Θέλουν να βάλουν χέρι στο φυσικό αέριο χωρίς λύση του Κυπριακού!

Στη λογική για επιβολή ντε φάκτο μιας συνομοσπονδίας στην Κύπρο κινείται η τουρκική πλευρά. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, μεταφέροντας εν πολλοίς τις εξελίξεις στο Κυπριακό το ερχόμενο καλοκαίρι ή και αργότερα, στην Άγκυρα προτάσσουν ως επιλογή τη συνεργασία των δύο οντοτήτων χωρίς συμφωνία. Σε αυτό εντάσσουν το κρίσιμο ζήτημα του φυσικού αερίου, για το οποίο υπάρχει επεξεργασμένη φόρμουλα που αναφέρεται σε επαφές Τούρκων αξιωματούχων.

Η επιλογή της πλάι-πλάι διαβίωσης, που νομιμοποιεί το κατοχικό στάτους κβο, δεν είναι τωρινό, αλλά από τον καιρό του πάλαι ποτέ κατοχικού ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς. Τώρα, όμως, προωθείται τούτο με βάση και τα νέα δεδομένα που θεωρούν ότι διαμορφώνονται στο νησί και στην περιοχή. Το μοντέλο που προωθεί το καθεστώς Ερντογάν στοχεύει ουσιαστικά στην «ομαλοποίηση» της κατάστασης χωρίς να διαφοροποιείται η σημερινή πραγματικότητα της κατοχής. Τόσο ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, όσο και ο εγκάθετος της Άγκυρας στα κατεχόμενα, Κουντρέτ Οζερσάι, εξηγούν τη «νέα προσέγγιση» στις επαφές που πραγματοποιούν.

Πρώτον, σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο η βάση της πρότασής τους στηρίζεται σε παλαιότερη, που κατέθεσε στις 24 Σεπτεμβρίου 2011 ο τότε κατοχικός ηγέτης Ντέρβις Έρογλου για συνδιαχείριση, ή διαμοιρασμό του φυσικού αερίου. Εκείνη η πρόταση προέβλεπε τη δημιουργία τεχνικής επιτροπής για τους υδρογονάνθρακες, εντάσσοντας το θέμα στο πλαίσιο του διακοινοτικού διαλόγου.

Κοντολογίς, διαχείριση των υδρογονανθράκων πριν από τη λύση. Ή καλύτερα, με λύση ή χωρίς λύση του Κυπριακού, η οποία έρχεται σε δεύτερη μοίρα, το θέμα του φυσικού αερίου να συζητηθεί και να τύχει από κοινού διαχείρισης! Είναι ξεκάθαρο ότι αυτή η φόρμουλα (αέριο χωρίς λύση) ευνοείται από την τουρκική πλευρά. Να υπάρξει, δηλαδή, ρύθμιση, συνεργασίας για το θέμα μεταξύ της κυπριακής κυβέρνησης και του ψευδοκράτους (αναγνώριση μέσω των υδρογονανθράκων).

Ο Τσαβούσογλου κάνει ένα ακόμη βήμα για να διασκεδάσει, δήθεν, τις ανησυχίες των Ελληνοκυπρίων για το ενδεχόμενο αναγνώρισης του ψευδοκράτους μέσω της συνεργασίας αυτής. Παραπέμπει σε μια φόρμουλα-διέξοδο, σύμφωνα με την οποία οι όποιες διεργασίες συνεργασίας υπάρξουν, αυτές να γίνουν ή διά της ΕΕ ή δια των πετρελαϊκών εταιρειών. Να μην έχουν ρόλο τα κράτη! Ο Τσαβούσογλου συνδέει τη συνεργασία αυτή με τη διαχρονική πρόταση, όπως το αέριο περάσει με αγωγό μέσω Τουρκίας. Επιλογή, την οποία δεν φαίνεται να συζητούν πλέον οι υπόλοιποι παίκτες.

Ο Οζερσάι από την πλευρά του, εναρμονισμένος πλήρως με τις τουρκικές επιδιώξεις και στοχεύσεις, επιμένει στη συνδιαχείριση από τώρα του φυσικού αερίου, αφήνοντας να εννοηθεί πως οι εταιρείες στην κρίσιμη στιγμή, την ώρα της εξόρυξης, «θα αναγκάσουν τους Ελληνοκύπριους να μιλήσουν με τους Τουρκοκύπριους». Πώς θα γίνει τούτο και γιατί, μόνο ο ίδιος το ξέρει. Εκτός κι εάν έχει επαφές με τις εταιρείες, οι οποίες, ειρήσθω εν παρόδω, διατηρούν κανάλια επικοινωνίας με την Άγκυρα.

ΟΥΝΦΙΚΥΠ

Δεύτερον, σε ό,τι αφορά συνεργασία επί του εδάφους, η τουρκική πλευρά προτάσσει διάφορα ζητήματα. Ένα ζήτημα είναι αυτό της ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Ο Οζερσάι κατά τις επαφές του στη Νέα Υόρκη έχει αναφέρει πως δεν χρειάζεται μετά από τόσα χρόνια (από το 1964) η παρουσία της Ειρηνευτικής Δύναμης. Υποστηρίζει πως τα προβλήματα που προκύπτουν -για παράδειγμα στη νεκρή ζώνη- μπορούν να τα επιλύουν οι δύο πλευρές. Και όταν αναφέρεται στην προκειμένη περίπτωση σε «δύο πλευρές» δεν εννοεί την Κυπριακή Δημοκρατία και τον τουρκικό στρατό κατοχής, αλλά τις «δύο οντότητες».

Παράλληλα, από τουρκικής πλευράς γίνεται λόγος για ανταλλαγή πληροφοριών για το έγκλημα, παράδοση εγκληματιών από τη μια πλευρά στην άλλη. Στην παρούσα φάση, υπάρχουν περιπτώσεις για τις οποίες ασκείται πίεση από τους Τούρκους να παραδώσει η Κυπριακή Δημοκρατία εγκληματικό στοιχείο, που έχει συλληφθεί στις ελεύθερες περιοχές. Πού να παραδοθεί όμως; Στο παράνομο καθεστώς;

Επίσης, αναφέρονται στο θέμα της κινητής τηλεφωνίας, του ηλεκτρικού ρεύματος, ζητήματα που συζητήθηκαν στο παρελθόν στο πλαίσιο των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Δεν προχώρησαν, όμως, καθώς η τουρκική πλευρά επιδίωκε μέσω αυτών να εξασφαλίσει πλεονεκτήματα στα πλαίσια των προσπαθειών της για αναβάθμιση του ψευδοκράτους.

Είναι προφανές πως ο στόχος της τουρκικής πλευράς είναι πρωτίστως να βάλει χέρι στο φυσικό αέριο. Η επιχειρηματολογία της ότι «δεν μπορούν να μείνουν έξω από τον διαμοιρασμό οι Τουρκοκύπριοι, επειδή δεν λύθηκε το Κυπριακό», κερδίζει έδαφος στους συνήθεις υπόπτους, οι οποίοι και το επαναλαμβάνουν και οι ίδιοι στη συνέχεια. Για την Άγκυρα το θέμα είναι υψίστης προτεραιότητας και κινείται, μερικές φορές με ακραίες ενέργειες, για να περιληφθεί στους σχεδιασμούς, με ετσιθελικό τρόπο και έχοντας το πάνω χέρι.

Την ίδια ώρα, επί του εδάφους, εκείνο που επιδιώκουν οι Τούρκοι είναι να διαμορφώσουν το τοπίο για να λειτουργούν «σε συνθήκες ομαλότητας», δύο συνιστώντα κρατίδια. Είναι προφανές από τις κινήσεις και τους σχεδιασμούς αυτούς πως δεν αποτελεί -ούτε και αποτελούσε βέβαια ποτέ- προτεραιότητα για την Άγκυρα η λύση του Κυπριακού. Προτεραιότητα είναι ο στρατηγικός έλεγχος και η υποταγή του νησιού.

Επικοινωνία με Μίτσελ

Μακρά τηλεφωνική επικοινωνία είχαν το απόγευμα της περασμένης Πέμπτης, ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Χριστοδουλίδης και ο υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδιος για Ευρωπαϊκές Υποθέσεις, Γουές Μίτσελ. Η τηλεφωνική επικοινωνία έγινε με πρωτοβουλία του Κύπριου αξιωματούχου. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης έθεσε και το θέμα της ΟΥΝΦΙΚΥΠ ενόψει της συζήτησης της ανανέωσης της θητείας της Δύναμης από το Συμβούλιο Ασφαλείας τις προσεχείς ημέρες.

O ΥΠΕΞ είχε τηλεφωνική επικοινωνία και με άλλα υπουργεία Εξωτερικών μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, για το ίδιο θέμα. Σημειώνεται συναφώς ότι ενδεχομένως τον Φεβρουάριο να πραγματοποιηθεί τριμερής συνάντηση Ελλάδος, Κύπρου, Ισραήλ, στην Κρήτη και σε αυτή θα συμμετάσχει και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο. Η πρώτη αμερικανική παρουσία στο συγκεκριμένο σχήμα τριμερούς ήταν τον περασμένο μήνα στο Ισραήλ, όταν εκ μέρους των ΗΠΑ συμμετείχε ο εκεί πρέσβης της χώρας.

Πριν την πραγματοποίηση του νέου ταξιδιού της απεσταλμένης των Ηνωμένων Εθνών, Τζέιν Χολ Λουτ, στην περιοχή, που χρονικά τοποθετείται στο τέλος Ιανουαρίου ή στις αρχές Φεβρουαρίου, η Τουρκία έχει διαμηνύσει πως δεν μπορεί να υπάρξει επανέναρξη των συνομιλιών σύντομα. Στην Άγκυρα, θέλουν να τελειώσουν οι  τοπικές εκλογές του Μαρτίου πριν υπάρξει οποιαδήποτε εξέλιξη στο Κυπριακό.

Οι αναφορές Τσαβούσογλου για συνομιλίες μετά το Brexit(!) και τις ευρωεκλογές του Μαΐου, αλλά και του Οζερσάι πως δεν υπάρχουν οι συνθήκες επανέναρξης των διαπραγματεύσεων δυσκολεύουν την αποστολή Λουτ. Η τελευταία, πάντως, που παρακολουθεί από κοντά τις διεργασίες για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ, στο νέο της ταξίδι θα έρθει έχοντας στις αποσκευές της και έγγραφο. Έγγραφο είχε μαζί της και στο τελευταίο της ταξίδι, πλην όμως δεν το παρουσίασε, καθώς έκρινε πως δεν ήταν κατάλληλες οι συνθήκες.