Τι λείπει για μια ισχυρή ελληνική αμυντική βιομηχανία

Οι εξελίξεις που διαδραματίστηκαν στον χρόνο που διανύσαμε και σχετίζονται με τα εθνικά θέματα –και ειδικότερα την εξωτερική πολιτική, τους εξοπλισμούς, την προκλητική συμπεριφορά της γείτονος– μας βοήθησαν να διαπιστώσουμε τους λανθασμένους χειρισμούς και τις ελλείψεις μας σε αμυντικό εξοπλισμό και να εκτιμήσουμε τις ανάγκες μας για την αμυντική θωράκιση της πατρίδας μας.

Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι σε διπλωματικό επίπεδο οι επιπόλαιες εκτιμήσεις, οι παλινωδίες και η έλλειψη πολιτικών συνεργασιών για τη διαμόρφωση εθνικής στρατηγικής δεν μας οδήγησαν στο επιθυμητό αποτέλεσμα, όπως προκύπτει από τις αποφάσεις της ΕE. Από τη στιγμή που δεν υφίσταται, κοινή ευρωπαϊκή πολιτική άμυνας και ασφαλείας και από τη στιγμή που η εξωτερική πολιτική της ΕΕ καθορίζεται με βάση τα συμφέροντα των ισχυρών κρατών της ΕΕ, θα έπρεπε οι σχεδιασμοί και τα βήματα μας να είναι ανάλογης βαρύτητας, ώστε να αποφύγουμε τα απόνερα των αρνητικών συνεπειών και εντυπώσεων.

Είναι πλέον αδήριτη ανάγκη η πολιτική συνεργασία-συνεννόηση των πολιτικών κομμάτων για το κτίσιμο εθνικής στρατηγικής, με σταθερότητα και αντοχές στο χρόνο. Βρισκόμαστε σε κομβικό σημείο και ως εκ τούτου τα βήματά μας πρέπει να σχεδιαστούν προσεκτικά, γιατί διαφορετικά τα αποτελέσματα δεν θα είναι αναστρέψιμα.

Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας σε ένα ζήτημα, που αποτελεί σημαντικό τμήμα της πολιτικής εθνικής άμυνας, αλλά τα πολλά τελευταία χρόνια αντιμετωπίστηκε με πλήρη αδιαφορία από το κράτος. Αφορά την έλλειψη Πολιτικής και συνακόλουθα για την απαξίωση της εγχώριας Αμυντική Βιομηχανίας, κρατικής και ιδιωτικής, που έχουν ήδη καταστεί, λόγω της αποφυγής λήψης αποφάσεων με βιώσιμη προοπτική, προβληματικές και ζημιογόνες.

Ανάγκη για στρατηγικό σχεδιασμό

Η αδιαφορία του κράτους σε έναν τέτοιο ευαίσθητο τομέα είναι εγκληματική. Εδώ και χρόνια, η ευθύνη της απόφασης για την αναδιοργάνωση και εκσυγχρονισμό της κρατικής αμυντικής βιομηχανίας περιφέρεται μεταξύ των υπουργείων Ανάπτυξης, Άμυνας και Οικονομικών, χωρίς αποτέλεσμα. Σε κανένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος δεν συμβαίνει το ένα υπουργείο να μεταθέτει την ευθύνη στο άλλο, σε βάρος της βιωσιμότητας της βιομηχανίας. Η διαιώνιση αυτής της κατάστασης στερεί σημαντικές υπηρεσίες και αμυντικό εξοπλισμό για την ενίσχυση της αμυντικής ισχύος της χώρας μας, σε αυτή την κρίσιμη περίοδο.

Υπάρχουν κάποια βασικά στοιχεία που προσδιορίζουν την πραγματικότητα και πρέπει να τα λάβουμε υπόψιν:

• Η έλλειψη κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής άμυνας και ασφάλειας,
• Η γεωγραφική θέση της χώρας μας δίπλα σε έναν επιθετικό γείτονα,
• η διαμορφούμενη εξωτερική πολιτική της ΕΕ, ανάλογα με τα συμφέροντα των ισχυρών κρατών αυτής,
• Η οικονομική και αμυντική ισχύ της Ελλάδας,
• Η γεωστρατηγική μας θέση,
• Το ασταθές και ευμετάβλητο περιβάλλον ασφαλείας με τις γνωστές αναταράξεις στην περιοχή μας,
• Οι διπλωματικές και στρατιωτικές συμμαχίες,
• Οι ελλείψεις σε εξοπλισμό και υποστήριξη, που μπορεί να προκύψουν σε μια κρίσιμη στιγμή από κατασκευαστικές εταιρείες χωρών που μπορεί να διακόψουν τον εφοδιασμό.

Συνεπώς οδηγούμαστε με βεβαιότητα στο συμπέρασμα, ότι η χώρα μας πρέπει μέσα από στρατηγικό σχεδιασμό να εκπονήσει πρόγραμμα εξυγίανσης για την βιώσιμη προοπτική και ανάπτυξη ισχυρής αμυντικής βιομηχανίας, κρατικής και ιδιωτικής. Υπάρχουν διαθέσιμοι χώροι και υποδομές καθώς και επιστημονικό προσωπικό υψηλής ειδίκευσης, εμπειρίας και ευστροφίας για να υποστηρίξει τις απαιτούμενες δράσεις.

Τα τελευταία χρόνια πολλές ιδιωτικές επιχειρήσεις αμυντικού υλικού του Συνδέσμου Ελλήνων Κατασκευαστών Αμυντικού Υλικού (ΣΕΚΠΥ), έχουν κατασκευάσει προϊόντα και συστήματα ασφαλείας υψηλής τεχνολογίας, ανταγωνιστικά στην παγκόσμια αγορά και χρήσιμα για την υποστήριξη των αμυντικών αναγκών της Πατρίδας μας.

Ανάγκη για νέο θεσμικό όργανο

Για να υλοποιηθούν αυτά και πολλά άλλα χρήσιμα προς αυτή την κατεύθυνση, πρέπει να δημιουργηθεί ένα θεσμικό όργανο στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας με σημαντικές
αρμοδιότητες, ώστε να εκπονεί πολιτικές και να λαμβάνει αποφάσεις για την εγχώρια (κρατική και ιδιωτική) Αμυντική Βιομηχανία. Το θεσμικό αυτό όργανο, επιπέδου υφυπουργείου ή Γενικής Γραμματείας Αμυντικής Βιομηχανίας Έρευνας και Τεχνολογίας, θα εκπονεί Πολιτικές και θα αποφασίζει:

α. Για τον προσανατολισμό της Αμυντικής Βιομηχανίας, κυρίως της κρατικής, με βάση το κρίσιμο ερώτημα αν θα καλύπτει τις ανάγκες για την άμυνα της χώρας ή θα είναι εξωστρεφής και θα αναπτύξει συνεργασίες με την βιομηχανία ευρωπαϊκών και τρίτων χωρών.

β. Για την αναδιοργάνωση και εκσυγχρονισμό της υφιστάμενης αμυντικής βιομηχανίας μέσω προγραμμάτων εξυγίανσης και χρηματοδότησης στοχευμένων επενδυτικών σχεδίων. Στο πλαίσιο αυτό θα εκπονήσει και πρόγραμμα στήριξης της ναυπηγικής βιομηχανίας και αναβάθμισή της σε ισχυρή μονάδα στην ευρύτερη περιοχή.

γ. Για τον προσδιορισμό των αναγκών σε εξοπλισμό των ενόπλων δυνάμεων και την εκπόνηση αντίστοιχων εξοπλιστικών προγραμμάτων.

δ. Για την εκπόνηση προγραμμάτων δημιουργίας νέων γραμμών παραγωγής τεχνολογικά εξελιγμένων προϊόντων και συστημάτων ασφαλείας και την ανάπτυξη έξυπνων εφαρμογών πληροφοριακών συστημάτων.

Εκπόνηση μελετών

ε. Για τη δημιουργία κέντρου μελετών, έρευνας και καινοτομίας με στόχο την συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα ανάπτυξης καινοτόμων προϊόντων και εφαρμογών στον τομέα της αμυντικής έρευνας μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας (EDF).

στ. Για τη σύναψη συμφώνων συνεργασίας, για έρευνα και μελέτες αμυντικού ενδιαφέροντος, με ελληνικά πανεπιστήμια και πανεπιστήμια άλλων χωρών καθώς και με ερευνητικά και τεχνολογικά κέντρα και ινστιτούτα.

ζ. Για την ανάληψη πρωτοβουλιών ως προς την δημιουργία περιβάλλοντος συνεργατικών δράσεων μεταξύ των ιδιωτικών και κρατικών αμυντικών βιομηχανιών.

η. Για την καταγραφή των αναγκών στον αμυντικό τομέα, ώστε σε κάθε προμήθεια αμυντικού εξοπλισμού τα αντισταθμιστικά οφέλη να συνοδεύονται με τεχνογνωσία και συμπαραγωγές τμημάτων του αμυντικού προϊόντος.

θ. Για την εκπόνηση μελετών με στόχο τον εξορθολογισμό των οικονομικών της Άμυνας. Από τα κονδύλια του προϋπολογισμού της Άμυνας το ποσοστό που καλύπτει τα λειτουργικά έξοδα ανέρχεται στο 70 με 80 τοις εκατό. Αυτό σημαίνει ότι τα περιθώρια για αμυντικές επενδύσεις και υποστήριξης του υπάρχοντος εξοπλισμού είναι ελάχιστα.

ι. Για τον επαναπροσδιορισμό και εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου στην κατεύθυνση εκμετάλλευσης των δυνατοτήτων που μας παρέχει το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο για υποστήριξη της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας. Είναι ευκαιρία για εκπόνηση σχεδίου με όλα τα σύγχρονα πεδία δράσεων που εφαρμόζουν, εξελίσσουν και τελειοποιούν οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες.

Απαιτούμενοι πόροι

Η τωρινή κρίσιμη συγκυρία μπορεί να μετατραπεί σε ευκαιρία, εάν εκπονηθεί ένα μελετημένο σχέδιο αναδιάρθρωσης, μεταρρυθμίσεων, χρηματοδότησης επενδύσεων και ανάθεσης αμυντικών δράσεων, που θα σηματοδοτήσει ένα νέο ξεκίνημα όχι μόνο για την διάσωση, αλλά και την βιώσιμη προοπτική της Αμυντικής Βιομηχανίας. Σε κάθε περίπτωση, ως μέλος της EE θα πρέπει να εκμεταλλευτούμε τις ευκαιρίες για συνεργασία σε πολλά ζητήματα με την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία.

Πράγματι, δεδομένου ότι η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία έχει κάνει αναπτυξιακά άλματα, είναι απαραίτητη η συνεργασία, τόσο με διμερείς συμφωνίες των βιομηχανιών όσο και με συνεργασίες μέσα από το ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Βιομηχανικής Ανάπτυξης (EDIDP), που χρηματοδοτείται από το EDF. Μέσα από αυτό το πρόγραμμα, οι εγχώριες αμυντικές βιομηχανίες θα αποκτήσουν, εκτός από την χρηματοδότηση, τεχνογνωσία, ισχυροποίηση δεσμών, πρόσβαση σε νέα δίκτυα αγορών και κλίμα εμπιστοσύνης για μελλοντικά σχέδια.

Με βάση τα ανωτέρω, αν θέλουμε πράγματι η Αμυντική Βιομηχανία να αποτελέσει σημαντικό βραχίονα της αμυντικής ισχύος της χώρας μας, θα πρέπει επιτέλους να διατεθούν, μέσα από το εξαγγελθέν εξοπλιστικό πρόγραμμα, οι απαιτούμενοι πόροι για την εξυγίανση και βιώσιμη προοπτική της.