Το ανατολίτικο παζάρι του Ερντογάν – Οι ΗΠΑ απέναντι στα τουρκικά “θέλω”

Το ανατολίτικο παζάρι, που επέβαλε η κατοχική Τουρκία στο ΝΑΤΟ για να συναινέσει στην ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στη Συμμαχία, δεν είναι απλώς τερτίπια του Ερντογάν. Πρόκειται για “ευκαιρία”, που αξιοποιεί ο Τούρκος πρόεδρος για να ικανοποιήσει διαχρονικές και νέες αξιώσεις του και προς αυτή την κατεύθυνση φαίνεται να κινούνται οι νατοϊκοί. Να βρουν, δηλαδή, τρόπους να ικανοποιήσουν κάποια από τα τουρκικά αιτήματα.

Και θα βρουν διέξοδο, αν και δυσφορούν με τη στάση της Άγκυρας, καθώς μεταξύ άλλων φοβούνται να μην ισχύσει αυτό που οι περισσότεροι υποψιάζονται, ότι ο ηγέτης της κατοχικής δύναμης μπορεί να παίζει ρόλο “Δούρειου Ίππου” του Πούτιν στο ΝΑΤΟ. Είναι ξεκάθαρο πως η γκάμα των θεμάτων που θέτει η Άγκυρα είναι μεγάλη, γνωρίζει πως δεν θα ικανοποιηθεί σε όλα, αλλά θα επιμένει για να εξασφαλίσει όσο πιο πολλά γίνεται. Το έπραξε και στο παρελθόν, το κάνει πάντα και έχει κέρδος.

Αυτή πάει στο ταμείο για να εισπράξει και το ζητούμενο είναι ποιος ή ποιοι θα πληρώσουν τα σπασμένα. Το θέμα που προτάσσεται από τουρκικής πλευράς σε σχέση με την ένταξη των δύο χωρών στη Συμμαχία αφορά τους Κούρδους. Στόχος να σταματήσει κάθε συνεργασία με το Κουρδικό Κίνημα, το οποίο χαρακτηρίζεται από την κατοχική Τουρκία ως “τρομοκρατικό”, ενώ ισχυρίζεται πως συνιστά απειλή προς την ασφάλεια της χώρας. Στα πλαίσια αυτά ζητούν να διακοπούν οι σχέσεις με το ΡΚΚ και κάθε ενίσχυση των κουρδικών ομάδων σε Ιράκ και Συρία (στρατιωτική και πολιτική).

Παρά το γεγονός ότι σε κράτη, όπως η Φινλανδία και η Σουηδία, στα οποία λειτουργεί πλήρως η δημοκρατία, τέτοιοι περιορισμοί δεν μπορούν να γίνουν από τις κοινωνίες τους αποδεκτοί, ωστόσο, παρακολουθήσαμε τις δύο χώρες να στέλνουν αποστολές στην Άγκυρα για να εξηγήσουν τις θέσεις τους σε σχέση με την ανάγκη ένταξης στο ΝΑΤΟ και να συζητήσουν τις “τουρκικές ανησυχίες”. Για τις τουρκικές ανησυχίες και την ανάγκη να συζητηθούν έκανε λόγο και ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού, Γενς Στόλντενπεργκ, ο οποίος ενώ θα αποχωρούσε αποτυχημένος (που είναι), τώρα ενδέχεται να παραδώσει στον διάδοχό του πιο μεγάλο ΝΑΤΟ, με δύο νέα μέλη.

Ανατολίτικο παζάρι

Είναι σαφές πως η Τουρκία δεν περιορίζεται στο Κουρδικό. Όπως έχει σημειωθεί, έχει μακρύ κατάλογο και μεγάλη ατζέντα. Από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ευρωτουρκικές σχέσεις, αυτό που εκτιμάται ότι θα επιδιωχθεί είναι πρόοδος στην Τελωνειακή Ένωση Τουρκίας-Ε.Ε. Πρόκειται για ένα θέμα, που εξαρτάται και από την Κυπριακή Δημοκρατία και το οποίο θέλει διακαώς η Άγκυρα γιατί θα έχει και οικονομικά οφέλη. Στις Βρυξέλλες, πάντα θεωρούσαν πως θα έπρεπε να συντηρηθεί ο διάλογος για να έχουν κοντά την Τουρκία και υπάρχουν πολλοί υποστηρικτές της αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης.

Από τους Αμερικανούς η ατζέντα είναι πιο μεγάλη. Είναι σαφές πως θέλει να ενταχθεί εκ νέου στο πρόγραμμα προηγμένων αεροσκαφών F-35. Ο αποκλεισμός της, ως γνωστόν, έγινε μετά την αγορά των ρωσικών πυραύλων S-400. Παράλληλα, έχει ανοίξει και η αγορά των μαχητικών αεροσκαφών F-16, όπως και η αναβάθμιση του υφιστάμενου στόλου. Σε ό,τι αφορά το δεύτερο, η αμερικανική κυβέρνηση είναι έτοιμη να προχωρήσει, όμως, η τελική απόφαση εξαρτάται από το Κογκρέσο. Και εκεί, όπως παραδέχθηκε και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, η Άγκυρα έχει να αντιμετωπίσει ένα βουνό δυσκολίες και αντιδράσεις.

Σε σχέση με τα ενεργειακά, η Άγκυρα θεωρεί πως έχει καταφέρει, με αμερικανική βοήθεια, να τουμπάρει την κατασκευή του αγωγού EastMed. Πρόκειται για τη γνωστή αμερικανική παρέμβαση εξουδετέρωσης του σχεδίου, που όπως αποδεικνύεται με βάση πληροφορίες, έγινε ως δώρο προς την Άγκυρα. Παράλληλα, η Τουρκία ζητά να είναι μέρος του ενεργειακού σχεδιασμού στην Ανατολική Μεσόγειο, προτάσσοντας κυρίως το θέμα της μεταφοράς του φυσικού αερίου με αγωγό μέσω Τουρκίας στην Ευρώπη. Το θέμα τίθεται την ώρα που όλοι οι υπόλοιποι παίκτες της περιοχής καλοβλέπουν τη λύση της Αιγύπτου.

Πληροφορίες αναφέρουν πως σύμβουλοι του Ερντογάν και αξιωματούχοι του τουρκικού υπουργείου Εξωρικών επαναφέρουν το θέμα του αγωγού και το συνδέουν με τις ευρύτερες εξελίξεις και πρωτίστως με τον ρόλο της κατοχικής Τουρκίας στο Ουκρανικό. Πρόκειται για ένα θέμα στο οποίο θα επιμένουν. Παράλληλα, η Άγκυρα θα προχωρήσει σε νέες γεωτρήσεις το καλοκαίρι και επιχειρεί να λειτουργήσει έναντι των εταιρειών και των χωρών, από όπου προέρχονται, στη λογική του “μην ενοχλήσετε, να μην σας ενοχλήσουμε”.

Παζάρι και στο Κυπριακό

Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό δεν υπάρχουν ξεκάθαρες πληροφορίες για το τι ζητά. Προφανώς οι αξιώσεις της αφορούν τα ενεργειακά, καθώς στο Κυπριακό δεν υπάρχει κινητικότητα και δεν αναμένεται να σημειωθεί μέχρι τις εκλογές του 2023. Σε σχέση με τις προεδρικές εκλογές στην Τουρκία, θα πρέπει να σημειωθεί πως ο Ερντογάν έχει εξαγγείλει μια κίνηση, που θα καθιστά την Τουρκία μεγαλύτερη και εδαφικά. Αυτό θα το επιδιώξει διακαώς και αναζητείται, όπως πάντα, ο αδύναμος κρίκος. Γι’ αυτό και απαιτείται όπως παρακολουθούνται οι τουρκικές κινήσεις και να γίνονται προληπτικές κινήσεις, αν και σε αυτό το σπορ η Λευκωσία δεν έχει καλές επιδόσεις.

Είναι προφανές πως ο Ερντογάν τραβάει το σχοινί, το τεντώνει θεωρώντας πως δεν θα κοπεί γιατί θα ικανοποιηθούν στο τέλος οι αξιώσεις του ή κάποιες από αυτές. Τόσα χρόνια άλλωστε έχει μάθει πως οι δυτικοί τον χρειάζονται, σε βαθμό που να τον ανέχονται. Γνωρίζει επίσης ότι η μέχρι τώρα πολιτική έναντί του, αυτή του κατευνασμού, δεν έχει αλλάξει. Το θέμα είναι ποιος θα κληθεί να πληρώσει τις ζημιές.

Κονδύλια για την Αμμόχωστο από το Ψευδοκράτος

Οι διάφορες κινήσεις της κατοχικής Τουρκίας στην περίκλειστη περιοχή της κατεχόμενης Αμμοχώστου εδραιώνουν διά νέων τετελεσμένων τον σχεδιασμό για εποικισμό της. Πρόκειται για έναν σχεδιασμό, σύμφωνα με τον οποίο από τον Οκτώβριο του 2020, που ξεκίνησε, στοχεύει να λειτουργήσει η περιοχή μέσα σε μια “κανονικότητα” και να ενωθεί με την υπόλοιπη πόλη της κατεχόμενης Αμμοχώστου.

Είναι σαφές και από το Οικονομικό Πρωτόκολλο Τουρκίας-Ψευδοκράτους του 2022, που έχει υπογραφεί πρόσφατα, ότι έχει τεθεί προτεραιότητα για ανάπτυξη της περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου. Δηλαδή, υπάρχουν διαθέσιμα κονδύλια για να προχωρήσουν σε έργα ανοικοδόμησης και ανάπτυξης της περιοχής, ώστε να δέχεται σε πρώτη φάση κόσμο για τουρισμό, επισκέπτες και στη συνέχεια για εγκατάσταση. Ο εποικισμός είναι ο τελικός στόχος και η διαμόρφωση τετελεσμένων, που κατά τη δική τους εκτίμηση δεν θα ανατρέπονται.

Η δημιουργία κινητικότητας, όπως η δημιουργία οργανωμένης παραλίας μπροστά από το ξενοδοχείο King George, που ειρήσθω εν παρόδω είναι ετοιμόρροπο και είχε κριθεί και επικίνδυνο, μέχρι την πολυκατοικία Ωκεανία, αλλά και τα εγκαίνια πρόσφατα μαυσωλείου του Περτέφ Πασά, στην περίκλειστη, αποτελούν μέρος του σχεδιασμού. Ένας σχεδιασμός, που προχωρεί με την τακτική της σαλαμοποίησης.

Η Λευκωσία από την πλευρά της έχει ξεκινήσει τα διαβήματα, κυρίως προς τα Ηνωμένα Έθνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση, προβάλλοντας την παραβίαση των ψηφισμάτων του Διεθνούς Οργανισμού. Σημειώνεται πως η ΟΥΝΦΙΚΥΠ, που εντόπισε από την πρώτη στιγμή την παραβίαση, δεν μπορεί να διακινηθεί ελεύθερα στα κατεχόμενα καθώς προβάλλονται εμπόδια από τον κατοχικό στρατό. Οι Αττίλες απαιτούν όπως η ΟΥΝΦΙΚΥΠ αιτείται άδειας για να διακινηθεί, κάτι που δεν γίνεται αποδεκτό από την Ειρηνευτική Δύναμη.