Τί παιχνίδι παίζουν οι Τούρκοι με τους S-400 και τους ελληνικούς S-300

Η κατάσταση στα ελληνοτουρκικά δείχνει να θερμαίνεται καθημερινά ολοένα και περισσότερο. Εν μέσω γενικευμένης αστάθειας και σφοδρής οικονομικής κρίσης, η Τουρκία επιλέγει να τροφοδοτεί την ένταση στο μέτωπο που έχει ανοίξει με την Ελλάδα σε τέτοιον βαθμό, που τείνει να μετατραπεί σε αυταπόδεικτη πραγματικότητα ο εκτιμώμενος ως τελικός στόχος: Μέσω στρατιωτικής σύγκρουσης οι δυο πλευρές να οδηγηθούν σε τραπέζι διαπραγματεύσεων με αντικείμενο την αρπαγή νόμιμων ελληνικών δικαιωμάτων.

Η τουρκική στρατηγική δείχνει όμως να είναι πιο σύνθετη. Οι Τούρκοι βολεύονται με το απλουστευτικό σχήμα: όπως οι δικοί τους S-400 είναι ρωσικής προέλευσης συστήματα, μη συμβατά με τη νατοϊκή αεράμυνα, το ίδιο ισχύει και για τους ελληνικούς S-300. Εάν, λοιπόν, αναζητήσουν αποκλιμάκωση της κρίσης στις σχέσεις με τη Δύση, λόγω S-400, θα συνδέσουν την απομάκρυνση των δικών τους με την ταυτόχρονη απομάκρυνση των ελληνικών S-300. Με τον τρόπο αυτό ο Ερντογάν μπορεί να πουλήσει στο τουρκικό ακροατήριο την υποχώρησή του και έτσι να απορροφήσει εσωτερικούς κραδασμούς.

Φαίνεται όμως ότι υπάρχει και εναλλακτική ερμηνεία. Η Τουρκία γνωρίζει ότι αυτή την περίοδο στον αεροπορικό τομέα υστερεί της Ελλάδας, ή τουλάχιστον δεν απολαμβάνει το ποσοτικό πλεονέκτημα που παραδοσιακά είχε. Έτσι, οι Τούρκοι προσπάθησαν να δημιουργήσουν θέμα στο ΝΑΤΟ, καταγγέλλοντας ότι οι ελληνικοί S-300 χρησιμοποιούνται επιχειρησιακά εναντίον τουρκικών αεροσκαφών. Υπό αυτή την οπτική γωνία η υπόθεση αποκτά άλλη διάσταση. Μήπως, λοιπόν –δεδομένης της διαρκούς επιδείνωσης των σχέσεων με τις ΗΠΑ– οι Τούρκοι προετοιμάζουν το έδαφος επιχειρησιακής ενεργοποίησης των S-400, με το επιχείρημα ότι είναι το μοναδικό άμεσα αποτελεσματικό μέτρο για να εξισορροπήσουν το ελληνικό αεροπορικό πλεονέκτημα;

Το κενό της Τουρκίας

Την ίδια στιγμή, στην προσπάθειά τους να καλύψουν το κενό που δημιούργησαν οι μαζικές διώξεις Τούρκων πιλότων μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, οι Τούρκοι έχουν επαναφέρει στην υπηρεσία συνταξιούχους πιλότους. Φωτογραφίες που κυκλοφόρησαν στα κοινωνικά δίκτυα και έγιναν viral, δείχνουν ότι πολεμικές μοίρες επανδρώνονται από πιλότους μαχητικών προχωρημένης ηλικίας. Αυτό από μόνο του προσφέρεται για συμπεράσματα. Όμως, τα συμπεράσματα αυτά θα ήταν επικίνδυνα παραπλανητικά εάν η ελληνική πλευρά δεν εξετάσει τη μεγάλη εικόνα, αφού ένας πόλεμος δεν θα αφορά κυνηγητό μαχητικών στο Αιγαίο…

Η Τουρκία έχει εγχώρια αμυντική βιομηχανία, η οποία κατασκευάζει αυτόνομα πολλών κατηγοριών βλήματα, από βαλλιστικά μέχρι τα πιο απλά, με τα οποία εξοπλίζονται και τα μη επανδρωμένα αεροχημάτα, επίσης τουρκικής ανάπτυξης και κατασκευής. Η δε υστέρηση στον αεροπορικό τομέα σε αυτή τη συγκυρία είναι που αυξάνει το κίνητρο να καταφύγουν σε άλλα όπλα που βρίσκονται στο οπλοστάσιό τους.

Στη στρατηγική κοινότητα της Δύσης κυριαρχεί η εκτίμηση ότι η τεχνολογική υστέρηση της Ρωσίας στο συμβατικό πεδίο την εμποδίζει να κερδίσει εύκολα τον πόλεμο στην Ουκρανία και ως εκ τούτου λειτουργεί αποσταθεροποιητικά. Για την ακρίβεια, αυξάνει το κίνητρό της να καταφύγει σε τακτικά πυρηνικά όπλα, άρα αυξάνει τον κίνδυνο επικίνδυνης κλιμάκωσης. Κάτι παρόμοιο, σε μικρογραφία, θα μπορούσε να συμπεράνει κανείς και για το τουρκικό αεροπορικό μειονέκτημα.

Τα αντιπυραυλικά συστήματα

Πολλοί στην Ελλάδα έχουν μείνει στη δεκαετία του 1980 και του 1990, πιστεύοντας ότι ένας ελληνοτουρκικός πόλεμος θα κριθεί από κλειστές εμπλοκές των F-16 και των Mirage 2000. Στην πραγματικότητα, όμως, θα είναι πολύ πιο σύνθετος και αμοιβαία καταστροφικός. Το αναφέρω όχι καλώντας σε πάση θυσία αποφυγή του πολέμου, διότι αυτό θα συνιστούσε σοβαρό στρατηγικό σφάλμα το οποίο θα έστελνε το πιο λανθασμένο μήνυμα στην τουρκική πλευρά. Έχουμε, όμως, ανάγκη από ψύχραιμη αποτύπωση και ανάλυση των δεδομένων στο ελληνοτουρκικό μέτωπο. Στρατηγική μας πρέπει να είναι η άρνηση των στόχων της Τουρκίας επί του πεδίου. Δεν υπάρχει εναλλακτική.

Η υπόθεση των S-300 είναι ένας ακόμα τρόπος της Τουρκίας να δικαιολογήσει όσα κάνει. Με άλλα λόγια, λέει στο ΝΑΤΟ ότι τα ίδια κάνουν και οι Έλληνες! Η επιχειρησιακή ενεργοποίηση των S-400, πάντως, ειδικά στη δυτική Τουρκία, εκ των πραγμάτων θα είχε σοβαρές επιπτώσεις από επιχειρησιακής απόψεως στο αεροπορικό μέτωπο με την Ελλάδα. Κι αυτό επειδή είναι αναμφισβήτητο πως οι S-400 είναι ένα αποτελεσματικό αντιαεροπορικό-αντιπυραυλικό σύστημα.