Βήμα σημειωτόν στην επίσκεψη Κοτζιά στα Σκόπια

Γράφει η Νεφέλη Λυγερού  – 

Αργά το απόγευμα της Παρασκευής, ο Νίκος Κοτζιάς ολοκλήρωσε το ταξίδι του στα Σκόπια, «φεύγοντας πιο αισιόδοξος απ’ ότι ήρθε». Έτσι τουλάχιστον δήλωσε, επαναλαμβάνοντας για ακόμη μία φορά την άποψη πως η κατ’ ιδίαν συζήτηση και διαπραγμάτευση είναι ό,τι πιο σημαντικό και θετικό μπορεί να συμβεί σε τέτοιες περιπτώσεις. Εξάλλου, διπλωματικές πηγές αναφέρουν πως οι «πιθανότητες για λύση αυξήθηκαν έστω και λίγο».

Μετά από τις αλλεπάλληλες συναντήσεις έχει καταστεί σαφές ότι ενώ μεταξύ Αθηνών και Σκοπίων διατηρείται μια δυναμική επίλυσης του προβλήματος της ονομασίας, οι δύο πλευρές έχουν ήδη μπει στο παιχνίδι της επίρριψης ευθυνών, θεωρώντας προφανώς πως το ενδεχόμενο ναυαγίου συγκεντρώνει τουλάχιστον αρκετές πιθανότητες. Παρά τις εκατέρωθεν αβροφροσύνες, επί της ουσίας το κλίμα ήταν βαρύ και κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά την επίσκεψη Κοτζιά.

Σ’ αυτό έχουν συμβάλει τρία γεγονότα: Πρώτον, ότι τα Σκόπια επιμένουν η διαπραγμάτευση να μην μετατεθεί στο διμερές επίπεδο. Δεύτερον, η ανελαστικότητα των θέσεων της κυβέρνησης Ζάεφ, έτσι όπως καταγράφονται στην απάντησή τους στο ελληνικό σχέδιο Συμφώνου. Τρίτον, η διαρροή της συνομιλίας Ντιμιτρόφ με ομάδα ξένων πρεσβευτών, στην οποία έκανε λόγο για «παραλογισμούς» της Αθήνας.

Και κατά τη διάρκεια του δείπνου εργασίας των δύο υπουργών Εξωτερικών, αλλά και στις μαραθώνιες συνομιλίες με τον Ζόραν Ζαέφ και τους αρχηγούς των κομμάτων, σλαβικών και αλβανικών, κατέστη εμφανές ότι το ζήτημα της ταυτότητας και της αλλαγής του Συντάγματος εξελίσσεται σε γόρδιο δεσμό. Το συμπέρασμα του Νίκου Κοτζιά, το οποίο και μεταφέρθηκε στον Αλέξη Τσίπρα, ήταν ότι η ηγεσία της ΠΓΔΜ δεν είναι ενιαία. Ακόμα και στο εσωτερικό της κυβέρνησης καταγράφονται διαφορετικές ταχύτητες, με τον Νικόλα Ντιμιτρόφ να εκφράζει πιο ανελαστικές θέσεις.

Το Gorna Makedonija του Τσίπρα

Αυτό αφήνει μία χαραμάδα ελπίδας, χωρίς, όμως, να σημαίνει ότι η Αθήνα προεξοφλεί ότι θα επιτευχθεί συμφωνία. Όπως είπε χαρακτηριστικά ο Κοτζιάς «δεν είναι υπαρξιακό το ζήτημα. Μπορούμε να ζήσουμε και χωρίς τη λύση. Δεν νομίζω ότι αυτό ισχύει και για την άλλη πλευρά. Είμαστε σήμερα στα Σκόπια, γιατί θέλουμε τη λύση και όχι γιατί μας πιέζει το ΝΑΤΟ».

Στο Μακεδονικό αναφέρθηκε και ο Αλέξης Τσίπρας κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε μετά το τέλος της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ. Την αφορμή έδωσε ερώτηση δημοσιογράφου από το πρακτορείο ειδήσεων της ΠΓΔΜ (MIA). Κατά μία έννοια, η είδηση βγήκε στις Βρυξέλλες παρότι η διαπραγμάτευση διεξήχθη στα Σκόπια! Ο Έλληνας πρωθυπουργός αποκάλυψε το όνομα που προκρίνεται, υιοθετώντας το κιόλας. «Εύχομαι σε δύο μήνες να συστήνεστε εδώ ως εκπρόσωπος της Gorna Makedonija».

Συνειδητοποιώντας ότι είχε υπερβεί στα εσκαμμένα, έσπευσε να διορθώσει χαμογελώντας: «Δεν προκρίνω το Gorna Makedonija. Μπορεί να συμφωνήσουν οι υπουργοί Εξωτερικών που βρίσκονται σε διαπραγμάτευση κάτι άλλο. Ή τέλος πάντων όποιο άλλο όνομα από κοινού συμφωνήσουμε». Έστειλε, όμως, και το μήνυμα στην ελληνική κοινή γνώμη: «Έχει μια αξία να το δείτε όλοι σας. Γιατί κάποιοι νομίζουν ότι πάμε να δώσουμε ένα όνομα, που το χρησιμοποιούν εδώ και μια 25ετία, μην πω μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο».

Πάντως, τα δημοσιεύματα του Τύπου στα Σκόπια εξακολουθούν να τονίζουν ότι οι ΗΠΑ ζητούν ταχεία λύση. Αυτό που προβληματίζει την Αθήνα είναι ότι η ανελαστικότητα των Σκοπίων μεγαλώνει μέρα με τη μέρα. Όπως και να έχει, πάντως, η υψηλού συμβολισμού επίσκεψη του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών ολοκληρώθηκε και τώρα μετράμε μέρες για τη συνάντησή του με τον Νικολά Ντιμιτρόφ και τον μεσολαβητή Μάθιου Νίμιτς στις 30 Μαρτίου στη Βιέννη.