Τι επιδιώκουν οι Τούρκοι με το άνοιγμα της Αμμοχώστου

Το άνοιγμα της περιφραγμένης περιοχής της Αμμοχώστου δεν είναι μία μεμονωμένη πρωτοβουλία της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων. Αποτελεί τμήμα του τουρκικού σχεδίου Β. Αυτό αποβλέπει στη δημιουργία μίας νέας κατάστασης πραγμάτων στη Κύπρο και πέριξ αυτής. Το σχέδιο άρχισε να υλοποιείται το 2017 αμέσως μετά τη κατάρρευση των διαπραγματεύσεων για ομοσπονδιακή λύση στο Κραν Μοντανά.

Πέραν του ανοίγματος της Αμμοχώστου περιλαμβάνει την διεκδίκηση μεγάλου μέρους της κυπριακής ΑΟΖ από τη Τουρκία, τη συνδιαχείριση της υπόλοιπης ΑΟΖ από τους Τουρκοκύπριους ή εναλλακτικά το πάγωμα του κυπριακού ενεργειακού προγράμματος. Άλλα στοιχεία του σχεδίου είναι η φυγή της ΟΥΝΦΙΚΥΠ και η αλλαγή του καθεστώτος της νεκρής ζώνης καθώς και η δημιουργία κυρίαρχης τουρκικής αεροναυτικής βάσης στη περιοχή Λευκονοίκου.

Σε ότι αφορά την Αμμόχωστο το σχέδιο προβλέπει το άνοιγμα της περιφραγμένης περιοχής υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση και στην ουσία κατάργηση του ψηφίσματος 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Το ψήφισμα αυτό που επαναβεβαιώθηκε με το 789 του 1992 προβλέπει την επιστροφή των Ελληνοκυπρίων κατοίκων της περιοχής κάτω από τη διοίκηση του ΟΗΕ.

Παράλληλα οι κατοχικές αρχές σκοπεύουν, σύμφωνα με τις δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών κ.Τσαβούσογλου, να παραχωρήσουν το δικαίωμα χρήσης στους Ελληνοκυπρίους που είχαν περιουσίες στη περιοχή πριν το 1974 νοουμένου ότι αυτοί αποδεχθούν ότι η ιδιοκτησία ανήκει στο EVKAF (τουρκοκυπριακό θρησκευτικό ίδρυμα). Αυτό αποκάλυψε με άρθρο του σε τουρκική ιστοσελίδα ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας κ. Γιασάρ Γιακίς. Με τον τρόπο αυτό υπολογίζουν ότι θα λυθεί το μεγαλύτερο μέρος του περιουσιακού.

Η αξία των περιουσιών στην Αμμόχωστο υπολογίζεται σε μερικές δεκάδες δισ. ευρώ, ποσό που είναι αδύνατο να πληρωθεί μέσα από την επιτροπή αποζημιώσεων που λειτουργεί στα κατεχόμενα κυπριακά εδάφη. Πέραν από την επέκταση της κατοχής και την επίλυση του περιουσιακού οι Τούρκοι επιδιώκουν με το άνοιγμα της Αμμοχώστου τη διάσπαση των Ελληνοκυπρίων σε επιστρέφοντες υπό τους τουρκικούς όρους και μη επιστρέφοντες.

Κέντρο βάρους η ΕΕ

Επιπρόσθετα το άνοιγμα θα αυξήσει τη τουρκική πίεση στον πρόεδρο Αναστασιάδη να δεχθεί τη πρόταση Ακιντζί για συνδιαχείριση του φυσικού αερίου. Θα δώσει την ευκαιρία στο ισλαμικό κεφάλαιο να επενδύσει στην Αμμόχωστο με εξαγορά περιουσιών ή σύμπραξη με Ελληνοκυπρίους επιχειρηματίες. Τέλος, μέσα από αυτό, ο Κουντρέτ Οζερσάι ονειρεύεται πως θα κερδίσει ψήφους για να καταστεί το 2020 ο επόμενος ηγέτης των Τουρκοκυπρίων.

Τίθεται το ερώτημα τι κάνουμε εμείς ως ελληνισμός και πως αντιμετωπίζουμε τις τουρκικές κινήσεις στην Αμμόχωστο; Θεωρώ ότι η προσφυγή της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας δεν θα προσθέσει τίποτε καινούργιο. Τα υπάρχοντα ψηφίσματα είναι πολύ ισχυρά. Η πρόσφατη επιστολή του ΓΓ του ΟΗΕ προς τον Πρόεδρο Αναστασιάδη τα έχει επαναβεβαιώσει. Επιπρόσθετα, όπως σωστά κάναμε να ζητήσουμε τη στήριξη των μονίμων μελών και ιδιαίτερα της Ρωσίας και των ΗΠΑ που είναι οι μόνες χώρες που έχουν σήμερα δυνατότητες να πιέσουν τη Τουρκία.

Το κέντρο βάρους όμως των αντιδράσεων μας θα πρέπει να είναι και στη περίπτωση αυτή η ΕΕ. Εκεί θα πρέπει να κινηθούμε με την παρουσίαση ενός σύγχρονου και σύνθετου σχεδίου ανοίγματος της περιφραγμένης περιοχής όπου η ασφάλεια θα είναι στον ΟΗΕ και η διοίκηση στην ΕΕ στα πρότυπα εκείνης του Μόσταρ. Θα μπορούσε να προβλέπει την ανοικοδόμηση της πόλης με ευρωπαϊκά κονδύλια προς όφελος και των δύο κοινοτήτων. Η ΕΕ είχε υιοθετήσει ανάλογο σχέδιο στο παρελθόν που περιλάμβανε και τη λειτουργία του αεροδρόμιου της Τύμπου υπό την διοίκηση της ΕΕ.

Το νέο σχέδιο θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα νέα δεδομένα που έχουν προκύψει τα τελευταία χρόνια. Τέτοια είναι η πρόθεση των Τουρκοκυπρίων για μετατροπή του λιμανιού της πόλης σε μαρίνα, η λειτουργία του οδοφράγματος στη Δερύνεια και η ύπαρξη δεκάδων πανεπιστημίων στα κατεχόμενα με το μεγαλύτερο στην εκτός των τειχών Αμμόχωστο. Επίσης, το γεγονός ότι οι τουρίστες στα κατεχόμενα ξεπέρασαν το 1 εκατομμύριο το 2018 με αντίστοιχη ντε φάκτο χρήση του αεροδρομίου της Τύμπου. Αν και αυτή τη φορά η Τουρκία απορρίψει τις ευρωπαϊκές ιδέες τότε θα πρέπει να λάβουμε μέτρα ως Κυπριακή Δημοκρατία και παράλληλα να ζητήσουμε ανάλογες κυρώσεις από την ΕΕ σε βάρος της Τουρκίας.