Βερολίνο γιόκ για τον Ερντογάν – Πάγος με Σουηδία και βολές σε Ελλάδα

«Οι προκλητικές ενέργειες της Ελλάδας και η αύξηση εξοπλισμών, απλώς αυξάνουν την ένταση», ανέφερε στην ανακοίνωσή του το Συμβούλιο Ασφαλείας της Τουρκίας, το οποίο συνεδρίασε χθες υπό την προεδρία του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν. Τρεις ώρες και 40 λεπτά διήρκησε και αυτό από μόνο του μαρτυρά τον προβληματισμό που επικρατεί. Η πρώτη συνεδρίαση του νέου έτους, περιελάμβανε όλα τα ανοιχτά θέματα της Άγκυρας, που δεν είναι και λίγα, αλλά και την πορεία των σχέσεων με την Ευρώπη, λόγω των τελευταίων αντι-ισλαμικών προκλήσεων από ακροδεξιούς πολιτικούς στη Σουηδία και την Ολλανδία, με κάψιμο και ποδοπάτημα του Κορανίου. Το Συμβούλιο Ασφαλείας, αναφέρθηκε μάλιστα στα θέματα θρησκευτικών πεποιθήσεων στην ανακοίνωσή του.

Θέμα συζήτησης ήταν όπως πάντα και η Ελλάδα με αναφορά αυτή τη φορά στα εξοπλιστικά προγράμματα. Δεν είναι μυστικό ότι έχει προκαλέσει ιδιαίτερη ανησυχία στη γείτονα χώρα η εξοπλιστική υπεροχή της Ελλάδας, ειδικά μετά την συνάντηση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου με τον Άντονι Μπλίνκεν, όπου η Άγκυρα, δεν πέτυχε όσα προσδοκούσε σχετικά με τα F16. Εξάλλου, το μήνυμα του τουρκικού Συμβουλίου Ασφαλείας δεν είχε τόσο ως βασικό αποδέκτη την Ελλάδα, όσο τις ΗΠΑ. «Οι προκλητικές ενέργειες και η ρητορική και οι προσπάθειες εξοπλισμού της Ελλάδας δεν θα αποφέρουν κανένα όφελος πέρα από την αύξηση της έντασης στην περιοχή μας και τονίστηκε για άλλη μια φορά ότι οποιοδήποτε τετελεσμένο στοχεύει την εθνική ασφάλεια και τα συμφέροντα της Τουρκίας δεν θα επιτρέπεται υπό οποιεσδήποτε συνθήκες».

Δεν θα μπορούσε να λείπει από το μενού και η ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. «Τα κράτη που επιθυμούν να ενταχθούν στη συμμαχία του ΝΑΤΟ πρέπει να ενεργούν σύμφωνα με το νόμο και το πνεύμα της συμμαχίας και πρέπει να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από το μνημόνιο κατανόησης για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας οργανώσεις, ιδίως PKK/KCK-PYD/YPG και FETO, με συγκεκριμένα βήματα το συντομότερο δυνατό…». Η Άγκυρα, λοιπόν, ξεκαθαρίζει σε όλους τους τόνους ότι δεν πρόκειται να άρει τις αντιρρήσεις της για την ένταξη της Σουηδίας – κυρίως – και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, με τον Ερντογάν να ασκεί βέτο. Τουλάχιστον μέχρι τις τουρκικές εκλογές…

Μπούζι με τη Σουηδία 

Η κυβέρνηση Ερντογάν, έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα με τη Στοκχόλμη, είναι δύσκολο να προωθήσει για κύρωση στην τουρκική Βουλή την ένταξη. Μία τέτοια κίνηση θα θεωρούνταν πολιτική ήττα για τον πρόεδρο της Τουρκίας και μάλιστα σε προεκλογική περίοδο εκτιμάται ότι θα είχε τεράστιο κόστος για τον ίδιο. Όσο ο Ερντογάν στυλώνει τα πόδια, τόσο, όμως, κλιμακώνεται και η διπλωματική ένταση στις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ, με τις αντιτουρκικές φωνές εντός Ουάσιγκτον να πληθαίνουν. Έτσι, περιπλέκεται και το θέμα με τα F-16.

Εντούτοις, χωρίς την κύρωση της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ οι πιθανότητες να περάσει η συμφωνία με τις ΗΠΑ για τα F-16 από το αμερικανικό Κογκρέσο, περιορίζονται, έως εκμηδενίζονται, καθώς θα είναι δύσκολο για την κυβέρνηση Μπάιντεν να υποστηρίξει την πώληση των αμερικανικών αεροσκαφών χωρίς να έχει κλείσει το θέμα του ΝΑΤΟ. Το θέμα της κύρωσης της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ, άλλωστε, εκκρεμεί εδώ και έξι μήνες και αποτελεί ένα από τα κρίσιμα ζητήματα στη συμφωνία ΗΠΑ-Τουρκίας για τα F-16, όπως παραδέχθηκε και ο ίδιος ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου μετά τις συνομιλίες στην Ουάσιγκτον με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ Άντονι Μπλίνκεν, την προηγούμενη εβδομάδα.

Εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ξεκαθάρισε ότι δεν τίθεται και θέμα «επανένταξης της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35». Όπως είπε, χαρακτηριστικά, «τίποτα δεν έχει αλλάξει όσον αφορά την καταλληλότητα της», υπογραμμίζοντας ότι η συζήτηση γίνεται για να οδηγηθεί το πρόγραμμα προς το τέλος. Πολλά πάντως θα κριθούν και στην επικείμενη επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μπλίνκεν σε Ελλάδα – Τουρκία – Ισραήλ που προγραμματίζεται κοντά στις 20 Φεβρουαρίου. Εκεί αναμένεται η Ουάσιγκτον να δείξει τις προθέσεις και να στείλει περαιτέρω μηνύματά στον Τούρκο πρόεδρο.

Βερολίνο γιόκ

Μία ακόμα ενδιαφέρουσα εξέλιξη είναι και η χθεσινή ακύρωση της επίσκεψης Ερντογάν στο Βερολίνο και κατ’ επέκταση η συνάντησή του με τον Γερμανό Καγκελάριο. Υποτίθεται ότι θα έφτανε εκεί την Παρασκευή, ενώ είχαν προηγηθεί έντονες διεργασίες και προετοιμασία, ώστε αυτή η επίσκεψη να ευοδωθεί. Το Βερολίνο, όμως, δεν ήθελε ο Τούρκος πρόεδρος να χρησιμοποιήσει το ταξίδι αυτό ως «σταθμό της προεκλογικής του εκστρατείας». Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι δεν έχουν περάσει πολλές ημέρες από τότε που ο βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος της Τουρκίας Μουσταφά Ατσικγκιόζ μίλησε στο Βερολίνο κατά του ΡΚΚ και των γκιουλενιστών, προκαλώντας έντονες επικρίσεις στο εσωτερικό της Γερμανίας.

Οι γερμανικές αρχές ασφαλείας της έκαναν λόγο ακόμα και για έμμεση «απειλή στην ασφάλεια της χώρας». Το κλίμα, λοιπόν, δεν κρίθηκε κατάλληλο για την άφιξη του Τούρκου προέδρου που βλέπει τον παραδοσιακό του σύμμαχο τη Γερμανία να αποστασιοποιείται. Ο Σολτς, άλλωστε, κατανοεί ότι το επόμενο διάστημα απαιτεί λεπτούς –χειρουργικούς για την ακρίβεια- χειρισμούς απέναντι στον Ερντογάν που μοιάζει να έχει απομακρύνει τους πάντες…

Στις κάλπες με τη θρησκεία  

Ο Ερντογάν πάντως από την πλευρά του επενδύει τώρα στο προεκλογικό σκηνικό της Τουρκίας στο θρησκευτικό συναίσθημα, εξ αφορμής των ακροδεξιών ασχημιών στη Σουηδία και την Ολλανδία με το κάψιμο του Κορανίου. Όλες οι άλλες μουσουλμανικές χώρες έκαναν ανακοινώσεις αποδοκιμασίας και καταδίκης και το θέμα πολιτικά και διπλωματικά φαίνεται να μένει εκεί.

Ο πρόεδρος της Τουρκίας όμως το μετατρέπει σε προεκλογικό εργαλείο και είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι το θέμα συμπεριελήφθη στην ατζέντα του Συμβουλίου Ασφαλείας, το οποίο μάλιστα έκανε εκτενή αναφορά στην ανακοίνωση που εξέδωσε χθες το βράδυ: «Οι ειδεχθείς επιθέσεις, οι οποίες αποτελούν εκδήλωση αντι-ισλαμικού ρατσισμού και στοχεύουν τις ιερές αξίες δισεκατομμυρίων ανθρώπων, καταδικάζονται απερίφραστα. Υπενθυμίζεται ότι όσοι υπονομεύουν αξίες όπως η ελευθερία της θρησκείας, της συνείδησης και της σκέψης, όσοι ενθαρρύνουν και προστατεύουν ενέργειες που δεν συνάδουν με τη δημοκρατία και την ελευθερία της έκφρασης, είναι συνένοχοι σε αυτό το έγκλημα μίσους που αγνοεί τα ανθρώπινα δικαιώματα».