Τί γίνεται στην Ουάσιγκτον με τα F-16 και πανηγυρίζει η Άγκυρα

Με πανηγυρισμούς υποδέχθηκαν τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης την απόσυρση από το νομοσχέδιο της Γερουσίας των ΗΠΑ των τροπολογιών με όρους και προϋποθέσεις για την πώληση νέων F-16 στην Τουρκία και την αναβάθμιση των παλαιών. Ο πρόεδρος της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας Μπομπ Μενέντεζ απουσίαζε από την επίμαχη συνεδρίαση, όπως και πολλοί άλλοι γερουσιαστές των Δημοκρατικών.

Eπιχειρήθηκε από Ρεπουμπλικάνους γερουσιαστές η αλλαγή του νομοθετήματος, με το αιτιολογικό ότι εάν μείνει ως έχει (στο κείμενο του προϋπολογισμού του Πενταγώνου) θα αποτελεί προηγούμενο η επιβολή όρων και σε άλλα εξοπλιστικά προγράμματα. Ο Μενέντεζ έχει το δικαίωμα veto, εάν η τροπολογία του και η τροπολογία του γερουσιαστή Κρις Βαν Χόλεν δεν περάσουν από την κοινή συνεδρίαση Γερουσίας-Βουλής. Το CNN Turk έκανε λόγο για αλλαγή πολιτικής από την Ουάσιγκτον.

Πιο συγκεκριμένα, στο κείμενο που είχε κατατεθεί και αποσύρθηκε αναφέρονταν τα εξής: «Ο Πρόεδρος δεν μπορεί να πουλήσει ή να εγκρίνει άδεια για την εξαγωγή νέων αεροσκαφών F-16 ή τεχνολογία αναβάθμισης ή κιτ εκσυγχρονισμού F-16 σε οποιαδήποτε αρχή, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Νόμου περί Ελέγχου Αμυντικών Εξαγωγών, στην κυβέρνηση της Τουρκίας ή σε οποιονδήποτε οργανισμό ή όργανο της Τουρκίας, εκτός και εάν ο πρόεδρος πιστοποιήσει στην Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας και στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων και στις Επιτροπές Άμυνας του Κογκρέσου:

• Ότι μια τέτοια μεταφορά είναι προς το εθνικό συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών.
•  Αυτή η πιστοποίηση πρέπει να περιλαμβάνει λεπτομερή περιγραφή των συγκεκριμένων μέτρων που έχουν ληφθεί για να διασφαλιστεί ότι τέτοια F-16 δεν θα χρησιμοποιηθούν από την Τουρκία για τις επαναλαμβανόμενες μη εξουσιοδοτημένες υπερπτήσεις πάνω από την Ελλάδα.

Η τροπολογία βρέθηκε εκτός, καθώς δεν υπήρχε ευρεία συναίνεση και έτσι δεν εντάχθηκε στην εκδοχή του Σώματος για τον αμυντικό προϋπολογισμό (NDAA). O πρόεδρος της Επιτροπής Αμυντικών Υποθέσεων της Γερουσίας συνέταξε ένα νέο κείμενο, το οποίο περιλαμβάνει μόνο τις τροπολογίες για τις οποίες δεν υπήρχαν διαφωνίες. Επιφυλάξεις εξέφρασαν οι Ρεπουμπλικάνοι συμπρόεδροι των Επιτροπών Διεθνών και Άμυνας της Γερουσίας -με πληροφορίες να αναφέρουν πως υπάρχουν παρασκηνιακές πιέσεις από πλευράς της κυβέρνησης για να προχωρήσει η πώληση και αναβάθμιση των F-16 στη Τουρκία.

Προ ημερών μιλώντας στο Νιού Τζέρσι, σε εκδήλωση ομογενειακών οργανώσεων ο Μπομπ Μενέντεζ είχε επισημάνει ότι «όσο είμαι εγώ πρόεδρος της Επιτροπής αυτής (της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας), που έχει λόγο στην πώληση των F-16 σε άλλες χώρες, αυτό δεν θα γίνει (η πώληση των F-16 στην Τουρκία)».

Οι ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ

Η όλη εξέλιξη, πάντως, παραπέμπει σε ένα δύσκολο παιχνίδι των Νομοθετικών Σωμάτων με το υπουργείο Εξωτερικών και το υπουργείο Άμυνας, που τάσσονται υπέρ της πώλησης F-16 στην Τουρκία. Οι κινήσεις των Ρεπουμπλικάνων, από την άλλη, στην παρούσα χρονική συγκυρία, εμβάλλουν σε προβληματισμό, ως προς τις πολιτικές προεκτάσεις που θα έχει η υπόθεση μετά τις ενδιάμεσες εκλογές. Στις 8 Νοεμβρίου η κυβέρνηση Μπάιντεν προβλέπεται ότι θα δοκιμαστεί σε αυτήν την εκλογική αναμέτρηση και δεν αποκλείεται να ηττηθεί, οπότε θα χάσει ενδεχομένως και τον έλεγχο του Κογκρέσου.

Το πρόβλημα της κυβέρνησης Μπάιντεν εάν χάσει στις 8 Νοεμβρίου τις ενδιάμεσες εκλογές δεν θα είναι μόνον τα F-16, αλλά γενικότερα η ασκούμενη πολιτική του Λευκού Οίκου, στα εσωτερικά, όσο και στα εξωτερικά θέματα και η τροπή που μπορεί να πάρει η αντιπαράθεση με τον πρώην πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Η κρισιμότητα της αναμέτρησης αποτυπώνεται στην μεγάλη πόλωση, αλλά και την κινητοποίηση και των δύο πολιτικών στρατοπέδων για την διεκδίκηση των κρισιμότερων πολιτειών, που θα ορίσουν το αποτέλεσμα στα Νομοθετικά Σώματα.

Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, δεν έχει κρύψει την προσδοκία του να ηττηθούν οι Δημοκρατικοί στις ενδιάμεσες εκλογές, γνωρίζοντας ότι έτσι μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για τα F-16, χωρίς όρους. Άλλωστε τα πρώτα σχόλια του ίδιου και της κυβέρνησής του, αναφορικά με τις προβλέψεις των τροπολογιών (Μενέντεζ, Βαν Χόλεν και Πάπας) ήταν ότι «η Τουρκία δεν πρόκειται να δεχθεί όρους που την δένουν», δηλαδή να μην πετούν τα νέα μαχητικά πάνω από τα ελληνικά νησιά.