Το σύνδρομο της Στοκχόλμης στο Κυπριακό

Ο τερματοφύλακας έχει λιγότερο άγχος πριν από την εκτέλεση του πέναλτι από το άγχος που έχουν διαχρονικά στη Λευκωσία να μη τους φορτώσουν την ευθύνη από ένα αδιέξοδο στο Κυπριακό. Ο φόβος αυτός πηγάζει από μια αδυναμία συγκρότησης, όλα αυτά τα χρόνια, μιας πολιτικής, η οποία να στηρίζεται στα αυτονόητα. Αναφέρθηκε, λένε, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ ή η ΕΕ στον «θετικό ρόλο της Τουρκίας».

Και επειδή, πάντα στη Λευκωσία κρύβονταν να μην τους φορτώσουν ευθύνες δεν είχαν το θάρρος να ρωτήσουν: Θετικός ρόλος από την Τουρκία; Δηλαδή, παίρνει στρατό και έποικους και φεύγει από την Κύπρο; Καλή θέληση για την Τουρκία είναι να δέχεται απεσταλμένους και να κουβεντιάζει μαζί τους, μοιράζοντας υποσχέσεις και βαρύγδουπες εξαγγελίες, αποφεύγοντας να φθάσει στο διά ταύτα. Κοντολογίς κατά πόσο θα αποσυρθεί από την Κύπρο αφήνοντας ελεύθερους τους πολίτες της να κτίσουν το μέλλον τους.

«Καλή θέση» για την ελληνοκυπριακή πλευρά μεταφράζεται –επιδιώκεται– από τους τρίτους να είναι μόνο η ετοιμότητά της να τα δώσει όλα στην Τουρκία. Γιατί δεν δέχονται -διερωτούνται- οι Ελληνοκύπριοι τον διαμοιρασμό της εξουσίας με τους Τουρκοκύπριους; Δεν είναι, βέβαια, αυτό το ζήτημα, καθώς οι ελληνοκυπριακές υποχωρήσεις έδωσαν πέραν του δέοντος εξουσίες στους Τουρκοκύπριους. Το ζήτημα είναι η τουρκική επιδίωξη ελέγχου της Κύπρου. Το ζήτημα είναι πως η Τουρκία θέλει να διασφαλίσει πως θα κρατά το κουμπί που θα ανάβει και θα σβήνει το Κράτος.

Το Κυπριακό έχει φθάσει στο σημείο να εξαρτώνται όλα από το βέτο που επιδιώκουν να έχουν οι Τουρκοκύπριοι στις αποφάσεις του Κράτους. Για την ακρίβεια η Τουρκία μέσω αυτών. Και βέβαια, υπάρχουν και οι συνήθεις ύποπτοι στην ελληνική πλευρά που σπεύδουν με ύφος ειδικών να αναφέρουν πως «τα έχουμε δεχθεί αυτά». Πρώτον, δεν είναι αυτό που έγινε αποδεκτό. Δεύτερον, εάν κάποιος είχε αυτοκτονικές τάσεις θα το φορτωθεί η χώρα εσαεί; Εάν διαπιστωθεί ότι μια ρύθμιση δεν θα επιτρέψει τη λειτουργία του Κράτους δεν θα αλλάξει επειδή κάποιος στο παρελθόν δεσμεύθηκε;

Το σύνδρομο της Στοκχόλμης και άλλα τέσσερα

Αυτά είναι αστεία και μόνο σε ανεπαρκείς πολιτικούς μπορούν να βρουν πεδίο. Το πρόβλημα, όχι όμως το μοναδικό, είναι πως στην Κύπρο κάποιοι κατατρύχονται από σύνδρομα.

• Πρώτο σύνδρομο είναι πως υπάρχει πάντα αναμονή και προσμονή από τους ξένους «να μας σώσουν», «να μας προσφέρουν λύσεις».
• Δεύτερο σύνδρομο, αντιφατικό με το πρώτο, είναι πως για όλα φταίνε οι τρίτοι. Η συνωμοσιολογία, σύμπτωμα πολιτισμικής κατάπτωσης, αποτελεί διέξοδος και άλλοθι.
• Τρίτο σύνδρομο είναι πως αποφεύγουν οι πλείστοι να πουν ευθέως τι θέλουν. Κρύβονται φοβικά πίσω από ταμπέλες και συνθήματα. Ο καιρός των μπαλκονιών έχει περάσει ανεπιστρεπτί.
• Τέταρτο σύνδρομο είναι αυτό της Στοκχόλμης. Το θύμα αρχίζει και τρέφει συναισθήματα αγάπης, συμπάθειας προς τους κατακτητές.
• Πέμπτο σύνδρομο είναι αυτό που αναπτύσσεται εσχάτως. Επειδή, λένε, «δεν μπορούμε να τα βάλουμε με την Τουρκία πρέπει να βαδίσουμε στους βηματισμούς της». Σε αυτή τη λογική, ενός προχωρημένου συνδρόμου της Στοκχόλμης, κάποιοι είναι έτοιμοι να δώσουν στην Τουρκία από φυσικό αέριο, περιουσίες, μέχρι βέτο, εκ περιτροπής προεδρία για να τα «έχουμε καλά».

Και κάτι πολύ πρόσφατο: Πήγε στην Άγκυρα ο Έλληνας Πρωθυπουργός. Μέχρι να φθάσει στο Παλάτι του νεοσουλτάνου, έπεφταν βροχή από τον ουρανό οι προκλήσεις και προσβολές. Και δεν υπήρξε η ανάλογη απάντηση. Για παράδειγμα να του ξεκαθαρίσει, όχι μόνο κατ’ ιδίαν αλλά και δημόσια, πως η συνεργασία και η καλή γειτονία περνά μέσα από μια προϋπόθεση: Να πάρει τα στρατεύματα και τους εποίκους και να αποχωρήσει από την Κύπρο. Με τα μισόλογα δεν αγοράζεται ηρεμία, μάλλον αποθρασύνεται το θηρίο.