Το φοβικό σύνδρομο εμποδίζει την οριοθέτηση ΑΟΖ Ελλάδας Κύπρου

Για μια μεγάλη περίοδο στην Αθήνα επένδυαν πως στο παρά πέντε της κορύφωσης της κρίσης, λίγο πριν από μια ενδεχόμενη σύγκρουση, θα υπάρξει αμερικανική παρέμβαση. Αυτό το ενδεχόμενο φαντάζει πια απομακρυσμένο. Οι Αμερικανοί διανύουν προεκλογική περίοδο, ενώ αντιμετωπίζουν και εσωτερικά προβλήματα (κορονοϊός, έξαρση ρατσισμού, κοινωνικών ανισοτήτων) και ως εκ τούτου δεν διαφαίνεται διάθεση για παρέμβαση.

Πέραν, βέβαια, του γεγονότος ότι έχοντας εγκαταλείψει την περιοχή, οι ΗΠΑ πλέον χαρακτηρίζονται από στρατηγική αμηχανία αυτή την περίοδο. Είναι προφανές και από το ταξίδι Δένδια στο Παρίσι, ότι στην Αθήνα (και στη Λευκωσία) επενδύουν στη γαλλική στήριξη. Προφανώς και οι Γάλλοι θέλουν ρόλο στην περιοχή, μάλιστα φαίνεται να θέλουν να χρησιμοποιήσουν την Ελλάδα και την Κύπρο.

Σημειώνεται συναφώς ότι η Λευκωσία έχει προσφέρει ναυτική βάση στους Γάλλους, ένα θέμα που δεν έχει μέχρι στιγμής να προχωρήσει. Είναι όμως σαφές πως είναι λάθος να αναμένονται παρεμβάσεις τρίτων. Κανείς δεν μπορεί να υπερασπιστεί την εθνική κυριαρχίας Ελλάδος και Κύπρου.

Όταν η Τουρκία υπέγραφε το παράνομο μνημόνιο με τη Λιβύη, στην Άγκυρα ανέμεναν πως η Ελλάδα θα προχωρούσε, ως απάντηση, στην οριοθέτηση ΑΟΖ με την Κυπριακή Δημοκρατία. Αυτό το γνώριζε η Αθήνα, αλλά δεν προχώρησε στο αναμενόμενο. Κι αυτό γιατί προφανώς φοβήθηκε την τουρκική αντίδραση. Φοβήθηκε πως η Τουρκία θα έστελνε στην περιοχή φρεγάτες.

Σημειώνεται συναφώς ότι οι φρεγάτες, ούτως ή άλλως κυκλοφορούν! Επιπλέον, το καθεστώς Ερντογάν έχει εξαγγείλει σεισμικές έρευνες στην περιοχή της Κρήτης, με στόχο τις γεωτρήσεις. Κι όλα αυτά συμβαίνουν γιατί προφανώς δεν υπήρξε ελληνική αντίδραση στην προσπάθεια της Άγκυρας να επιβάλει νέα τετελεσμένα.

“Κλειδί” η ΑΟΖ με την Κύπρο

Κλειδί για τις περαιτέρω εξελίξεις στην περιοχή είναι η υπογραφή συμφωνίας, μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου, για καθορισμό ΑΟΖ. Σημειώνεται συναφώς ότι η Λευκωσία είναι έτοιμη για τον καθορισμό ΑΟΖ με την Ελλάδα. Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει ετοιμάσει τις συντεταγμένες και επιχείρησε πολλές φορές να ξεκινήσει συζητήσεις με την ελλαδική πλευρά.

Μετά τις ανεπιτυχείς προσπάθειες να υπάρξουν τα προηγούμενα χρόνια συνεννοήσεις επί του θέματος, η Λευκωσία κατέθεσε μονομερώς τις συντεταγμένες για ΑΟΖ με την Τουρκία, που συνδέεται τούτο και με την ελληνική περιοχή. Μετά την υπογραφή συμφωνίας Ελλάδος και Ιταλίας για καθορισμό ζωνών (που έγινε υπό την πίεση των τουρκικών επιθετικών ενεργειών), η ελληνική διπλωματία στράφηκε προς το Κάϊρο.

Όμως το θέμα του καθορισμού θαλάσσιων συνόρων με την Αίγυπτο εξακολουθεί και χρονίζει. Οι Αιγύπτιοι πλέον θέτουν αξιώσεις που δυσκολεύουν την επίτευξη συμφωνίας. Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών επισκέφθηκε πρόσφατα την Αίγυπτο, προτάσσοντας το θέμα της ΑΟΖ. Η δήλωση του μετά την ολοκλήρωση των επαφών είναι ενδεικτική: «Ξαναπιάσαμε σήμερα το νήμα της διαπραγμάτευσης για τη συμφωνία των οικονομικών ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου».

Τούτο ερμηνεύεται πως οι συζητήσεις συνεχίζονται. Αποφεύχθηκε το αδιέξοδο και διαμορφώνονται συνθήκες για να προχωρήσουν οι συνομιλίες. Η Αίγυπτος δεν ήταν έτοιμη να δώσει απαντήσεις σε μια σειρά ζητήματα ενώ η ελληνική πλευρά προσήλθε με ιδέες. Η τακτική της Αθήνας, ωστόσο, είναι “ανοικτό βιβλίο”.

‘Εμμεση δικαίωση της Τουρκίας

Πριν το ταξίδι Δένδια στο Κάϊρο, δημοσιοποιήθηκαν σενάρια για τμηματικό καθορισμό ΑΟΖ. Να συμφωνηθεί, δηλαδή, εκεί όπου δεν υπάρχουν διαφορές και να αφήσουν για μεταγενέστερα περιοχές για τις οποίες υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις, ή δεν θέλουν να “αγγίξουν” (όπως είναι αυτή νοτίως και δυτικά της Κύπρου).

Το Κάιρο, παρά τις διαφορές με την Άγκυρα, δεν θέλει να εμπλακεί στην ελληνοτουρκική αντιπαράθεση. Είναι σαφές πως εάν η Ελλάδα προχωρήσει σε τμηματική συμφωνία με την Αίγυπτο για ΑΟΖ, θα δικαιώσει την Άγκυρα στις παράλογές διεκδικήσεις της στην περιοχή Ρόδου- Καστελλόριζου και Κύπρου.

Αυτό σημαίνει πως εγκαταλείπει το χώρο που ενώνει τα δυο κράτη. Κι αυτό γιατί δεν θέλει να προκαλέσει την Τουρκία! Η Αθήνα θα έλυνε το θέμα και με την Αίγυπτο εάν, προχωρούσε αμέσως σε συμφωνία με τη Λευκωσία για την μεταξύ τους ΑΟΖ. Αυτό, όμως, φαίνεται ότι δεν θα γίνει, γιατί δεν το θέλει η Αθήνα.