Ύστατη ευκαιρία για να υποχρεωθούν τα Σκόπια να εφαρμόσουν τις Πρέσπες!

To Μέγαρο Μαξίμου και μία “θολή” (ως προς τη σύνθεση και τον αριθμό των μελών της) ομάδα βουλευτών της ΝΔ, υπό τη φημολογούμενη καθοδήγηση του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, εισέρχονται σε ιδιόμορφη περίοδο καταμέτρησης της πολιτικής ισχύος τους, μετά την αναβολή της κοινοβουλευτικής κύρωσης των τριών μνημονίων κατανόησης Αθήνας-Σκοπίων.

Ο πρόεδρος της Βουλής, Κωνσταντίνος Τασούλας, σε μία προσπάθεια εσωκομματικής ακροβασίας, ή και παραμόρφωσης της αλήθειας, σχολίασε ανεπίσημα ότι «δεν υπάρχει κάτι το επείγον» και πως η κυβέρνηση ενδιαφερόταν περισσότερο για την κατάθεση των μνημονίων και λιγότερο για την ταχεία κύρωσή τους. Η διπλωματική πραγματικότητα, όμως, είναι διαφορετική.

Οι κατηγορηματικές διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη προς τον ομόλογό του “Βορειομακεδόνα” Ζόραν Ζάεφ, και του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, προς τον αντιπρόεδρο Νίκολα Ντιμιτρόφ, υπογράμμιζαν ότι, ειδικά, το μνημόνιο για την επιτάχυνση της ένταξης στην ΕΕ θα κυρωνόταν πάρα πολύ σύντομα. Βάσει δε του κυρωμένου μνημονίου, θα συνεδρίαζε στα Σκόπια, το αργότερο ως τα μέσα Νοεμβρίου, ειδική μεικτή επιτροπή για την υποστήριξη των επαφών της γειτονικής χώρας με την πολιτική ηγεσία της Κομισιόν και τους απαιτητικούς γραφειοκράτες των Γενικών Διευθύνσεών της.

Όμως, το πραγματικό πρόβλημα δεν βρίσκεται στα τρία μνημόνια. Βρίσκεται (και παραμονεύει κατά των συμφερόντων μας στα Βαλκάνια) αλλού! Η ελληνική διπλωματία και όσοι βουλευτές της ΝΔ συνασπίζονται υπό το κίνητρο επαναφοράς του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ορθή πορεία, δεν είναι δυνατόν να ασχολούνται (μόνο) με το έλασσον ζήτημα των μνημονίων, αλλά είναι προτιμότερο να εστιάσουν στο μείζον θέμα της πιστής εφαρμογής της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Στενεύουν τα περιθώρια για βέτο

Πρόκειται για μία, ούτως ή άλλως, κακή συμφωνία για την ελληνική πλευρά, την οποία οι Ζόραν Ζάεφ και Νίκολα Ντιμιτρόφ, παρά τις μεταξύ τους διαφωνίες, φροντίζουν –ακόμα και αυτή– είτε να την παραβιάζουν εν ψυχρώ είτε να κωλυσιεργούν ως προς πολλές διατάξεις της. Οι λίγες εβδομάδες μέχρι την έγκριση του πλαισίου διαπραγμάτευσης ΕΕ-Βόρειας Μακεδονίας στις Βρυξέλλες αποτελούν ίσως την τελευταία ευκαιρία, ώστε η Αθήνα να απαιτήσει, αφενός πιστή εφαρμογή των Πρεσπών, αφετέρου ανάληψη νέων έγγραφων (φυσικά) δεσμεύσεων των Σκοπίων σε πλήθος συγγενών θεμάτων.

Αν περάσει και αυτό το ορόσημο αναξιοποίητο από την ελληνική πλευρά, δεν θα είναι ρεαλιστικό να απειλείται “βέτο σε κάθε διαπραγματευτικό κεφάλαιο”, όπως υποσχόταν προεκλογικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ούτε, ασφαλώς, και οι αντιφρονούντες βουλευτές της ΝΔ θα μπορούν να επιβάλουν την άποψή τους στο Μαξίμου.

Αρκετοί, επί τιμή και εν ενεργεία, Έλληνες διπλωμάτες υπογραμμίζουν ότι ο πρώην δήμαρχος της (στα σλαβομακεδονικά) Στρούμιτσα και νυν πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ δεν συγκινείται και δεν επηρεάζεται από τα γεύματα σε ξενοδοχεία της πλατείας Συντάγματος, ή τα δείπνα σε εστιατόρια της οδού Ξενοκράτους που του παρατέθηκαν κατά την προ δεκαπενθημέρου παραμονή του στην Αθήνα.

Καταλαβαίνει καλύτερα τη διακριτική πίεση και την ευγενική υπενθύμιση των προθεσμιών που έχει μπροστά του, ως τα τέλη Οκτωβρίου ή το πολύ τον Νοέμβριο, όταν θα αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις της χώρας του για την προσαρμογή στους όρους της Κομισιόν.

Η Αθήνα πρέπει να πιέσει για το αυτονόητο

Η Αθήνα θα μπορούσε, πολύ απλά, να επιφυλαχθεί για τον χρόνο σύγκλησης των αρμόδιων επιτροπών εντός της ΕΕ και ιδίως για την αποστολή πρόσκλησης προς τα Σκόπια για έναρξη της διαπραγμάτευσης. Μια τέτοια ελληνική στάση θα χαρακτηριζόταν μέχρι και “παραγωγική” συγκριτικά με όσα πράττει, την τρέχουσα περίοδο και προς κατοχύρωση των δικών της συμφερόντων, η Βουλγαρία, εξαπολύοντας μύδρους κατά του Ζόραν Ζάεφ και απειλώντας με βέτο κάθε μορφής επαφή του με τις Βρυξέλλες.

Πέραν της στάσης της Σόφιας, ακόμα ένα στοιχείο μέγιστης ανησυχίας του Ζόραν Ζάεφ είναι η πιθανότητα καθυστέρησης εξέτασης των δικών του αιτημάτων από τις Βρυξέλλες, επειδή αντιμετωπίζονται ως “πακέτο” με την ενταξιακή υποψηφιότητα της Αλβανίας. Το αδιέξοδο με τα προβληματικά και διεφθαρμένα Τίρανα μπορεί να εγκλωβίσει και τα Σκόπια, καθώς το αίτημα Ζάεφ για την αποσύνδεση (decoupling) των δύο υποψηφιοτήτων πέφτει συνήθως στο κενό, παρά την, κατά καιρούς, υποστήριξή του από αρκετά μέλη της ΕΕ και από τις ΗΠΑ.

Ο χρόνος κυλά σε βάρος των ελληνικών συμφερόντων. Αν η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν έχει τη βούληση και την ισχύ να μεταπείσει τώρα τα Σκόπια για εκκρεμότητες, όπως οι ψευδομακεδονικές επωνυμίες, τα εμπορικά σήματα και ονομασίες, καθώς και τα σχολικά βιβλία, τότε κανείς στο εξωτερικό (και στα Σκόπια) δεν θα λάβει σοβαρά υπόψη τις προειδοποιήσεις περί βέτο σε μεταγενέστερα στάδια.