Τα ξεχασμένα “Δεν Ξεχνώ” – Η Τουρκία πιέζει για αναγνώριση της κατοχής

Δεκαπέντε Ιουλίου 1974 το πραξικόπημα, πέντε ημέρες μετά, στις 20 Ιουλίου, η τουρκική εισβολή. Τέτοιος απόλυτος συγχρονισμός υπήρξε. Σε πέντε ημέρες έγιναν όλα. Η προδοσία και η τραγωδία. Προφανώς και ήταν έτοιμοι από καιρό! Και συνεννοημένοι. Πενήντα ένα χρόνια από τότε, από την προδοσία των ελληνόφωνων. Ήταν όλα συμφωνημένα. Ήταν όλα σχεδιασμένα, να διχοτομήσουν την Κύπρο, στο… πλαίσιο του ΝΑΤΟ.

Στο παιχνίδι η χούντα των Αθηνών και οι άνθρωποι της στην Κύπρο, η ΕΟΚΑ Β’, η Τουρκία και ασφαλώς ο πάλαι ποτέ ισχυρός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χένρι Κίσινγκερ. Όλα τα στοιχεία συνηγορούν ότι όλοι αυτοί είχαν συνεννοηθεί και υπήρξε διαμοιρασμός ρόλων.

Πενήντα ένα χρόνια μετά. Οι θύμισες πάνε πολύ πίσω. Αυτοί που πολέμησαν κατά των Τούρκων εισβολέων και κατακτητών, κουβαλούν μέχρι το τέλος της ζωής τους ένα έντονο αίσθημα. Είναι ως να ζουν τα ίδια γεγονότα καθημερινά, μέχρι σήμερα. Αυτό δεν μπορούν να το αντιληφθούν, όσοι δεν βίωσαν εκείνες τις ημέρες, δεν πολέμησαν. Οι μικρότεροι θυμούνται εικόνες. Με  την παιδική αφέλεια, πίστευαν πως “έρχεται βοήθεια από την Ελλάδα”. Βλέπαμε στον ουρανό για να εντοπίσουμε ελληνικά μαχητικά. Δεν ήλθαν ποτέ. Μόνο τουρκικά, που βομβάρδιζαν ανελέητα και ισοπέδωναν τα πάντα.

Και πώς να έλθει βοήθεια; Οι Αμερικανοί κινητοποιήθηκαν για να αποτραπεί ελληνοτουρκικός πόλεμος και όχι να αποτραπεί εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο. Πέντε δεκαετίες έχουν περάσει και οι πληγές παραμένουν ανοικτές. Ακόμη θάβουμε οστά μέχρι πρότινος αγνοουμένων. Ακόμη υπάρχουν αγνοούμενοι. Και οι νεκροί; Οι περισσότεροι νέοι, δεν πρόλαβαν να ζήσουν. Άφησαν πίσω τους μια ολόκληρη ζωή, οικογένειες και φίλους. Και οι πρόσφυγες; Γενιές φεύγουν και ο πόθος για επιστροφή παραμένει.

Έκτοτε, από το 1974 όσο και εάν η  “αναιμική” διπλωματία προσπάθησε να λύσει το Κυπριακό δεν τα κατάφερε. Δεν τα κατάφερε, παρόλο που οι πρωτοβουλίες ήταν κομμένες ραμμένες στα μέτρα και στις αξιώσεις, επιδιώξεις, της κατοχικής Τουρκίας. Από την αρχή, η λογική που χαρακτήριζε τις διπλωματικές προσπάθειες ήταν η προσαρμογή στα “νέα δεδομένα”, που επιχειρούσε να επιβάλλει επί του εδάφους η Τουρκία.

Υπενθυμίζεται ότι πριν ακόμη σταματήσει την προέλαση του ο τουρκικός στρατός, τον Ιούλιο του 1974, οι τρεις λεγόμενες εγγυήτριες δυνάμεις, Ελλάδα (μεταπολίτευση πλέον), η Τουρκία και η Βρετανία, στη Γενεύη, με την απουσία της Κυπριακής Δημοκρατίας (από και στις συμφωνίες της Ζυρίχης του 1959), καθόριζαν το τι δέον γενέσθαι. Ότι, δηλαδή, αυτό που διαδραματιζόταν στο νησί είχε σαν στόχο την επιβολή και την λειτουργία δυο διοικήσεων.

Στη διακήρυξη της 30^ης Ιουλίου, στη Γενεύη, περιεχόταν και μια πολύ σημαντική διατύπωση, που προδίκαζε το μέλλον του Κυπριακού. Αναφερόταν πως «οι υπουργοί εσημείωσαν την ύπαρξιν εν τη πράξει δυο αυτόνομων διοικήσεων εις την Κύπρο, δηλών ότι εκείνη της ελληνοκυπριακής κοινότητος και εκείνη της τουρκοκυπριακής κοινότητος».

Προστίθεται, όμως, ότι «οι υπουργοί συνεφώνησαν να μελετήσουν κατά την προσεχή των συνάντηση τα ανακύπτοντα εκ της υπάρξεως των αυτονόμων διοικήσεων προβλήματα, χωρίς τούτο να προδικάζη τα μέλλοντα να εξαχθούν εκ της καταστάσεως ταύτης συμπεράσματα…».  (Από το αρχείο Κωνσταντίνου Καραμανλή Γεγονότα και Κείμενα, Όγδοος τόμος, σελ. 44). Και ακόμη δεν είχε ολοκληρωθεί η προέλαση των τουρκικών στρατευμάτων, δεν είχε εκδηλωθεί ο δεύτερος γύρος των στρατιωτικών επιχειρήσεων και είχαν καθορίσει εν πολλοίς την επόμενη ημέρα. Επιπροσθέτως,  δεν είχαν μπει στον κόπο να ενημερώσουν την κυπριακή πλευρά.

Η Τουρκία μετά την εισβολή…

Και έκτοτε, από το 1974 και εντεύθεν, όλες οι διπλωματικές πρωτοβουλίες, οι προτάσεις των Ηνωμένων Εθνών, τα προτεινόμενα σχέδια λύσης, στηρίζονταν και στηρίζονται στο διαχωρισμό. Επιδιώκεται ανενόχλητα η νομιμοποίηση των τετελεσμένων της εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής.

Και μέσα από το χρόνο και την επιβολή βαθμηδόν νέων τετελεσμένων επί του εδάφους, τίθενται ζητήματα βαθιά αντιδημοκρατικά και ρατσιστικά. Η βασική φιλοσοφία όλων των προτάσεων είναι ο διαχωρισμός και η πλάι-πλάι “συμβίωση”. Η Κύπρος, το “αβύθιστο αεροπλανοφόρο”, όπως συνηθιζόταν να λέγεται την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, ήταν και είναι η παράπλευρη απώλεια ενός γεωπολιτικού ανταγωνισμού.

Τότε ήταν η σύγκρουση των “δυο κόσμων” και ο διαχωρισμός σε σφαίρες επιρροής. Η γεωγραφία και η ενίσχυση ρόλων και οι σχεδιασμοί ελέγχου καθιστούσε την Κύπρο σημαντική, όπως και παραμένει και σήμερα. Τότε, οι Ηνωμένες Πολιτείες, το ΝΑΤΟ, οι ισχυροί σύμμαχοι, είχαν αποφανθεί πως σε καμία περίπτωση δεν θα έπρεπε η Κύπρος να περάσει στη σφαίρα επιρροής του αντίπαλου δέους, του σοβιετικού μπλοκ.

Ενόψει δε του εσωτερικού, ενδονατοϊκού, ανταγωνισμού Ελλάδος και Τουρκίας, που κατά καιρούς εκδηλωνόταν, ενίοτε με επίκεντρο την Κύπρο, είχαν καταστρώσει ένα σχέδιο- διέξοδο για το… καλό της Συμμαχίας. Κι αυτό προφανώς ήταν το διχοτομικό σενάριο. Για το “καλό” της Συμμαχίας, για το “κακό” της Κύπρου, του ελληνισμού.

Η Τουρκία είχε διαχρονικά ένα επεκτατικό σχεδιασμό, ο οποίος περιλάμβανε και την Κύπρο. Η Ελλάδα, αν και στο νησί η συντριπτική πλειοψηφία είναι Έλληνες, θεωρούσε (και θεωρεί) την Κύπρο “βάρος” και “πονοκέφαλο”. Αυτή η επιδερμική προσέγγιση προσφέρει πρόσφορο έδαφος στην κατοχική Τουρκία να προχωρήσει στην υλοποίηση των επεκτατικών της σχεδιασμών. Η Τουρκία, υποδεικνύει συχνά-πυκνά ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, βρίσκεται, σε σχέση με την Κύπρο, “ένα βήμα μπροστά”. Ο ελληνισμός που βρίσκεται; Με το βήμα μετέωρο;