Τι πρέπει να περιμενουμε από τον Τραμπ στα ελληνοτουρκικά

Τα χαρακτηριστικά του νέου Αμερικανού προέδρου Ντόναλτ Τραμπ (78 ετών), είναι: Κυνικός, αυταρχικός, εθνικιστής, επιχειρηματίας άρα πραγματιστής. Ωστόσο, έχει διαμορφώσει μια διαφορετική πολιτική κουλτούρα, από εκείνη της πρώτης Προεδρίας 2016-20, που ακολούθησε κυρίως, μια ανερμάτιστη πολιτική, ειδικά σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, με επιτυχίες όμως στον οικονομικό τομέα.

Ο Τραμπ, εκφράζει, σήμερα, κάποια κοινωνικά και ιδεολογικά ρεύματα της αμερικανικής κοινωνίας και επιπλέον έχει δημιουργηθεί ένας μηχανισμός που θα στηρίζει επεξεργασμένες πολιτικές επιλογές του Τραμπ στην Οικονομία, στην Ασφάλεια και στην αμερικανική εξωτερική πολιτική, όπου το τραπεζικό και στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα, θα έχει πρωτεύοντα και κυρίως παρεμβατικό ρόλο.

Επομένως, ο Τραμπ, δεν είναι ένα πυροτέχνημα με γραφικές προδιαγραφές που κέρδισε τις αμερικάνικες εκλογές, επειδή τη Καμαλα Χαρις, απλά δεν μπορούσε, αλλά θα είναι ο εκφραστής μιας συγκεκριμένης ιδεολογίας με ισχυρά ερείσματα στην αμερικανική κοινωνία, που θα επηρεάσει τις εξελίξεις σε ολόκληρη τη Δύση. Τον Τραμπ στηρίζουν, αλλά και στηρίζει (αμφίδρομη σχέση) επιχειρηματίες των νέων υπερεξελιγμένων τεχνολογιών όπως ο Ίλον Μασκ, με στόχο τη κυριαρχία των ΗΠΑ στον οικονομικό και τεχνολογικό τομέα, συμπεριλαμβανομένης και της στρατιωτικής τεχνολογίας, σε Παγκόσμια κλίμακα.

Το πρόσωπο της Δύσης αλλάζει

Οι ΗΠΑ, ως η αδιαμφισβήτητη κυρίαρχη δύναμη της Δύσης, διαμορφώνουν διαχρονικά, ένα αξιακό σύστημα οικονομικό (νεοφιλελευθερισμός), τεχνολογικό (πρωτοπορία σε νέες ψηφιακές εφαρμογές, ρομποτική, και κρυπτονομίσματα όπως το Bitcoin), διαπολιτισμικό (woke ατζέντας και πράσινης μετάβασης που μάλλον αποσύρονται), ιδεολογικό (εθνικισμός, αντιρωσισμός, αντιμεταναστευτικό), επιθετικό με άσκηση στρατιωτικής βίας (Ουκρανία, Μέση Ανατολή, Ιράν και στο βάθος η Κίνα), που επηρεάζει συντριπτικά τις χώρες της Δύσης σε επίπεδο γεωκουλτούρας και γεωπολιτικής, που προέρχεται από τις ΗΠΑ, ως εξαγώγιμο προϊόν.

Η επανεκλογή Τραμπ, έχει ήδη προδιαγράψει σημαντικές εξελίξεις, όπως η εκτόξευση της τιμής του Bitcoin, η πλήρης ταύτιση με την πολιτική Νετανιάχου με προοπτική την γενικότερη πολεμική εμπλοκή στην Ανατολική Μεσόγειο, Μέση και Εγγύς Ανατολή και Αραβική Χερσόνησο και οι επιφυλάξεις στην στρατιωτική στήριξη Ζελένσκι, που ίσως οδηγήσει στο τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία και εύσχημη αποδοχή της στρατιωτικής νίκης της Ρωσίας. Και ειδικότερα, σε ότι αφορά θεσμούς της Δυτικής Συμμαχίας και του ευρωατλαντισμού, όπως το ΝΑΤΟ και η ΕΕ, η πολιτική της νέας υπό τον Τραμπ αμερικανικής Διοίκησης, προωθεί καινοτόμες αλλαγές.

Για το ΝΑΤΟ, θα υποχρεώσει τους Ευρωπαίους ειδικά τη Γερμανία, να πληρώσουν το κόστος της ευρωπαϊκής ασφάλειας που παρέχει το ΝΑΤΟ, δηλαδή οι αμερικανικές Ένοπλες Δυνάμεις. Δεν πρόκειται όμως, να διαλύσει ή να υποβαθμίσει το ΝΑΤΟ, ακόμη και στην περίπτωση ασυνέπειας των ευρωπαίων να πληρώνουν το 2% του ΑΕΠ σε αμυντικές δαπάνες προς χρήση της συμμαχίας, διότι αποτελεί στρατιωτικο-διπλωματικό θεσμό που επιβεβαιώνει την κυριαρχία των ΗΠΑ. Για την ΕΕ, η Κυβέρνηση Τράμπ, θα είναι μάλλον αδιάφορη, ακόμη και αν θα διαλυθεί, καθότι είναι ανύπαρκτη ως πολιτική οντότητα και ίσως ανταγωνιστική της αμερικάνικης οικονομίας, δηλαδή μη ανεκτή για τον επιχειρηματία Τράμπ.

Το πιθανότερο είναι, οι ΗΠΑ να αντικαταστήσουν τη σχέση τους με την ΕΕ ως μια συλλογική έκφραση των 27 κρατών-μελών, με διμερείς σχέσεις με ευρωπαϊκά κράτη που επιθυμούν εμβάθυνση των σχέσεων τους με τις ΗΠΑ. Η παρατεταμένη οικονομική και κυβερνητική κρίση στους πυλώνες της ΕΕ την Γερμανία και τη Γαλλία, ασφαλώς υπονομεύει την συνοχή της ΕΕ αλλά και την οικονομική ευρωστία της, έτσι ώστε, να γίνεται ευκολότερα διαχειρίσιμη από την αμερικανική διοίκηση υπό τον Τραμπ. Εκτός και αν, αφυπνιστεί, λόγω Τραμπ, η ΕΕ και αφού ξεπεράσουν τα προβλήματα η Γερμανία και η Γαλλία, να προχωρήσουν άμεσα στο σχεδιασμό και ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Άμυνας και Ασφάλειας, ώστε να λάβει γεωπολιτική υπόσταση η ΕΕ.

Ο Τραμπ και η Ελλάδα

Προβάλλοντας τη μεγάλη εικόνα της αναμενομένης πολιτικής Τραμπ και εστιάζοντας στο τρίγωνο Ελλάδα-Τουρκία-Κύπρος μέσα από την διαθλαστική οπτική της αμερικανικής διπλωματίας, θα μπορούσαμε επιγραμματικά να σημειώσουμε τα εξής:

Καταρχήν τα ελληνοτουρκικά, ως διμερές θέμα με διεθνή αντανάκλαση, δεν φαίνεται να είναι στις προτεραιότητες της νέας αμερικανικής κυβέρνησης. Όμως καθοριστικός παράγων θα είναι οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις, όχι μόνο για τα ελληνοτουρκικά , αλλά και για το Κυπριακό.

Η Τουρκία, ως ισχυρή περιφερειακή δύναμη, έχει ενεργό ρόλο στις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, αποδοκιμάζοντας την πολιτική του Ισραήλ. Η πολιτική στήριξη που παρέχει η τουρκική κυβέρνηση στη Χαμάς και εν μέρει και στη Χεζμπολάχ και το Ιράν, είναι σε αντίθετη κατεύθυνση με την διακηρυγμένη θέση του Ντόναλντ Τραμπ και των Ρεπουμπλικανών για αμέριστη στήριξη στο Ισραήλ κατά της Χαμάς, την ανατροπή του Θεοκρατικού σιιτικού καθεστώτος της Τεχεράνης και τη συμμαχία του Ισραήλ με τη Σαουδική Αραβία και την Αίγυπτο.

Σε αυτή τη πολύπλοκη γεωπολιτική εξίσωση, να προσθέσουμε δυο ακόμη παραμέτρους. Η μία ότι η αμερικανική εξωτερική πολιτική θα έχει και ισχυρό επιχειρηματικό χαρακτήρα με έμφαση την ενέργεια (γεωοικονομία) και η άλλη, ότι η νέα αμερικανική Κυβέρνηση, δεν φαίνεται ότι θα κινηθεί εντός του πλαισίου της διεθνούς νομιμότητας, αλλά σε εκείνο της επιβολής του Δικαίου του ισχυρότερου, στη βάση του οικονομισμού.

Ειδικότερα για τα ελληνοτουρκικά, στην περίπτωση που η Τουρκία ξεδιπλώσει τις επεκτατικές και αναθεωρητικές «αρετές» της σε Θράκη, Αιγαίο και Κύπρο και με την απειλή ή τη χρήση στρατιωτικής βίας, η αμερικανική παρέμβαση, θα είναι, όχι σύμφωνα με το Διεθνές δίκαιο που επικαλείται η Ελλάδα, αλλά διαμεσολάβηση για πολιτική λύση, που θα υποχρεώσει την Ελλάδα σε παραχωρήσεις έναντι των τουρκικών αξιώσεων, με τις κατά κόρον προβαλλόμενες “κόκκινες γραμμές” των ελληνικών Κυβερνήσεων, να ανήκουν στο “ένδοξο παρελθόν”.