Βαλτωμένο το Κυπριακό – Κινήσεις σε τεντωμένο σχοινί στην ΑΟΖ

Το σκηνικό στο Κυπριακό μεταφέρεται για μια ακόμη φορά στην κυπριακή ΑΟΖ με φόντο τους υδρογονάνθρακες. Από την μια η Κυπριακή Δημοκρατία προσπαθεί να “αναθερμάνει” το ενεργειακό της πρόγραμμα και από την άλλη, η κατοχική Τουρκία προσπαθεί διακαώς να το αποτρέψει μέσα από την ένταση. Έχοντας ως βασικό εργαλείο τη στρατιωτική ισχύ και υιοθετώντας λογικές επιβολής, επιχειρεί να σπάσει την αλυσίδα των εξελίξεων.

Είναι ξεκάθαρο ότι η Άγκυρα δεν στρέφεται κατά των εταιρειών, που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ και πρωτίστως εναντίον των χωρών από τις οποίες προέρχονται. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως υπάρχει, για παράδειγμα, συνεννόηση με τις ΗΠΑ (Exxon Mobil), το Κατάρ (Qatar Petroleum) ενδεχομένως και με την Ιταλία (ΕΝΙ) πως η κατοχική Τουρκία δεν πρόκειται να παρενοχλήσει τις εργασίες τους.

Αν και με την ΕΝΙ, ως γνωστό, λειτούργησε διαφορετικά στο παρελθόν, καθώς τον Ιανουάριο του 2018 παρενόχλησε ερευνητικό της σκάφος. Χωρίς τη Ρώμη να αντιδρά για το γεγονός ότι τουρκικές φρεγάτες ανέκοψαν την πορεία του ερευνητικού της σκάφους. Είναι προφανές πως η Τουρκία αναμένεται ότι θα κάνει παράλληλες εργασίες εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Στα θαλασσοτεμάχια που θεωρεί πως είτε ανήκουν στην ίδια είτε στο ψευδοκράτος!

Τα δεδομένα σήμερα σε σχέση με τα ενεργειακά είναι πως η κοινοπραξία Exxon-Qatar Petroleum ξεκίνησε επιβεβαιωτική γεώτρηση στο θαλασσοτεμάχιο 10. Οι εργασίες υπολογίζεται ότι θα κρατήσουν μέχρι το τέλος Ιανουαρίου 2022. Εικόνα για τα αποτελέσματα αναμένονται το Μάιο. Γεωτρήσεις θα διενεργήσει και η κοινοπραξία ΕΝΙ και ΤΟΤΑΛ στο 6, κατά πάσα πιθανότητα το Μάρτιο ή Απρίλιο.

Πλάτες στην Τουρκία από ΕΕ

Ως άμεση απάντηση, η κατοχική Τουρκία έχει ήδη εξαγγείλει κάθοδο του ερευνητικού σκάφους “Oruc Reis” στην περιοχή ενώ με “αναμμένες μηχανές” είναι τα γεωτρύπανα της για να μετακινηθούν από τη Μαύρη Θάλασσα και τα τουρκικά λιμάνια στην κυπριακή ΑΟΖ. Σύμφωνα με τα πρακτικά της συνόδου των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, που συνήλθε στις 13 Δεκεμβρίου, το γερμανικό μπλοκ απέτρεψε τη λήψη απόφασης για την επιβολή κυρώσεων κατά της κατοχικής Τουρκίας.

Ενδεικτική του κλίματος που επικράτησε ήταν και η τοποθέτηση του αυστριακού ΥΠΕΞ, κατά τη δευτερολογία του. Είπε, όπως έγινε γνωστό, πως ελπίζει η χώρα του να μην βρεθεί ποτέ στη θέση να χρειαστεί αλληλεγγύη. Η Ολλανδία, η Ιταλία, όπως κι άλλες χώρες συνέδραμαν στην γερμανική τακτική. Υπέρ των κυρώσεων πέραν της Κύπρου και της Ελλάδος ήταν η Γαλλία, η Αυστρία, η Ιρλανδία το Λουξεμβούργο. Οι χώρες αυτές ήταν υπέρ των “καθαρών λύσεων”.

Το Βερολίνο αμφισβήτησε την χρησιμότητα των κυρώσεων ενώ η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών επικαλέστηκε το γεγονός ότι η κυβέρνηση της έχει μόλις πρόσφατα αναλάβει καθήκοντα και δεν είχε το χρόνο να μελετήσει το “έγγραφο επιλογών”, που κατέθεσε ο αρμόδιος για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας της EE, Ζοζέπ Μπορέλ.
Παρά το γεγονός ότι η Λευκωσία προσήλθε στη σύνοδο με εναλλακτικά συμβιβαστικά σενάρια, το θέμα για άλλη μια φορά παραπέμφθηκε στις ελληνικής καλένδες.

Οι προτάσεις Αναστασιάδη

Ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Χριστοδουλίδης αντιλαμβανόμενος προφανώς πως το θέμα των κυρώσεων δεν θα προχωρούσε, έθεσε την εξής φόρμουλα: «Ως συμβιβασμό, θα μπορούσαμε να αποδεχθούμε να δοθεί εντολή για την ετοιμασία ενός ειδικού καθεστώτος κυρώσεων για τα Βαρώσια το οποίο θα ενεργοποιηθεί μόνο εάν η Τουρκία δεν αποδεχθεί τα τολμηρά ΜΟΕ του προέδρου Αναστασιάδη σε σχέση με τα Βαρώσια. Θα πρόκειται ουσιαστικά για μια διττή προσέγγιση, με θετική και αρνητική πτυχή».

Με βάση τα προτεινόμενα ΜΟΕ το λιμάνι της κατεχόμενης Αμμοχώστου να λειτουργήσει υπό την εποπτεία της ΕΕ και παράλληλα να λειτουργήσει το παράνομο αεροδρόμιο Λευκονοίκου υπό τη διοίκηση του ΟΗΕ. Συγκεκριμένα ο πρόεδρος Αναστασιάδης είχε νωρίτερα αυτό το χρόνο προτείνει τα εξής: Πρώτον, η περίκλειστη περιοχή της Αμμόχωστου να τεθεί υπό την διοίκηση των ΟΗΕ  με επιστροφή των κατοίκων της. Δεύτερο, το κατεχόμενο αεροδρόμιο της Τύμπου, που λειτουργεί παράνομα, να τεθεί υπό την διοίκηση του ΟΗΕ και να λειτουργεί με το FIR Λευκωσίας, με βάση τους διεθνείς κανόνες.

Τρίτο, να εφαρμοστεί χωρίς διακρίσεις το πρωτόκολλο της Άγκυρας για τα Κυπριακά πλοία και να δοθεί πρόσβαση στα τουρκικά λιμάνια. Τέταρτο, όσον αφορά το θέμα των υδρογονανθράκων προτείνεται η δημιουργία ταμείου νοούμενου ότι η Τουρκία θα αναγνωρίσει την κυπριακή ΑΟΖ. Η εισήγηση της Λευκωσίας ήταν πως εάν δεν γίνουν αποδεκτά τα προτεινόμενα ΜΟΕ, να προχωρήσουν οι κυρώσεις της ΕΕ κατά της κατοχικής Τουρκίας. Κυρώσεις που προφανώς δεν θέλουν κάποιοι εκ των εταίρων μας.

Βρετανοί και Ηνωμένα Έθνη

Η κίνηση αυτή συνδέεται και με το Κυπριακό, το οποίο βρίσκεται σε “βαλτωμένα νερά” εδώ και πολύ καιρό. Να ξεκινήσει, δηλαδή, μια συζήτηση για την εφαρμογή μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, για να σπάσει η ακινησία. Οι μόνοι που κινούνται παρασκηνιακά σε σχέση με το Κυπριακό είναι οι Βρετανοί. Οι τελευταίοι θέλουν, ανεξαρτήτως των δεδομένων και των προοπτικών, να επαναρχίσει η διαδικασία των διαπραγματεύσεων.

Σημειώνεται πως αντί η προσπάθεια τους να επικεντρώνεται στο να μετακινηθεί η τουρκική πλευρά από τις θέσεις της για λύση δύο κρατών, αναζητείται φόρμουλα γύρω από δύο βασικές τουρκικές αξιώσεις: Της αναγνώρισης κυριαρχικής ισότητας και ίσου διεθνούς καθεστώτος.
Την ίδια ώρα, ο νέος αντιπρόσωπος του ΟΗΕ, Κόλιν Στιούαρτ, έχει ξεκινήσει ένα κύκλο επαφών ενώ διοργάνωσε δεξίωση με προσκεκλημένους τον πρόεδρο Αναστασιάδη και τον κατοχικό ηγέτη, Ερσίν Τατάρ.

Δεν αναμενόταν ότι θα υπήρχε συνέχεια στην κοινωνικού χαρακτήρα σύναξη, αν και η ομάδα του ΟΗΕ επένδυσε σε αυτό. Η επόμενη κίνηση είναι η έκθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ και η ανανέωση της θητείας της δύναμης, τον Ιανουάριο, για άλλους έξι μήνες. Τόσο η έκθεση όσο και το ψήφισμα περιέχουν στοιχεία, που αφορούν το Κυπριακό και τη μελλοντική πορεία. Υπενθυμίζεται ότι το προσχέδιο ψηφίσματος “παραδοσιακά” ετοιμάζεται από τους Βρετανούς, “διευθυντές της ορχήστρας” του παρασκηνίου και της υπονόμευσης της Κυπριακής Δημοκρατίας.