Το παίζουν δίδυμο στη Λιβύη Αίγυπτος και Ελλάδα

Μια σημαντική παράμετρος στην αντιπαράθεση Αιγύπτου και Τουρκίας αποτελεί η Λιβύη καθώς το Κάιρο θεωρεί την τουρκική στρατηγική ιδιαίτερα επικίνδυνη. Το ίδιο ισχύει και για την Ελλάδα, η οποία έχει επικεντρώσει τη διπλωματία της στην ακύρωση του παράνομου μνημονίου Άγκυρας-Τρίπολης για την οριοθέτηση ΑΟΖ. Η επίσκεψη του προέδρου του Κοινοβουλίου της Λιβύης Ακίλα Σαλέχ στην Αθήνα αναδεικνύει για ακόμα μια φορά του στόχους της Ελλάδας.

Η  Αίγυπτος στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των τουρκικών προκλήσεων εγκαινιάζει σήμερα Σάββατο μια νέα αεροπορική και ναυτική βάση στα σύνορα με τη Λιβύη. Τα εγκαίνια θα γίνουν από τον πρόεδρο Αμπντελ αλ Σίσι και στην τελετή αναμένεται να παρευρεθούν και αρκετοί Άραβες αξιωματούχοι από ξένες χώρες.

Όμως, έχει αναπτυχθεί και ένα έντονο παρασκήνιο για την τελετή, με τα Λιβυκά ΜΜΕ να αναφέρουν το ενδεχόμενο να παρευρεθούν ο στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ, ο  Ακίλα Σαλέχ και ο πρόεδρος του μεταβατικού  Προεδρικού Συμβούλιου Μοχάμαντ Γιουνές Μένφι. Επίσης, στα εγκαίνια αναμένεται να συμμετάσχουν ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος και ο Αρχηγός ΓΕΝ Αντιναύαρχος Στυλιανός Πετράκης.

Επισημαίνεται, ότι ο Σαλέχ επισκέφθηκε χθες την Αθήνα, όπου είχε συνομιλίες με τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια και τον πρόεδρο της Βουλής Κώστα Τασούλα. Ο Σαλέχ επισήμανε ότι το Προεδρικό Συμβούλιο δεν είχε την αρμοδιότητα σύναψης οποιονδήποτε συμφωνιών ή μνημονίων, που δεν επικυρώθηκαν από τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Ταυτόχρονα, άφησε και έμμεσες αιχμές προς την Τουρκία, επισημαίνοντας ότι θεωρεί απαραίτητη  την  απομάκρυνση των ξένων δυνάμεων και των μισθοφόρων και ότι απορρίπτει οποιαδήποτε ενέργεια επιβουλεύεται την ασφάλεια της Μεσογείου.

Η ελληνική διπλωματία έχει υιοθετήσει μια στρατηγική αλληεπίδρασης με την μεταβατική κυβέρνηση της Τρίπολης, που έχει εμφανής απο τις επισκέψεις του  Κυριάκου Μητσοτάκη και του Nίκου Δένδια στη Λιβύη με στόχο την επόμενη μέρα. Στο πλαίσιο αυτό μεταβαίνει στις 4 και 5 Ιουλίου, σε  Τρίπολη και Βεγγάζη, ο υφυπουργός Εξωτερικών Κώστας Φραγκογιάννης. Η επίσκεψη  του αποσκοπεί στην ενδυνάμωση των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων των δύο χωρών και τη διερεύνηση επιχειρηματικών ευκαιριών.

Μηνύματα προς Άγκυρα

Όμως, το μεγάλο “αγκάθί” για Αίγυπτο και Ελλάδα θεωρείται ο Λίβυος μεταβατικός πρόεδρος Ντμπεϊμπά όποίος έχει εξελιχθεί σε σθεναρό υποστηρικτή της Τουρκίας. Η απουσία του από την τελετή εγκαινίων της βάσης, σύμφωνα με την αιγυπτιακή The Arab Weekly, θα επιβεβαιώσει ότι το Κάιρο, έχει επιφυλάξεις για τις πολιτικές του επιλογές, δηλαδή την εύνοια του προς την Τουρκία. Ο Ντμπεϊμπά επιδιώκει να διασφαλίσει στην Τουρκία: την αποδοχή της μόνιμης στρατιωτικής της παρουσίας, την διατήρηση του παράνομου μνημονίου για την ΑΟΖ και την υπογραφή πολλών οικονομικών συμβάσεων.

Η νέα βάση βρίσκεται στην περιοχή Τζαρτζούμπ στα σύνορα με τη Λιβύη. Θα υποστηρίξει σε επίπεδο επιμελητείας τις αιγυπτιακές ναυτικές δυνάμεις που αναπτύσσονται στις ακτές της Μεσογείου και θα λειτουργήσει ως κόμβος συγκέντρωσης πληροφοριών για την ασφάλεια των δυτικών συνόρων με τη Λιβύη, μήκους 1.145 χιλιομέτρων, ώστε αποτραπεί η διείσδυση στην αιγυπτιακή επικράτεια επικινδύνων ατόμων.

Ταυτόχρονα, η ονομασία “3η Ιουλίου” δεν επιλέχθηκε μάλλον τυχαία για τη βάση. Είναι η ημέρα του πραξικοπήματος του 2013 που έγινε από τότε υπουργό Άμυνας και νυν πρόεδρο αλ Σίσι και που ανέτρεψε τον πρώτο εκλεγμένο πρόεδρο τον Μοχάμεντ Μόρσι, υποψήφιο της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και στενό σύμμαχο του Ερντογάν. Η κίνηση του Καίρου θεωρείται συμβολική καθώς δείχνει ότι δεν θα ανεχθεί από την Άγκυρα ενέργειες που θα ενισχύουν την Μουσουλμανική Αδελφότητα. Τα εγκαίνια της βάσης γίνονται τη στιγμή που Τουρκία αντιδράει στις εκκλήσεις για την απόσυρση των στρατευμάτων της από τη Λιβύη.

Οι στρατηγικές

Το Κάιρο διέκοψε πρόσφατα τις διερευνητικές επαφές με την Άγκυρα, προφανώς διότι αντιλήφθηκε ότι δεν γίνονται δεκτές οι κόκκινες γραμμές του, που μεταξύ άλλων, αναφέρονταν στην αποχώρηση της Τουρκίας από τη Λιβύη σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο καθώς και από τις υπηρεσίας ασφάλειας. Επιπλέον απαιτούσε από την Τουρκία να σταματήσει να υποστηρίζει δραστηριότητες της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στα εδάφη της.

Η αιγυπτιακή κυβέρνηση επιδιώκει να βρει ένα ρόλο στη δημιουργία των νέων λιβυκών ενόπλων δυνάμεων για τον στρατηγό Χαφτάρ και τους υπασπιστές του, καθώς η περιθωριοποίησή του αναμένεται να ενισχύσει τις ενόπλες ομάδες που είναι ευθυγραμμισμένες με τα τουρκικά συμφέροντα.

Η κυβέρνηση της Αθήνας από την πλευρά της, επιδίδεται σε διπλωματικές προσπάθειες για να απομονώσει σε διεθνές διπλωματικό επίπεδο την Τουρκία ώστε να μην μπορεί να υποστηρίξει τις παράνομες προκλήσεις στην ανατολική Μεσόγειο. Η συμμαχία με την Αίγυπτο δίνει ώθηση στις διπλωματικές επιλογές της Ελλάδας, από τη στιγμή που η δεύτερη συνορεύει με τη Λιβύη και έχει και τη δυνατότητα χρήσης όπλων. Άλλωστε Τουρκία και Αίγυπτος έφτασαν το 2020 στα πρόθυρα του πολέμου με αφορμή τη Λιβύη.