Τουρκική προέλαση στην Κύπρο και μέσω πολυεπίπεδης διπλωματίας

Πόσο πιο ξεκάθαρα θα πρέπει να το πει ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου; Πώς διαφορετικά να ερμηνευθούν οι τουρκικές γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ; Ή η έκδοση αλλεπάλληλων παράνομων NAVTEX από την Τουρκία; Όλες αυτές οι κινήσεις συνιστούν τουρκική προέλαση. Η Άγκυρα επιλέγει πλέον την επιβολή των σχεδιασμών της διά της ισχύος, περιορίζοντας σημαντικά τις διπλωματικές προσπάθειες. Η κατοχική Τουρκία κινείται σε διάφορα επίπεδα, έχοντας ως στόχο την επιβολή νέων τετελεσμένων.

Οι γεωτρήσεις στη θάλασσα και η προέλαση στη νεκρή ζώνη επί του εδάφους. Περαιτέρω, κάνουν συστηματικές κινήσεις για εποικισμό της περίκλειστης περιοχής της κατεχόμενης Αμμοχώστου.

• Πρώτον, η καταγραφή των περιουσιών με στόχο, δήθεν, να αποδειχθεί πως ανήκουν στο Θρησκευτικό ίδρυμα των Μουσουλμάνων, ΕΒΚΑΦ και όχι τους Ελληνοκύπριους νόμιμους ιδιοκτήτες.
• Δεύτερον, έγιναν επισκέψεις Τούρκων υπουργών με αποκορύφωμα αυτή του υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
• Τρίτον, έγινε βολιδοσκόπηση Ελληνοκύπριων ιδιοκτητών να πωλήσουν τις περιουσίες τους, που βρίσκονται στο παραλιακό μέτωπο. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, βρισκόμενος προ ημερών στα κατεχόμενα, ανακοίνωσε σε συγκέντρωση εποίκων, στην κατεχόμενη Καρπασία, την λειτουργία «προξενείου» στην Αμμόχωστο, για εξυπηρέτηση τους. Περαιτέρω και ενδεχομένως πιο καθοριστικό για τους σχεδιασμούς είναι το… προσωπικό ενδιαφέρον του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Πληροφορίες αναφέρουν πως για την ανάπτυξη της περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου έχουν εκδηλώσει Τούρκοι μεγαλοεπιχειρηματίες, που συνδέονται φιλικά και επιχειρηματικά με την οικογένεια Ερντογάν. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει στήσει ολόκληρο δίκτυο συνεργατών στα κατεχόμενα για οικονομική και επιχειρηματική δραστηριότητα τόσο δικών του εταιρειών όσο και φίλων του. Στο διπλωματικό πεδίο, με εντολές της Άγκυρας τούμπαραν οι πολυήμερες συζητήσεις που είχε στη Λευκωσία η απεσταλμένη του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ, με στόχο τη συνομολόγηση κοινού εγγράφου με όρους αναφοράς, που θα είναι η βάση των διαπραγματεύσεων.

Με οδηγίες της Άγκυρας, ο κατοχικός ηγέτης, Μουσταφά Ακιντζί, παρά το γεγονός ότι υπήρξε συναντίληψη, έθεσε προσκόμματα, που τερμάτισαν τη διπλωματική προσπάθεια. Η κατοχική Τουρκία προσπαθεί τώρα να οδηγήσει τις εξελίξεις σε μια άτυπη Πενταμερή, σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, χωρίς την παρουσία της ΕΕ, με στόχο να αποφασιστεί ποια μορφή λύσης επιδιώκεται. Είναι σαφές και από τα όσα έχει δημοσίως αναφέρει ο Τούρκος υπουργός των Εξωτερικών, πως οι οδηγίες που δόθηκαν στην τουρκοκυπριακή ηγεσία στη διάρκεια της παρουσίας του στα κατεχόμενα, πως δεν είναι στόχος η επανάληψη της διαδικασίας των συνομιλιών, εκτός κι εάν η Λευκωσία αποδεχθεί όλους τους όρους.

Ο Τσαβούσογλου έκανε λόγο για προαπαιτούμενα όπως η πολιτική ισότητα, η αποτελεσματική συμμετοχή (βέτο στις αποφάσεις) και η εκ περιτροπής προεδρία. Η Άγκυρα έχει ήδη ζητήσει να τεθούν προς συζήτηση όλες οι μορφές λύσης του Κυπριακού. Η Άγκυρα επιδιώκει μια διαδικασία που θα έχει χαρακτηριστικά του 2004 με το σχέδιο Ανάν και με όλες τις προοπτικές αποτυχίας. Ένα οδικό χάρτη, που θα περιλαμβάνει έναρξη διαδικασίας με καθορισμό χρονοδιαγράμματος, επιδιαιτησία από Ηνωμένα Έθνη σε όσα δεν υπάρχει συμφωνία και χωριστά δημοψηφίσματα.

Αναγκαιότητα Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος

Επιδιώκει, επίσης, όπως καθοριστεί το καθεστώς της τουρκοκυπριακής κοινότητας μετά από μια νέα αποτυχία στο Κυπριακό. Δηλαδή, να διασφαλιστεί πως εάν δεν υπάρξει συμφωνία το κατοχικό καθεστώς να αναγνωριστεί χωριστή οντότητα. Στόχος της Τουρκίας είναι να έχει λόγο και ρόλο, μέχρι και έλεγχο των ενεργειακών. Μέσα από τους ευρύτερους σχεδιασμούς της επιχειρεί να ελέγξει την Κυπριακή Δημοκρατία και στο επίπεδο των ενεργειακών άλλα και πολιτικά. Διαχρονικά η Τουρκία θεωρεί πως η ανάδειξη της ως περιφερειακής δύναμης περνά μέσα από τον έλεγχο της Κύπρου.

Δεν είναι, πάντως, τυχαίο που στις ομιλίες του Τούρκου Προέδρου Ερντογάν και του υπουργού Εξωτερικών Τσαβούσογλου, στην 11η σύνοδο των πρέσβεων (5-9 Αυγούστου 2019), αμφότεροι έχουν κάνει αναφορά σε μια Τουρκία προστάτης των απανταχού μουσουλμάνων. Ούτε τυχαία η αναφορά Τσαβούσογλου πως η Τουρκία δεν πρόκειται να ακολουθεί άλλους (όπως ΗΠΑ), οι άλλοι θα την ακολουθούν. Θέλοντας να παρουσιασθεί η Τουρκία ως υπερδύναμη.

Το ζητούμενο σήμερα είναι να αντιμετωπιστεί η τουρκική προέλαση. Κι αυτό δεν μπορεί να γίνει με διακηρύξεις αλλά με δράσεις. Πρώτο βήμα είναι η ανασύνταξη του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος και του πραγματικού πολιτικού και διπλωματικού συντονισμού ενεργειών. Απαλλαγμένες από φοβικά σύνδρομα και κοντόφθαλμες νεοφανείς προσεγγίσεις, που πηγάζουν από ψευδαισθήσεις.