Το τουρκοσυριακό μνημόνιο και η επίσκεψη του Προέδρου του Λιβάνου στην Κύπρο
07/07/2025
Ασφυκτικό πρέσινγκ ασκεί η κατοχική Τουρκία, σε μια προσπάθεια αξιοποίησης των γεωπολιτικών εξελίξεων, με μόνιμο στόχο την υλοποίηση των επεκτατικών της σχεδιασμό στην περιοχή. Είναι σαφές πως στην προσπάθεια αυτή, η Άγκυρα επιχειρεί να “ποδοπατήσει” κυριαρχικά δικαιώματα Ελλάδος και Κύπρου. Στην εξίσωση μπαίνουν δυο κινήσεις, που συνδέονται: Ο καθορισμός ΑΟΖ με τη Συρία και το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Σε σχέση με τη Συρία γίνεται λόγος για μυστικές συζητήσεις των δυο πλευρών. Η Κυπριακή Δημοκρατία παρακολουθεί από κοντά τις διεργασίες και παρεμβαίνει τόσο προς το καθεστώς της Δαμασκού, όσο και προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία διατηρεί ισχυρά κανάλια επικοινωνίας. Οι Βρυξέλλες είχαν παρέμβει προς την Άγκυρα, όταν πρώτο-βγήκε το θέμα για να μην προχωρήσει, παρόλο που ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών το διαψεύδει. Διαψεύδει ότι στις 12 Ιανουαρίου 2025, κατά τη διάρκεια της συνάντησης που πραγµατοποιήθηκε στο Ριάντ µε την ύπατη εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέµατα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας και αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Κάγια Κάλας, η τελευταία του ζήτησε να μην προχωρήσει για ΑΟΖ με τη Συρία.
Σημειώνεται πως η Λευκωσία έχει διαμηνύσει προς τη Δαμασκό ότι η άρση των κυρώσεων κατά της Συρίας θα εξαρτηθεί από τη συμπεριφορά της. Την ίδια ώρα, μια τέτοια κίνηση από πλευράς της Άγκυρας θα προκαλέσει αντιδράσεις κι άλλων κρατών της περιοχής, όπως το Ισραήλ και το Λίβανο. Σε κινήσεις της Τουρκίας για έλεγχο της Συρίας αντιδρά και η Σαουδική Αραβία. Ισραήλ και Σαουδική Αραβία δυσκολεύουν, όπως φαίνεται, τους σχεδιασμούς της Άγκυρας. Σημειώνεται ότι την ερχόμενη Τετάρτη θα επισκεφθεί την Κύπρο ο Λιβανέζος Πρόεδρος, Joseph Aoun. Υπενθυμίζεται ότι ο Νίκος Χριστοδουλίδης ήταν ο πρώτος ξένος ηγέτης, που επισκέφθηκε τη Βηρυτό, τον περασμένο Ιανουάριο, μετά την εκλογή Joseph Aoun. Τότε, συζητήθηκαν και οι κινήσεις Τουρκίας και νέου καθεστώτος της Συρίας και το ζήτημα αυτό θα βρίσκεται στην ατζέντα κι αυτής της συνάντησης.
Η επιστολή Φιντάν για την ΑΟΖ Τουρκίας – Συρίας
Σε σχέση με την ΑΟΖ Τουρκίας- Συρίας, οι ενέργειες επιβεβαιώνονται, όπως είναι γνωστό, από μια επιστολή που υπογράφεται από τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, και απευθύνεται στην προεδρία της Τουρκικής Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης και φέρει ημερομηνία 16 Ιουνίου. Σύμφωνα με το Nordic Monitor, πολλά τουρκικά θεσμικά όργανα έχουν λάβει εντολή να συντάξουν μια συμφωνία Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) με τη Συρία. «Στόχος είναι η διασφάλιση των συμφερόντων τόσο της Τουρκίας όσο και της “Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου”, ενός αποσχισθέντος κράτους στο νησί της Μεσογείου που αναγνωρίζεται μόνο από την Άγκυρα». Για την Τουρκία το ζήτημα τούτο έχει γεωπολιτική σημασία και θεωρεί ότι θα βοηθήσει, εάν επιτευχθεί, και στις παράνομες αξιώσεις της στην περιοχή, στην κυπριακή ΑΟΖ. Γι αυτό και δεν υποβαθμίζονται οι κινήσεις αυτές.
