Θα επιδιώξει αντεπίθεση η Τουρκία μετά τις καθυστερήσεις στις διερευνητικές;

Σε εξέλιξη είναι στην Αθήνα ο 62ος γύρος των διερευνητικών επαφών ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, δέκα ημέρες πριν την Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, στην οποία αναμένεται να επαναξιολογηθούν οι ευρωτουρκικές σχέσεις υπό το πρίσμα και των προκλήσεων της Άγκυρας προς την Ελλάδα και την Κύπρο. Οι συναντήσεις της Αθήνας αποτελούν συνέχεια της συνάντησης που έγινε στην Κωνσταντινούπολη στις 25 Ιανουαρίου, με την τουρκική πλευρά να  συνεχίζει τις προσπάθειες να προσδώσει πολιτικό χαρακτήρα στις άτυπες συζητήσεις.

Η ελληνική πλευρά δεν έχει ανακοινώσει, για λόγους ασφαλείας, τον τόπο που γίνεται η συνάντηση ούτε το που έχει καταλύσει η τουρκική αντιπροσωπεία. Γνωστό είναι πάντως ότι της ελληνικής αντιπροσωπείας ηγείται ο πρέσβης Παύλος Αποστολίδης και της τουρκικής ο υφυπουργός Εξωτερικών Σεντάτ Ονάλ. Οι συζητήσεις στην Αθήνα θα διεξαχθούν σήμερα Τρίτη και αύριο Τετάρτη με μια σχετική καθυστέρηση από την πρώτη συνάντηση, μετά την επανεκκίνηση των διερευνητικών, στην Κωνσταντινούπολη.

Η Άγκυρα τρέναρε όσο μπορούσε περισσότερο την απάντησή της στο ελληνικό αίτημα να καθορίσει ημερομηνίες για αυτήν  την επαναληπτική συνάντηση, επιδιώκοντας την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη χρονική εγγύτητά της με την Σύνοδο Κορυφής. Ενδιαμέσως,  παράλληλα με το ροκάνισμα του χρόνου, συνέχισε τις προκλήσεις της κατά της Ελλάδας και επιδίωκε να ωθήσει την ελληνική πλευρά σε κάποιο λάθος, προκειμένου να της χρεώσει το όποιο ναυάγιο των συζητήσεων.

Πολιτικό διάλογο θέλει η Τουρκία

Η Αθήνα επιμένει εξαρχής στο πλαίσιο που έχει θέσει για αυτές τις επαφές, καθώς και στο ότι δεν αποτελούν συνομιλίες αλλά άτυπες συζητήσεις, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν υπάρχει κάποιος κοινός τόπος  για την επίλυση της μίας και μοναδικής διαφοράς: τον καθορισμό υφαλοκρηπίδας και θαλάσσιων ζωνών. Η Άγκυρα, ωστόσο, συνεχίζει να θέτει ανύπαρκτα ζητήματα, επιδιώκοντας και την αναβάθμισή τους σε πολιτικό επίπεδο.

Αυτό, η τουρκική πολιτική ηγεσία το επιδίωξε και στη συνάντηση της Κωνσταντινούπολης, πρώτον μεταφέροντας τον τόπο της εκεί συνάντηση στο παλάτι του «Ντολμά Μπαχτσέ» και δεύτερον με την παρουσία του Ιμπραήμ Καλίν, ο οποίος είναι το δεξί χέρι του Ερντογάν. Σε ό,τι αφορά δε τη θεματική, η Άγκυρα έθεσε, στη συνάντηση της Κωνσταντινούπολης, και θέμα αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών, το οποίο για την Αθήνα δεν αποτελεί θέμα συζήτησης.

Την Τετάρτη πάντως θα υπάρξουν συζητήσεις ανάμεσα στον υπηρεσιακό γενικό  γραμματέα του Υπουργείου Εξωτερικών, πρέσβη Θεμιστοκλή Δεμίρη, και τον Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών Σεντάτ Ονάλ. Ωστόσο, αναφερόμενη σε αυτό, πριν μερικές ημέρες, η κυβερνητική εκπρόσωπος άφησε να εννοηθεί ότι στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών γίνονταν πάντα τέτοιου είδους «πολιτικές διαβουλεύσεις», οι οποίες όμως δεν αποτελούν, σε καμία περίπτωση, την πολιτική αναβάθμισή τους.

Τα πράγματα αλλάζουν όμως, εάν στις συναντήσεις της Αθήνας μετέχει και ο Ιμπραήμ Καλίν, κάτι το οποίο δεν έχει ξεκαθαριστεί μέχρι τώρα. Στη συνάντηση της Κωνσταντινούπολης, η παρουσία του Καλίν θα μπορούσε ενδεχομένως να δικαιολογηθεί με το πρόσχημα ότι η Τουρκία ήταν οικοδεσπότης ή ως ένδειξη ενδιαφέροντος και “καλών προθέσεων” από τον Ερντογάν, μιας και επρόκειτο για την πρώτη επαφή μετά από χρόνια. Αυτό δεν μπορεί να ισχύσει όμως στην αυριανή συνάντηση.

Τούρκικες παγίδες στις διερευνητικές

Στο θέμα αναφέρθηκε και ο υφυπουργός Παιδείας και διεθνολόγος, Άγγελος Συρίγος, ο οποίος, μιλώντας στον  ΣΚΑΪ, επισήμανε την προσπάθεια της Τουρκίας να δώσει πολιτική χροιά στις συζητήσεις. Εστιάζοντας μάλιστα στο ενδεχόμενο συμμετοχής του Καλίν στο τραπέζι του διαλόγου τόνισε ότι είναι προφανές πως η παρουσία του στην Ελλάδα θα έχει άλλη σημασία, από την τρέχουσα κατάσταση των διερευνητικών. Ο κ. Συρίγος σημείωσε επίσης πως πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι «στο επίπεδο που γίνονται οι διερευνητικές μετέχουν διπλωμάτες και δεν μπορεί να ληφθεί πολιτική απόφαση» για να προσθέσει ότι οι διπλωμάτες μεταφέρουν στους πολιτικούς το περιεχόμενο αυτών των συζητήσεων.

Η τουρκική διπλωματία και ιδιαίτερα ο επικεφαλής της, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, συνηθίζουν άλλωστε να καταφεύγουν συχνά στην προπαγάνδα και την παραπληροφόρηση, παρουσιάζοντας, όπως θέλουν, τα γεγονότα. Αυτό συνέβη πρόσφατα και στο θέμα των σχέσεων Τουρκίας-Αιγύπτου, όπου κάποιες τεχνικές και περιορισμένου χαρακτήρα συζητήσεις βαφτίστηκαν έναρξη συνομιλιών για την εξομάλυνση των, εδώ και χρόνια, τεταμένων, σχεδόν εχθρικών, σχέσεων των δύο χωρών.

Η Τουρκία πάντως δεν έχει παραιτηθεί από την στρατηγική της έντασης, στο διάστημα που μεσολάβησε από την συνάντηση της Κωνσταντινούπολης μέχρι σήμερα. Αν και δεν βρισκόμαστε απέναντι στις ιδιαίτερα τεταμένες καταστάσεις που δημιούργησε το περασμένο καλοκαίρι στην Ανατολική Μεσόγειο, η Άγκυρα συνέχισε τις προκλήσεις (Τσεσμέ, ασκήσεις) αλλά και τις προσπάθειες να κερδίσει το παιχνίδι των εντυπώσεων, φορτώνοντας στην Αθήνα τη δική της παράλογη αδιαλλαξία.

Τελευταίο κρούσμα ήταν οι χθεσινές δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Άμυνας, Ακάρ, ο οποίος είπε για τις διερευνητικές: «Παρ’ όλες τις εποικοδομητικές μας προσεγγίσεις, δυστυχώς, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ορισμένες αρνητικές δηλώσεις, ενέργειες και παρενοχλήσεις». Στο πλαίσιο αυτό έρχεται στην Αθήνα η τουρκική αντιπροσωπεία, ενώ το βλέμμα της τουρκικής ηγεσίας είναι στραμμένο στη Σύνοδο Κορυφής και στη “θετική ατζέντα” των ευρωτουρκικών σχέσεων που προωθεί το Βερολίνο. Ο Ερντογάν είχε άλλωστε, προσφάτως, επαφές με την Μέρκελ, με αιχμή το μεταναστευτικό και την επέκταση της σχετικής συμφωνίας ανάμεσα στην ΕΕ και την Τουρκία.