Tο φιάσκο της Γενεύης και η επόμενη ημέρα

Άλλη μια “προσπάθεια” χωρίς αποτέλεσμα, άλλη μια “χαμένη ευκαιρία”, όπως ακούγεται συνήθως, για την επίλυση του Κυπριακού. Αυτή…, μέχρι την επόμενη. Παρακολουθώντας πολλά χρόνια την εξέλιξη του Κυπριακού, αναρωτιέμαι τελικά, ως Ελληνισμός, τι θέλουμε; ποια είναι η ανάλυση των γεωπολιτικών δεδομένων που κάνουμε, ποιοι είναι οι στόχοι και ποια η προετοιμασία και η δημιουργία προϋποθέσεων ώστε στην επόμενη “Πενταμερή” να μπουν επιτέλους τα θεμέλια μιας κάποιας λύσης.

Η πορεία των εθνικών στόχων του Κυπριακού υπήρξε ιστορικά φθίνουσα. Από το αίτημα της Ένωσης της δεκαετίας του 1950, σε αυτό της αυτοδιάθεσης και ανεξαρτησίας, μετά στην “εγγυημένη ανεξαρτησία” των Συμφωνιών της Ζυρίχης και Λονδίνου, αργότερα, μετά την Εισβολή του 1974, στην ανάγκη “σεβασμού των αποφάσεων του ΟΗΕ” και τέλος στην Διζωνική-Δικοινοτική-Ομοσπονδία και στο ατυχές Δημοψήφισμα του Σχεδίου Ανάν. Δεκαετίες μοιάζει να περάσαμε “συρόμενοι” πίσω από τα γεγονότα, σαν υπνωτισμένοι.

Όσο το σκέφτεται κανείς, το Κυπριακό μοιάζει να αποτελεί κάτι σαν τον μύθο του Σίσυφου για τον νέο-Ελληνισμό. Ολημερίς κουβαλάμε στην πλάτη μας ένα τεράστιο “βράχο” προσδοκιών, από την βάση μέχρι την κορυφή του λόφου και το μόνο που καταφέρνουμε είναι να ξαναπιάσουμε από την αρχή το κουβάλημα του “βράχου”, αυτή την φορά από την βάση της άλλης πλευράς του λόφου.

«Θέλω να σας βεβαιώσω, για πολλοστή φορά, πως αμετάθετος στόχος και όραμά μου παραμένει η εξεύρεση μιας λύσης που θα οδηγεί σε ένα κυρίαρχο και ανεξάρτητο κράτος, στη βάση των όσων έχουν συμφωνηθεί, μακριά από ξένες εξαρτήσεις και στρατούς κατοχής. Ένα κράτος που οι πρόνοιες λειτουργίας του θα το καθιστούν βιώσιμο, με πλήρη διασφάλιση των ανθρωπίνων και πολιτικών δικαιωμάτων του συνόλου του λαού, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων». Αυτά είπε, και πολύ σωστά, στο πρόσφατο τηλεοπτικό Πασχαλινό του Μήνυμα, μετά την αποτυχία της “Πενταμερούς”, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η στάση των Τουρκοκυπρίων

Η επίτευξη μιας λύσης πράγματι περνάει και, πρωτίστως κατά την γνώμη μου, από την αποδοχή της από τους Τουρκοκύπριους και την χαλάρωση, ή και το σπάσιμο, της αγκίστρωσής τους στο άρμα της Τουρκίας. Αυτό, το προφανές, φαίνεται, δυστυχώς, να είναι ελάχιστα κατανοητό από την ελλαδική και κυπριακή πολιτική τάξη ακόμα και σήμερα.            Ευκαιρίες να “κερδηθούν” οι Τουρκοκύπριοι υπήρξαν αρκετές, ειδικά την πολύ πρόσφατη περίοδο:

α. H είσοδος της Κύπρου στην ΕΕ το 2004, δημιούργησε την προσδοκία για μια επιτυχημένη και ισότιμη επανένωση κάτω από το κοινό όραμα μιας Ευρώπης των λαών και της δημοκρατίας. Ποιος δεν θα ήθελε να αποτελεί μέρος αυτού του μέλλοντος; Ο ενταφιασμός της Ευρωπαϊκής προοπτικής ήλθε σχεδόν 10 χρόνια αργότερα μέσω της κατάρρευσης του Κυπριακού Τραπεζικού Συστήματος. Ποιος θα ήθελε να ανήκει σε μία Ευρώπη που ούτε τις καταθέσεις των πολιτών της δεν μπορούσε να διασφαλίσει;

β. Οικτρή επίσης η αποτυχία του Σχεδίου Ανάν, την ίδια περίοδο, με το αδιέξοδο δημοψήφισμα το οποίο οι μεν Ελληνοκύπριοι καταψήφισαν με την ίδια συντριπτική πλειοψηφία που το υπερψήφισαν οι Τουρκοκύπριοι! Τι χειρότερο θα μπορούσε ποτέ να συμβεί για να αποξενωθούν περαιτέρω δύο κοινότητες; Ποιος και γιατί πρότεινε στον Κυπριακό λαό (συνολικά) ένα Σχέδιο που εκ προοιμίου ήταν σίγουρο ότι θα απορριφθεί;

γ. Νέα ευκαιρία με την πρόσφατη ανακάλυψη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και η δημιουργία μιας προσδοκίας επανένωσης βασισμένη σε ένα κοινό όραμα ευμάρειας και για τις δύο κοινότητες. Εδώ, η Τουρκία φρόντισε να περιορίσει τις προσδοκίες με την ντε φακτο, ως τώρα, απαγόρευση εκμετάλλευσης του υποθαλάσσιου πλούτου από τους Κυπρίους και την προετοιμασία για μελλοντική εκμετάλλευσή τους από την ίδια (μην έχετε καμία αμφιβολία). Όμως εδώ το παιχνίδι δεν έχει τελειώσει.

H επόμενη μέρα

Είναι εμφανές ότι η Τουρκία είχε πάντα στόχο να προσαρτήσει το βόρειο τμήμα της Κύπρου και εν καιρώ, να απορροφήσει και το υπόλοιπο νησί. Είναι ξεκάθαρα μια κατοχική δύναμη και φυσικά ουδόλως την ενδιαφέρει το μέλλον των Τουρκοκυπρίων, στους οποίους βλέπει ένα εξευρωπαϊσμένο και μάλλον απεχθές τμήμα “νεο-τούρκων” που λίγο ενδιαφέρονται για το νέο-οθωμανικό της όραμα. Έτσι εξηγείται και η άμεση αντίδρασή της στην περίπτωση της πρόσφατης απόφασης της Τουρκοκυπριακής ηγεσίας για μη υποχρεωτική αποστήθιση του Κορανίου.

Με τα σημερινά δεδομένα, η Τουρκία θα σαμποτάρει κάθε λύση επανένωσης. Η Αγγλία θα συνεχίζει την πολιτική του “διαίρει και βασίλευε”. Η ΕΕ θα είναι πάντα απούσα, αφού προϋπόθεση έστω και ανομολόγητη για εκείνη ήταν η είσοδος της Κύπρου με την παράλληλη εφαρμογή του Σχεδίου Ανάν. Τέλος η Ελλάδα θα συνεχίσει να “στηρίζει” κάθε λύση που θα επιδιώκουν οι Ελληνοκύπριοι, άρα δεν θα παίρνει καμιά πρωτοβουλία.

Μόνη περίπτωση δημιουργίας προϋποθέσεων λύσης, η κοινή επιδίωξή της και από τις δύο κοινότητες, με κοινό όραμα και κοινή προοπτική μιας ελεύθερης Κύπρου, αυτεξούσιας και χωρίς ξένες στρατιωτικές δυνάμεις και κατοχικούς στρατούς. Είναι ευκαιρία πλέον τώρα που οι παλαιότερες γενιές φεύγουν από το προσκήνιο και οι νέες δεν κουβαλάνε τα βάρη του παρελθόντος.

Επόμενη… Τετραμερής!

Η επόμενη Πενταμερής στην πραγματικότητα θα έπρεπε να είναι Τετραμερής με μια ενιαία, μοναδική Κυπριακή θέση στο τραπέζι. Θα πρέπει άμεσα να ξεκινήσουν δράσεις και συντονισμός των Κυπρίων (Ελλήνων και Τούρκων) του νησιού και της διασποράς με στόχο την Ένωση. Όχι πιά με την Ελλάδα, αλλά την “Ένωση” του νησιού. Να δημιουργηθούν ομάδες, εταιρίες, υπερκομματικοί μηχανισμοί πάνω από τα σημερινά κόμματα και των δύο κοινοτήτων, κοινές παρουσίες στα μέσα ενημέρωσης.

Την πρωτοβουλία, και θα ήταν ιδανικό να την λάβουν οι Ελληνοκύπριοι, αλλά κυρίαρχη θέση και παρουσία θα πρέπει να έχουν οι Τουρκοκύπριοι. Η πορεία αυτή δεν θα είναι εύκολη και η Τουρκία θα καραδοκεί, όπως φάνηκε και στην επέμβασή της στις πρόσφατες εκλογές και στα εσωτερικά του ψευδοκράτους. Όμως αυτή είναι η μόνη λύση.

Τέλος, ο στόχος αυτός, η “Ένωση”, θα πρέπει να γίνει και εθνικός στόχος, επιτέλους, της ελλαδικής μας κοινωνίας. Ένας στόχος με πρώτη προτεραιότητα στην εξωτερική πολιτική, με χρονοδιάγραμμα και διακομματική υποστήριξη. Γιατί είναι σίγουρο ότι αν η Τουρκία πετύχει τελικά τον στόχο της των 2 κρατών, μέσω κατοχής, ο επόμενος στόχος είμαστε εμείς._