Ξανανοίγει το πέρασμα στη Ράφα: Τί δηλώνουν Αίγυπτος-Ισραήλ-Χαμάς

Το άνοιγμα και το κλείσιμο της διάβασης στη Ράφα, στα σύνορα Αιγύπτου και Γάζας, εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο καθημερινών διαπραγματεύσεων, αφού μετά το πρώτο δοκιμαστικό άνοιγμα, χθες, για την αποστολή 20 φορτηγών με ανθρωπιστική βοήθεια ξανάκλεισε και παραμένει κλειστό μέχρι να επιτευχθεί νέα συμφωνία.

Σύμφωνα με τις αιγυπτιακές αρχές στο πέρασμα της Ράφα, 13 φορτηγά μετέφεραν φάρμακα και ιατρικές προμήθειες, 5 μετέφεραν τρόφιμα και 2 φορτηγά είχαν νερό. Ενώ πολλοί διεθνείς οργανισμοί χαιρέτισαν τη σύντομη επαναλειτουργία, οι υπηρεσίες της UNWRA δήλωσαν ότι οι προμήθειες είναι ένα κλάσμα αυτού που απαιτείται για τα 2,2 εκατομμύρια ανθρώπους που βρίσκονται αποκλεισμένοι στη Γάζα.

Σήμερα το μεσημέρι έγινε γνωστό ότι δεύτερο κομβόι με φορτηγά ανθρωπιστικής βοήθειας εισήλθε στο συνοριακό πέρασμα της Ράφα, ενώ επιθεωρείται πριν κατευθυνθεί προς τη Λωρίδα της Γάζας, σύμφωνα με πηγές ασφαλείας, αλλά και ανθρωπιστικές πηγές στη Ράφα. Περίπου άλλα 20 φορτηγά βρίσκονται στο συνοριακό πέρασμα για επιθεώρηση πριν την είσοδό τους στη Γάζα, όπως δήλωσαν οι ίδιες πηγές.

Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP) περιέγραψε την κατάσταση στη Γάζα ως «καταστροφική λόγω της έλλειψης τροφίμων, νερού, ηλεκτρικού ρεύματος και καυσίμων» και ζήτησε να επιτραπεί η είσοδος περισσότερης βοήθειας στην περιοχή. Η εκτελεστική διευθύντρια του WFP Σίντι Μακέιν δήλωσε ότι η πείνα είναι ανυπόφορη στον πολιορκημένο θύλακα, προσθέτοντας ότι η οργάνωση πρέπει να συνεχίσει να στέλνει περισσότερα φορτηγά στη λωρίδα για να «φτάσει στα εκατομμύρια των ανθρώπων που κυριολεκτικά θα πεθάνουν από την πείνα». Το πρόβλημα των αποκλεισμένων Παλαιστινίων απασχόλησε την πολυμερή διάσκεψη που συγκάλεσε χθες η Αίγυπτος, χωρίς όμως να υπάρξει ούτε επ’ αυτού κάποια συμφωνία στο προσκήνιο. Στη διάσκεψη άλλωστε δεν συμμετείχε το Ισραήλ.

Η ΕΕ δηλώνει έτοιμη να παράσχει ανθρωπιστική βοήθεια εφόσον προκύψει συμφωνία των εμπλεκόμενων πλευρών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πιέζουν την Αίγυπτο να δημιουργήσει έναν ανθρωπιστικό διάδρομο για τους αμάχους στη Γάζα, καθώς και για τους ξένους προκειμένου να αποχωρήσουν. Η Αίγυπτος έχει δηλώσει ότι δεν θα επιτρέψει σε Παλαιστίνιους πρόσφυγες να περάσουν στο έδαφός της και αντ’ αυτού επιμένει ότι το Ισραήλ πρέπει να της επιτρέψει να παραδώσει βοήθεια στους κατοίκους της Γάζας.

Για την φιλοξενία των Παλαιστινίων προσφύγων από τη Γάζα, το Κάιρο προτείνει να γίνουν καταυλισμοί στο έδαφος του Ισραήλ, κάτι που η ισραηλινή κυβέρνηση αρνείται να συζητήσει. Εξάλλου και οι άλλοι διεθνείς παίκτες δεν βλέπουν την πρόταση αυτή ως εφικτή, με την τροπή που έχει πάρει ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς. Και τεχνικά, σημειώνουν οι ειδικοί των διεθνών οργανισμών είχε δυσκολότερη η δημιουργία μεγάλων καταυλισμών στην έρημο του Ισραήλ σε σχέση με την περιοχή του Σινά στην Αίγυπτο.

Σκληρές διαπραγματεύσεις για τη βοήθεια

Το άνοιγμα του περάσματος στη Ράφα είναι ένα περίπλοκο ζήτημα, δεδομένου ότι χρειάζεται η έγκριση της Αιγύπτου και της Χαμάς, οι οποίες ελέγχουν άμεσα το πέρασμα. Χρειάζεται επίσης η σύμφωνη γνώμη του Ισραήλ, το οποίο βομβαρδίζει τη Γάζα, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής της Ράφα. Η Αίγυπτος έχει απαιτήσει διεθνείς διαβεβαιώσεις (δηλαδή από τις ΗΠΑ) ότι το Ισραήλ δεν θα βομβαρδίσει τα κονβόι βοήθειας. Στο τραπέζι είχε πέσει αρχικά η ιδέα να περάσει η βοήθεια με αντάλλαγμα την απελευθέρωση των ομήρων, όμως στο θέμα των ομήρων έχουν εμπλακεί άλλες δυνάμεις και η ιδέα δεν προχώρησε.

Υπάρχουν περίπου 200 φορτηγά βρίσκονται στα σύνορα και περιμένουν να μπουν στη Γάζα ενώ συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ισραήλ και των ΗΠΑ για μια συμφωνία που θα μπορούσε να επιτρέψει την είσοδο, σταδιακά, της βοήθειας. Τα 20 φορτηγά που πέρασαν από την Αίγυπτο είναι μικρό κλάσμα της βοήθειας που χρειάζονται οι αποκλεισμένοι Παλαιστίνιοι.

Ο επικεφαλής επικοινωνίας για την παλαιστινιακή πλευρά του περάσματος της Ράφα, Wael Abu Mohsen, δήλωσε στο τηλεοπτικό δίκτυο της της Σαουδικής Αραβίας Al Hadath TV σε συνέντευξή του το Σάββατο ότι καύσιμα δεν παραδόθηκαν, «παρά το γεγονός ότι τα αποθέματα καυσίμων εξαντλούνται επικίνδυνα σε νοσοκομεία και σχολεία στη Γάζα».

Ο εκπρόσωπος των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων IDF υποναύαρχος Daniel Hagari, από την πλευρά του τόνισε ότι από την αρχή είχε ξεκαθαριστεί πως δεν θα περάσουν καύσιμα στη Γάζα.

Μόνος δίαυλος για τους αποκλεισμένους

Το πέρασμα στη Ράφα είναι το μοναδικό συνοριακό πέρασμα μεταξύ Γάζας και Αιγύπτου. Βρίσκεται στο μέσον ενός φράχτη 8 μιλίων (12,8 χιλιομέτρων) που χωρίζει τη Γάζα από την έρημο του Σινά. Η Γάζα είχε περάσει υπό αιγυπτιακό έλεγχο στον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1948 και καταλήφθηκε από το Ισραήλ στον πόλεμο του 1967, μετά τον οποίο το Ισραήλ άρχισε να εγκαθιστά Εβραίους εκεί και περιόρισε σημαντικά την κίνηση των Παλαιστινίων κατοίκων του. Το 2005, το Ισραήλ απέσυρε τα στρατεύματα και τους εποίκους του από την περιοχή και δύο χρόνια αργότερα, το 2007 η Λωρίδα τέθηκε υπό πλήρη έλεγχο από τη Χαμάς.

Από τότε, η Αίγυπτος και το Ισραήλ έχουν επιβάλει αυστηρούς ελέγχους στα σύνορά τους με την Λωρίδα. Το Ισραήλ έχει επίσης περιφράξει την περιοχή με έναν βαριά οχυρωμένο συνοριακό φράχτη. Πριν από τον πόλεμο που ξεκίνησε με την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκρωβρίου, το Ισραήλ είχε δύο περάσματα με τη Γάζα: Το Erez, το οποίο είναι για την κυκλοφορία των ανθρώπων, και το Kerem Shalom, για τα αγαθά. Και τα δύο έχουν κλείσει από την έναρξη του πολέμου. Το γεγονός αυτό έχει αφήσει το πέρασμα της Ράφα με την Αίγυπτο ως το μοναδικό σημείο επικοινωνίας της περιοχής στον έξω κόσμο.

Σύμφωνα με στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών, κατά μέσο όρο 27.000 άνθρωποι διέσχιζαν το πέρασμα στη Ράφα για την Αίγυπτο κάθε μήνα, πριν την έναρξη του πολέμου. Τα σύνορα ήταν ανοιχτά για 138 ημέρες και κλειστά για 74 ημέρες το τρέχον έτος. Η απόφαση για το κλείσιμο συχνά εξαρτάται από την ασφάλεια και την πολιτική κατάσταση.  Η Αίγυπτος, η οποία φιλοξενεί ήδη 9 εκατομμύρια μετανάστες και πρόσφυγες από τις γειτονικές χώρες, ανησυχεί για το ενδεχόμενο και άλλων εκατοντάδων χιλιάδων Παλαιστινίων προσφύγων.

Ο Αιγύπτιος πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ Αλ-Σίσι δήλωσε ότι η χώρα του προσπαθεί να βοηθήσει, στο μέτρο των αντοχών της. «Φυσικά, συμπάσχουμε. Αλλά να είστε προσεκτικοί, ενώ συμπάσχουμε, πρέπει πάντα να είμαστε προσεκτικοί για να φτάσουμε στην ειρήνη και την ασφάλεια με τρόπο που δεν μας κοστίζει αβάστακτα», όπως χαρακτηριστικά είπε.

Πολλοί ηγέτες των αραβικών χωρών έχουν εξοργιστεί με την ιδέα να μετατρέψουν τον πληθυσμό της Γάζας σε πρόσφυγες για άλλη μια φορά, εκτοπίζοντάς τους από τη Γάζα.  «Νομίζω ότι αυτό είναι ένα σχέδιο των συνήθων υπόπτων για να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν de facto ζητήματα επί τόπου. Δεν υπάρχουν πρόσφυγες στην Ιορδανία. Δεν υπάρχουν πρόσφυγες στην Αίγυπτο», δήλωσε ο βασιλιάς της Ιορδανίας Αμπντάλα.