Θέση Πόντιου Πιλάτου υιοθετεί η Βρετανία για τις εγγυήσεις

Η πάγια θέση της Βρετανίας πως, «εάν δεν το επιθυμούν οι δύο πλευρές, η Βρετανία δεν θέλει να παραμείνει εγγυήτρια», αποτελεί υπεκφυγή. Δεν είναι ξεκάθαρη θέση, όπως είναι αυτή που εκφράζεται από την Αθήνα. Ότι, δηλαδή, η Ελλάδα ζητά κατάργηση των εγγυήσεων και πως η ίδια δεν πρόκειται να συμμετάσχει σε κανένα σύστημα, είτε το υφιστάμενο ή άλλο, στο οποίο θα διατηρείται η παρουσία εγγυητριών δυνάμεων.

Είναι σαφές πως διαφορετικά θα ήταν τα δεδομένα εάν δυο από τις τρεις λεγόμενες εγγυήτριες δυνάμεις δήλωναν ευθέως και χωρίς περιστροφές πως ζητούν την κατάργηση του συστήματος. Οι πιέσεις θα στρέφονταν προς την Τουρκία, η οποία δεν θα μπορούσε να πείσει για την αναγκαιότητα διατήρησης των εγγυήσεων και του λεγόμενου μονομερούς δικαιώματος επέμβασης. Γι’ αυτόn ακριβώς το λόγο το Λονδίνο δεν τοποθετείται με ξεκάθαρο τρόπο.

Η Βρετανίδα Πρωθυπουργός Τερέζα Μέι φέρεται, λοιπόν, να είπε στον Πρόεδρο Αναστασιάδη, στην συνάντησή τους στο Λονδίνο, πως αν δεν το επιθυμούν οι δύο πλευρές, η Βρετανία δεν θέλει να παραμείνει εγγυήτρια. Μια μεσοβέζικη θέση, η οποία μπορεί να ικανοποιήσει όλους τους εμπλεκόμενους. Μια θέση, που μπορεί να τύχει διπλής ανάγνωσης. Γι’ αυτό άλλωστε διατυπώνεται. Το Λονδίνο είναι λάτρης της εποικοδομητικής ασάφειας, που επιτρέπει στο βαθύ κράτος του Φόρεϊν Όφις να κάνει παιχνίδια.

Η Βρετανία έχει ευθύνες γιατί ως εγγυήτρια δύναμη δεν έκανε οτιδήποτε για την αποτροπή της τουρκικής εισβολής. Σύμφωνα με τα απόρρητα έγγραφα της βρετανικής κυβέρνησης για το 1974 που δόθηκαν στη δημοσιότητα το Σάββατο 1η Ιανουαρίου 2005, το Λονδίνο έδωσε στην Τουρκία ελευθερία κινήσεων για να εισβάλει. Η τότε βρετανική κυβέρνηση ξεκαθάρισε πως δεν μπορούσε να επιτρέψει να χρησιμοποιηθούν οι Βάσεις της στην Κύπρο για επιδρομές από τις τουρκικές δυνάμεις.

Στη συζήτηση, όμως, αυτό που προέκυψε ήταν πως οι Τούρκοι δεν ήθελαν οι Βρετανοί να προβάλλουν εμπόδια. Αυτό συμφωνήθηκε. Σημειώνεται πως σε τηλεφωνική επικοινωνία των δυο Πρωθυπουργών, Βρετανίας και Τουρκίας, στις 24 Ιουλίου 1974, ο πρώτος με αυστηρό ύφος προειδοποίησε τον δεύτερο ότι θα είχε συνέπειες αν οι τουρκικές δυνάμεις δοκίμαζαν να καταλάβουν το αεροδρόμιο. Ο Τούρκος πρωθυπουργός παρουσιάσθηκε απολογητικός.

Γι’ αυτό και κανείς δεν μπορεί να εκφράζει ικανοποίηση για τις ασαφείς γενικόλογες  τοποθετήσεις της Βρετανίας ότι «εάν και εφόσον» δεν θέλει να είναι εγγυήτρια δύναμη. Ούτως ή άλλως δεν ήταν ποτέ, καθώς δεν εκπλήρωσε καμία από τις υποχρεώσεις της. Ικανοποίηση θα εκφραζόταν εάν το Λονδίνο ζητούσε κατάργηση των εγγυήσεων. Αλλά αυτό δεν πρόκειται να το κάνει γιατί δεν θέλει να στεναχωρήσει τον στρατηγικό της εταίρο, την Τουρκία.