Το σενάριο μιας ελληνικής στρατιωτικής επιχείρησης στη Λιβύη

27 Δεκεμβρίου 2020. Τα δύο C-130H της απογειώθηκαν τις πρωινές ώρες, με διαφορά λίγων λεπτών από το αεροδρόμιο της Ελευσίνας. Φορτωμένα με ανθρωπιστική βοήθεια και με κατεύθυνση την Λιβύη, την Τρίπολη και την Βεγγάζη αντίστοιχα, στο πλαίσιο μιας πρωτοβουλίας της ελληνικής κυβέρνησης για την ανακούφιση του πολλαπλά δοκιμαζόμενου λιβυκού λαού.

Είχαν προηγηθεί λεπτές διαπραγματεύσεις, με τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, με την υποστήριξη της ΕΕ. Οι αποστολές εξελίχθηκαν ομαλά και η πτήση από την Τρίπολη τις μεσημεριανές ώρες έλαβε το δρόμο της επιστροφής. Προβλήματα συντονισμού στην εκφόρτωση καθυστέρησαν την αναχώρηση του δεύτερου C-130Η, που τελικά στις 27 Δεκεμβρίου απογειώθηκε με προορισμό το αεροδρόμιο της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου.

Το ίδιο αεροσκάφος μετέφερε και ολιγομελές προσωπικό των ειδικών δυνάμεων που θα συμμετείχε τις επόμενες ημέρες σε κοινές επιχειρήσεις στο πλαίσιο της ελληνοαιγυπτιακής άσκησης “Μέδουσα”. Το αεροσκάφος κινήθηκε αρχικά ανατολικά, σύμφωνα με το σχέδιο πτήσεως. Αφού διένυσε 50 χιλιόμετρα, αντέστρεψε πορεία, κινούμενο πλέον νοτιοδυτικά και πετώντας σε χαμηλό ύψος, με τη βοήθεια συστημάτων νυκτερινής όρασης και κλειστά όλα τα συστήματα εντοπισμού.

Περίπου δύο ώρες νωρίτερα, από το αιγυπτιακό ελικοπτεροφόρο Gamal Abdel Nasser, που βρισκόταν μεταξύ Κρήτης και δυτικής Αιγύπτου, απογειώθηκαν δύο ελληνικά μεταγωγικά ελικόπτερα CH-47D, δύο επιθετικά ελικόπτερα AH-64D και ένα ελικόπτερο έρευνας-διάσωσης μάχης Super Puma AS 332C1, με νότια κατεύθυνση. Ο σχηματισμός πετούσε σε χαμηλό ύψος, ώστε να μη γίνει αντιληπτός από τα radar ερεύνης της περιοχής.

Η συνάντηση με τους ντόπιους οπλαρχηγούς

Σύντομα συνάντησε τις χαμηλές ακτές της ανατολικής Λιβύης και συνέχισε την πορεία με νοτιοδυτική κατεύθυνση προς το εσωτερικό της αφρικανικής χώρας. Ταυτόχρονα ένας σχηματισμός έξι οπλισμένων αεροσκαφών F-16 Block 52, απογειώνονταν από τη βάση της Σούδας. Είχε προηγηθεί ένα αεροσκάφος Erieye EMB-145H AEWC, που κινούμενο στον άξονα Σούδα-Αλεξάνδρεια επιτηρούσε τον εναέριο χώρο του Λιβυκού Πελάγους και την ενδοχώρα της Λιβύης.

Τα ελληνικά ελικόπτερα μετά από μια νυκτερινή πτήση σε χαμηλό ύψος έφτασαν πάνω από ένα εγκαταλειμμένο χωματένιο αεροδιάδρομο, περίπου 300 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Βεγγάζης. Τα επιθετικά ελικόπτερα σάρωσαν δύο φορές το χώρο και έλαβαν θέση καλύψεως σε αιώρηση στα δύο άκρα του πρόχειρου αεροδιαδρόμου, ενώ το πρώτο CH-47D προσγειώθηκε. Από μέσα κατέβηκαν και ακροβολίστηκαν δύο ομάδες του Ειδικού Τμήματος Αλεξιπτωτιστών (ΕΤΑ).

Δίπλα σε ένα εγκαταλειμμένο κτίριο βρίσκονταν δύο φορτηγά και δύο ακόμη pick-up οχήματα. Ο επικεφαλής της μιας ομάδας κινήθηκε προς το κτίριο, όπου και τον υποδέχθηκε ο Έλληνας σύνδεσμος της ΕΥΠ που δρούσε πάνω από τρία χρόνια στη σπαρασσόμενη χώρα. Ο σύνδεσμος εδώ και δεκαπέντε ημέρες διαπραγματεύονταν και τελικά κανόνισε την σημερινή συνάντηση με ντόπιους οπλαρχηγούς.

Το δεύτερο CH-47D προσγειώθηκε σε κοντινή απόσταση από το κτίριο και μια ακόμη ομάδα των ΕΤΑ έλαβε θέσεις μάχης, ενώ πέντε άνδρες κινήθηκαν προς τα φορτηγά. Τα καλύμματα των φορτηγών απομακρύνθηκαν από τους ντόπιους οδηγούς και οι αποβιβασθέντες επιθεώρησαν τα φορτωμένα υλικά. Σε πέντε λεπτά, η ομάδα ανέφερε στον επικεφαλής της επιχείρησης ότι πράγματι το μυστηριώδες φορτίο των δύο φορτηγών ήταν το συμφωνηθέν.

Πορεία προς την Αλεξάνδρεια

Ο υπαξιωματικός διαβιβάσεων ήρθε άμεσα σε ασύρματη επαφή με το C-130H που πλησίαζε από τα βορειανατολικά και σε ελάχιστο χρόνο είχε τοποθετηθεί η απαραίτητη σήμανση στα άκρα του διαδρόμου. Το βαρύ μεταγωγικό ακούμπησε τον χωμάτινο διάδρομο σηκώνοντας σύννεφο σκόνης και ακινητοποιήθηκε, με τις μηχανές να λειτουργούν ακατάπαυστα, δίπλα στα δύο φορτηγά. Ο καταπέλτης κατέβηκε και ένας ανυψωτής φορτίου μαζί με έξι-επτά άτομα, όρμησαν μέσα από το αεροσκάφος.

Ταυτόχρονα το Super Puma ακούμπησε το έδαφος και δύο άνδρες με ισάριθμες βαλίτσες, κατέβηκαν και μπήκαν στο εγκαταλειμμένο κτίριο. Οι δύο βαλίτσες, αφού ελέγχθηκαν από τους τέσσερις βαριά οπλισμένους ντόπιους, φορτώθηκαν στα δύο pick-up. Τα δύο ελικόπτερα συνέχιζαν να είναι σε αιώρηση, επιτηρώντας με τα όργανα νυχτερινής σκόπευσης τον χώρο, ενώ σε απόσταση 350 χιλιομέτρων πάνω από το Λιβυκό Πέλαγος, ο σχηματισμός ήταν σε ετοιμότητα επέμβασης.

Συγχρόνως τα πληρώματα των τριών προσγειωμένων ελικοπτέρων προχωρούσαν στον ανεφοδιασμό των αεροσκαφών και την επιθεώρηση τους. Η φόρτωση του C-130H δεν κράτησε πάνω από 15 λεπτά και το βαρύ αεροσκάφος γρήγορα ανυψώθηκε, παίρνοντας βορειοανατολική πορεία προς την Αλεξάνδρεια. Το ελληνικό κλιμάκιο συνδέσμων στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Αλεξάνδρειας, είχε φροντίσει για τη διευθέτηση των λεπτομερειών της “μικροκαθυστέρησης” και της “μικροαπόκλισης” της πορείας του αεροσκάφους.

Μετά την απογείωση του αεροσκάφους τα δύο pick-up και τα φορτηγά χάθηκαν με ιλιγγιώδη ταχύτητα ακολουθώντας νότια πορεία. Τα δύο επιθετικά ελικόπτερα ανεφοδιάστηκαν εναλλάξ και σύντομα το τελευταίο ελικόπτερο εγκατέλειψε τον αεροδιάδρομο, στο μέσο του πουθενά. Η πορεία ήταν πλέον προς το Λιβυκό Πέλαγος και την ελληνοαιγυπτιακή αρμάδα, όπου και θα επαναπροσγειώνονταν στο αιγυπτιακό LHD, στο πλαίσιο μιας ακόμη συνεκπαίδευσης των δύο φίλων κρατών.

Η “Επιχείρηση “Όσιρις” πέτυχε

Με την ολοκλήρωση της επιστροφής των αεροσκαφών στο ελικοπτεροφόρο και στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Αλεξάνδρειας αντίστοιχα, ο σχηματισμός των F-16 έπαιρνε και αυτός τον δρόμο της επιστροφής. Η επιχείρηση “Όσιρις” είχε ολοκληρωθεί με απόλυτη επιτυχία. Ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ σήκωσε το τηλέφωνο του για να ενημερώσει τον πολιτικό του προϊστάμενο. Την επομένη το βράδυ και πάλι με συνθήκες μυστικότητας, το C-130H προσγειώνονταν στην βάση της Ελευσίνας.

Ένα Bayraktar TB2, σε αρκετά καλή κατάσταση δεδομένης της κατάρριψης του, ξεφορτώνονταν από ειδικευμένα στελέχη που σύντομα θα προσπαθούσαν να εκμαιεύσουν πολύτιμες πληροφορίες για την αντιμετώπιση του. Η σχεδίαση και η προετοιμασία της επιχείρησης κάλυπτε δεκάδες πιθανά σενάρια εξέλιξης, από ευνοϊκά μέχρι και απολύτως αρνητικά και διήρκησε δύο εβδομάδες.

Βασικές παράμετροι της σχεδίασης, η μείωση των κινδύνων για το εμπλεκόμενο προσωπικό, αλλά και η ετοιμότητα αληθοφανούς προβολής μιας επιχείρησης έρευνας και διάσωσης, σε αφιλόξενο περιβάλλον για ένα αεροσκάφος που αντιμετώπιζε προβλήματα, σε μια καθόλα νόμιμη επιχείρηση ανθρωπιστικής βοήθειας.

Μια φανταστική επιχείρηση, αλλά…

Η αίσια έκβαση ήταν αποτέλεσμα της άψογης προετοιμασίας, συνεργασίας και εκτέλεσης με την εμπλοκή του υπουργείου Εξωτερικών, του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, της ΕΥΠ, δεκάδων μονάδων και στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων. Για την επιχείρηση “Όσιρις” δεν θα διαβάσετε πουθενά σχετικές πληροφορίες και ο λόγος είναι επειδή δεν έγινε ποτέ! Είναι μια φανταστική ιστορία που χρησιμοποιεί όμως πραγματικά δεδομένα και δυνατότητες.

Οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, σε συνεργασία και με άλλους κρατικούς φορείς, έχουν τις δυνατότητες εκτέλεσης παρόμοιων και ακόμη πιο απαιτητικών ειδικών επιχειρήσεων, σε επίπεδα τεχνογνωσίας, σχεδιασμού, οργάνωσης, στελέχωσης και φυσικά εκτέλεσης. Οι χαμηλής σχετικά έντασης συγκρούσεις, με χαμηλής ορατότητας εμπλοκή των Ενόπλων Δυνάμεων των ενδιαφερομένων χωρών θα γίνονται ολοένα και συχνότερες και δυστυχώς ο αντίπαλος δεν μας αφήνει πλέον πολλές επιλογές.

Η αποτροπή του δεν αρκεί να λαμβάνει χώρα στα παραδοσιακά μέτωπα της ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης, αλλά αναγκαστικά επεκτείνεται σε περιοχές της περιφέρειας και με μη άμεσες στρατιωτικές ενέργειες. Αναμφίβολα, θεμέλια της επιτυχίας σε κάθε επιχείρηση εξακολουθούν να είναι ο επαγγελματισμός, ο κατάλληλος εξοπλισμός και η αποφασιστικότητα σε κάθε κλιμάκιο και επίπεδο.