500.000 λίρες για τον Μακάριο νεκρό – Η εξομολόγηση Λυσσαρίδη

Σχέδιο εξόντωσης του Μακαρίου με εμπλοκή της CIA είχε αποκαλύψει ο πρώην πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής Βάσος Λυσσαρίδης, που έφυγε χθες από τη ζωή πλήρης ημερών. Ο Λυσσαρίδη υπήρξε ιστορική προσωπικότητα του αντιαποικιακού αγώνα της Κύπρου και προσωπικός γιατρός και φίλος του Αρχιεπισκόπου και προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η αποκάλυψη έγινε στην ιστοσελίδα της κυπριακής εφημερίδας “Πολίτης” και ο “γιατρός” είχε ζητήσει να δημοσιοποιηθεί μόνο μετά τον θάνατο του.

Μάλιστα ο Λυσσαρίδης αποκαλύπτει πως η CIA είχε αποπειραθεί να εξαγοράσει και τον ίδιο προκειμένου να εγκαταλείψει και να «τελειώσει» τον Μακάριο, του οποίου υπήρξε πιστός μέχρι τέλους και τον υπερασπίστηκε τις τραγικές μέρες του πραξικοπήματος από την ελληνική χούντα και την ΕΟΚΑ Β. Η εφημερίδα “Πολίτης” δημοσιοποίησε την αποκάλυψη του “γιατρού”, μετά θάνατον, όπως είχε ο ίδιος ζητήσει Είχε ζητήσει να μην δημοσιεύσουμε τότε όσα μας είπε.

Ο Βάσος Λυσσαρίδης είχε αναφερθεί για απόπειρα προσέγγισης του από τους Αμερικανούς, οι οποίοι όπως υποστήριξε του είχαν προσφέρει χρήματα για να κάνει δικό του κόμμα, ενώ υπονοεί πως εμμέσως του σύστησαν να σκοτώσει τον Μακάριο, ο οποίος τον εμπιστεύονταν απόλυτα. Ακολουθεί η απομαγνητοφώνηση της αποκάλυψης Λυσσαρίδη, όπως ακριβώς την δημοσίευσε η εφημερίδα.

«Δεν θα κάνεις τίποτα»

«Οι Αμερικανοί με πλησίασαν για να με κάνουν Πρόεδρο από το 1961… Το 1961, με τον Μακάριο. Με κάλεσε κάποιος της CIA -ονομάζονται πολιτικοί σύμβουλοι της αμερικανικής πρεσβείας- και άρχισε να μου μιλάει για σοσιαλισμό. Από πότε η Αμερική είναι σοσιαλιστική; Δεν είχα κόμμα ακόμα. Λέω, πού με ξέρει αυτός; Απεδείχθη ότι με ήξερε από κει ώς εκεί. Μου λέει, “εμείς είμαστε εναντίον του κομουνισμού αλλά ξέρουμε ότι μόνο ο σοσιαλισμός είναι αντίβαρο”. Ήταν η εποχή του Μπραντ δεν θυμάμαι. Μου λέει “εδώ δεν υπάρχει σοσιαλιστικό κόμμα. Εμείς θα σου δώσουμε 500 χιλιάδες λίρες για να δημιουργήσεις ένα σοσιαλιστικό κόμμα και να βγάλεις εφημερίδα”.

Εγώ σιωπώ και αυτός νομίζει πως είναι λίγα και μου λέει “πρώτη δόση οι 500 χιλιάδες λίρες”. Εγώ πάλι σιωπώ και σου λέει “θέλει κάτι άλλο αυτός”. Συνεχίζει “γιατί να μην είσαι εσύ Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας;”. Σου λέει δεν είναι των λεφτών, είναι της φιλοδοξίας. “Πώς εσύ ανέχεσαι έναν ιερωμένο να είναι Πρόεδρος;”. Ε, δεν βάσταξα πια. Του λέω, “αυτός ο ιερωμένος είναι πελάτης μου, η υγεία του είναι στα χέρια μου και αφού αποφάσισα να γίνω Πρόεδρος, όχι με δημοκρατικές μεθόδους αλλά με τα λεφτά σας και την επιρροή σας, τι εύκολο για μένα είναι να τελειώνουμε”… “Ω με παρεξήγησες” μου είπε και εγώ έφυγα χωρίς να τελειώσω το φαγητό μου.

Έφυγα και πήγα στον Μακάριο. Ήταν ο Γιώργος απέξω και μου είπε ότι κοιμάται. Κοιμάται, ή ξύπνιος, δεν ξέρω. Μπήκα μέσα, δεν κοιμότανε. Του λέω, “Μακαριώτατε αν ήσουν η αμερικανική πρεσβεία και θα πλησίαζες τους διαφόρους πολιτικούς, πότε θα με πλησίαζες εμένα;”. Μου λέει, “τελευταίο”. Του λέω, “και μετά το ΑΚΕΛ;” Μου λέει “και μετά το ΑΚΕΛ”.  “Σίγουρα;” “Σίγουρα”! “Σε πλησίασε κανένας μέχρι σήμερα από το περιβάλλον σου;” Μου λέει “όχι”.

“Αν οι Αμερικανοί πλησίασαν τον τελευταίο, τι γίνεται με αυτούς που δεν ήρθαν να σου πουν μία λέξη;” “Σε πλησίασαν;” με ρώτησε και του είπα την κουβέντα. “Να φωνάξεις τώρα τον Αμερικανό πρέσβη και να του πεις ότι είναι persona non grata. Καταλαβαίνεις τι έκανε; Πλησίασε τον γιατρό σου για να τον κάνει πρόεδρο”. Και εγώ θα βιαζόμουν για να γίνω πρόεδρος. Θα καρτερώ να πεθάνει; Άρχισε να περπατάει ο Μακάριος και του λέω “δεν θα κάνεις τίποτα” και δεν έκανε τίποτα. Αυτές τις 500.000 λίρες τις έδωσαν στον Γιωρκάτζη. Είχαν εγκριθεί ήδη και έπρεπε κάπου να τα δώσουν».

Ο Λυσσαρίδης αναφέρεται στον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη, επίσης μία ιστορική προσωπικότητα του αντιαποικιακού αγώνα. Ο Γιωρκάτζης υπήρξε υπουργός Εσωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας και απομακρύνθηκε μετά την απόπειρα δολοφονίας του Μακαρίου, τον Μάρτιο του 1970, όταν ένοπλοι είχαν γαζώσει το ελικόπτερο του Αρχιεπισκόπου, ο οποίος είχε καταφέρει να διασωθεί χάρη στον πιλότο του, που κατάφερε να το προσγειώσει, αν και τραυματισμένος. Δεν έχει ακόμα ξεκαθαριστεί η εμπλοκή του Γιωρκάτζη, ο οποίος μία εβδομάδα μετά δολοφονήθηκε από ανθρώπους της ελληνικής χούντας.