Το σύνδρομο να “πουλάμε Ευρώπη”

του Μένιου Τασιόπουλου  – 

Είναι στερεότυπο η εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση, ανεξαρτήτως ιδεολογικοπολιτικού χρώματος, να δηλώνει και μάλιστα καθ’ υπερβολή πως η Ελλάδα είναι παράγοντας σταθερότητας. Πρόκειται για ρητορική υπερβολή, η οποία δεν έχει αντίκρισμα στην πραγματικότητα. Η Ελλάδα δεν είναι ούτε ΗΠΑ, ούτε Ρωσία, ούτε Βρετανία, ούτε Γερμανία  ούτε καν Γαλλία για να επιβάλει την σταθερότητα στην περιοχή της. Εάν ισχύει αυτό το στερεότυπο, ισχύει με την έννοια ότι η ίδια η Ελλάδα, παρά τα προβλήματά της, παραμένει σταθερή χώρα.

Στην πραγματικότητα, η Ελλάδα είναι μια μεσαία περιφερειακή δύναμη, στην οποία μπορούν να συναντιούνται αντιμαχόμενες πλευρές και να συζητούν και να διαπραγματεύονται. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα ενώ δεν μπορεί να επιβάλει στους γείτονές της την σταθερότητα, είναι εξαιρετική «ενδιάμεση χώρα». Σαν να λέμε μια Ελβετία των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου.

Η ελληνική διπλωματία πρέπει να εμπεδώσει ένα εθνικό δόγμα ευελιξίας. Να αντιμετωπίσουμε τα σημαντικά εθνικά μας θέματα με ρεαλισμό, χωρίς φραστικές υπερβολές. Παραπλανούμε τον εαυτό μας όταν για παράδειγμα περιορίζουμε την Ελλάδα αποκλειστικά και μόνο ως μέλος της ΕΕ και υπαγάγουμε την εθνική εξωτερική πολιτική στην ουσιαστικά ανύπαρκτη ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική. Κάθε κράτος-μέλος της ΕΕ αποφεύγει να διαρρηγνύει το ευρωπαϊκό πλαίσιο, αλλά κινείται πάντα με γνώμονα τα εθνικά του συμφέροντα. Για την ακρίβεια, αξιοποιεί την ΕΕ και το ευρωπαϊκό πλαίσιο για να υπηρετήσει τη δική του εθνική στρατηγική.

Η Ελλάδα παραδοσιακά εμφανίζεται έναντι των βαλκανικών κρατών, αλλά και της Τουρκίας ως το κράτος-μέλος που λειτουργεί σαν «μεσαίος χώρος», που θα οδηγήσει τις χώρες αυτές εντός της ευρωπαϊκής δομής. Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση, δεν κρατά καν για τον εαυτό της το προνόμιο της ευρωπαϊκής ταυτότητας. Κατά έναν περίεργο τρόπο αυταπατάται ότι αν και οι άλλοι ενταχθούν στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, όλα τα εθνικά προβλήματα θα λυθούν.