί έχουν φροντίσει να συνεννοηθούν με τους Τούρκους, ότι δεν θα επιτρέψουν παρενόχληση ή παρεμπόδιση των γεωτρήσεων. Η Άγκυρα θεωρεί πως το θαλασσοτεμάχιο 10, δεν είναι στις “διεκδικήσεις” της. Για το 5, η Τουρκία θεωρεί ότι είναι εντός της υφαλοκρηπίδας της, αλλά όχι ολόκληρο (όχι το κομμάτι που ενδιαφέρει τους Αμερικανούς). Σε ό,τι αφορά τις άλλες εταιρείες, φαίνεται πως θα κρατήσουν αποστάσεις από “αμφισβητούμενες” περιοχές, όπως τις καθορίζει παράνομα η κατοχική δύναμη.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η κατοχική Τουρκία προσανατολίζεται να προχωρήσει σε γεώτρηση-απάντηση σε εκείνη που θα διενεργήσει η κοινοπραξία ExxonMobil και Qatar Petroleum στο θαλασσοτεμάχιο 10 της κυπριακής ΑΟΖ. Πού; Σε περιοχές, που κατά τον τουρκικό ισχυρισμό, ανήκουν στη δικαιοδοσία του ψευδοκράτους. Σε περιοχές, δηλαδή, που με σκηνοθέτη το καθεστώς της Άγκυρας, το κατοχικό καθεστώς παραχώρησε για έρευνες και γεωτρήσεις τα… δικαιώματα στην τουρκική κρατική εταιρεία Turkish Petroleum (ΤΡΑΟ).

Σημειώνεται συναφώς ότι υπάρχει ειλημμένη απόφαση για γεωτρήσεις στα παράνομα οικόπεδά “F” και “G” που έχει, δήθεν, παραχωρήσει το ψευδοκράτος στην ΤΡΑΟ νότια της Κύπρου. Υπενθυμίζεται πως έχει σταλεί επιστολή στα Ηνωμένα Έθνη, στις 8 Απριλίου 2019, μέσω του Τούρκου Μόνιμου Αντιπρόσωπου, στα Ηνωμένα Έθνη, με την οποία καθορίζεται η… περιοχή του ψευδοκράτους. Με βάση τον χάρτη που κατατέθηκε, τα οικόπεδα αυτά επικαλύπτουν τα θαλασσοτεμάχια της Κυπριακής ΑΟΖ 1,2,3,8,9,13 για τα τέσσερα εκ των οποίων είχε δοθεί άδεια ερευνών στην Ιταλική ΕΝΙ, στα οποία πλέον συμμετέχει και η γαλλική TOTAL.

Στις περιοχές αυτές έχουν γίνει ήδη από τουρκικής πλευράς παράνομα τρισδιάστατες σεισμογραφικές έρευνες. Συνεπώς τώρα είναι έτοιμοι και για γεωτρήσεις και δεν θα χρειαστεί οποιαδήποτε προεργασία. Η Τουρκία θέλει να παρουσιάσει ότι όλα γίνονται με πρόσκληση του ψευδοκράτους και θα αναδείξει τα “δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων”, μέσα από τις παράνομες αυτές ενέργειες. Η Λευκωσία, προφανώς θέλει διακαώς να υπάρξει επανεκκίνηση του ενεργειακού της προγράμματος, έχοντας συνεννοηθεί τόσο με τις εταιρείες όσο και με τις κυβερνήσεις τους.

Εξαγωγή της κρίσης

Επιχειρεί δε να εμπλέξει κι άλλους παίκτες, αλλά και τις χώρες της περιοχής. Την ίδια ώρα, φαίνεται πως κύκλοι στην Αθήνα κάνουν διαφορετική ανάγνωση των εξελίξεων. Αυτοί οι κύκλοι θεωρούν πως οι ενέργειες αυτές είναι υψηλού ρίσκου αυτή την περίοδο, καθώς ο Ερντογάν βρίσκεται υπό πίεση, λόγω της οικονομικής κρίσης. Θεωρούν δε πως ενδέχεται ο Τούρκος πρόεδρος να θελήσει να εξαγάγει την κρίση, προκαλώντας ένταση. Αυτή η ανάγνωση των εξελίξεων, όμως, αν και δεν μπορεί να αποκλειστεί οποιαδήποτε ενέργεια της Άγκυρας, δεν μπορεί προφανώς να καθοδηγεί τα επόμενα βήματα της Λευκωσίας.

Όπως σημειώνεται, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει προβεί σε συνεννοήσεις με τις εταιρείες, που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ, κυρίως με τις κυβερνήσεις των χωρών από τις οποίες προέρχονται. Η κυβέρνηση αποφάσισε απευθείας ανάθεση του θαλασσοτεμαχίου 5 στην κοινοπραξία, βρίσκοντας ένα “παράθυρο” στον ευρωπαϊκό κανονισμό, που ειρήσθω εν παρόδω, για τέτοιες περιπτώσεις λόγω του ελεύθερου ανταγωνισμού, προβλέπει ανοικτό διαγωνισμό.

Η Λευκωσία αξιοποίησε το γεγονός ότι το 10 γειτνιάζει με το 5 και αυτό σημαίνει πως οι έρευνες, κυρίως τα αποτελέσματα αυτών, μπορούν να επεκταθούν και σε περιοχές που αποτελούν συνέχεια του αδειοδοτημένου θαλασσοτεμαχίου. Συνεπώς, η Κυπριακή Δημοκρατία είναι πλήρως καλυμμένη έναντι της Ε.Ε. με την απόφασή της αυτή. Της απευθείας, δηλαδή, ανάθεσης, χωρίς διαγωνισμό.

Δίκτυα συνεργασίας με χώρες της περιοχής

Η Άγκυρα επιχειρεί να ρίξει δίκτυα συνεργασίας σε χώρες της περιοχής και κυρίως προς κράτη, με τα οποία οι σχέσεις της δεν είναι καλές τα τελευταία χρόνια. Η κίνηση αυτή γίνεται για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι οικονομικός και αυτό φάνηκε και από τη συνεργασία με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τα οποία, όπως ανακοινώθηκε, θα επενδύσουν 10 δισ. δολάρια στην Τουρκία. Κι αυτό παρόλο που οι σχέσεις τους μέχρι και πρόσφατα ήταν εχθρικές.

Υπενθυμίζεται συναφώς ότι η Τουρκία κατηγόρησε τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ότι είχαν ανάμιξη στο πραξικόπημα του 2016 κατά του Ερντογάν, ενώ τα Εμιράτα υποστηρίζουν πως η Άγκυρα ενισχύει τη “Μουσουλμανική Αδελφότητα”, για να αποσταθεροποιήσει καθεστώτα της περιοχής. Υπενθυμίζεται περαιτέρω, ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν βομβαρδίσει τουρκική βάση στη Λιβύη.

Δεύτερον, πέραν από την οικονομική διάσταση, είναι προφανές πως τα ανοίγματα της Άγκυρας έχουν και γεωπολιτική σημασία. Επιχειρεί να σπάσει τις συνεργασίες της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ελλάδας στην περιοχή. Η προσπάθεια επαναπροσέγγισης με Ισραήλ και Αίγυπτο συνεχίζεται, ενώ Αθήνα και Λευκωσία παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις.