Αφελή ερωτήματα για την επιθετικότητα του Ερντογάν

«Να μιλάμε ευγενικά, να διαπραγματευόμαστε ήσυχα και να περιμένουμε έτοιμοι οπλισμένοι» (Ρούζβελτ)

Oι τελευταίες επιθετικές ενέργειες των Τούρκων, σε συνδυασμό με τον παραληρηματικό λόγο του Ερντογάν, δεν θέτουν σε δοκιμασία μόνο τις αντοχές και την υπομονή των Ελλήνων, αλλά και την ίδια τη διπλωματία και την ανθρώπινη λογική. Kι αυτό γιατί για πολλούς συνιστά ένα ανεξήγητο γεγονός η προκλητική στάση της Τουρκίας απέναντι στην Ελλάδα που δεν απειλεί και κατ’ ουσίαν δεν αποτελεί εμπόδιο για την ανάπτυξη των γειτονικών χωρών, ούτε κίνδυνο για την εθνική τους ασφάλεια.

Οι θεωρίες περί του “απρόβλεπτου” Ερντογάν φαίνεται να καταρρέουν, αφού εδώ και καιρό οι λεκτικές απειλές του μετουσιώνονται σε επικίνδυνες πράξεις. Αν, όμως, όλες οι κινήσεις της Τουρκίας και του “απρόβλεπτου” Ερντογάν είναι προσχεδιασμένες και κατά καιρούς ιταμά εκπεφρασμένες, γιατί η ελληνική διπλωματία (και όχι μόνο αυτή) αδυνατεί να ανιχνεύσει τα βαθύτερα κίνητρα και τους απώτερους στόχους;

Χρόνια τώρα ως χώρα και πολιτική ηγεσία γνωρίζουμε τη διπλωματική δεινότητα των Τούρκων. Μία δεινότητα που άλλοτε εκδηλώνεται με την τεχνική των διαπραγματεύσεων – τα γνωστά παζάρια – με την ΕΕ και άλλοτε με την τάση να “γκριζάρουν” σε ανύποπτο χρόνο περιοχές της ελληνικής επικράτειας. Ο θρίαμβος της τουρκικής διπλωματίας ήταν η εισβολή στη βόρεια Συρία (Ιντλίμπ) και το τουρκο-λιβυκό σύμφωνο συνεργασίας. Τα δύο τελευταία όχι μόνον δεν ενόχλησαν τους διεθνείς οργανισμούς, αλλά εξασφάλισαν την ανοχή ή την σιωπηρή υποστήριξη των μεγάλων δυνάμεων (ΗΠΑ, Ρωσίας).

Το γαλλικό περιοδικό Le Point δημοσίευσε άρθρο με τίτλο: «Ερντογάν, χρήσιμος ηλίθιος του Πούτιν». Ωστόσο, τα ερωτήματα πληθαίνουν και αιωρούνται για την “ανεξήγητη” εμπάθεια και επιθετικότητα των Τούρκων και του Ερντογάν προς την Ελλάδα. Θα μπούμε στη θέση ενός διπλωματικά ηλίθιου η αφελούς για να διατυπώσουμε κάποια ερωτήματα σχετικά με το “πρώτο κινούν” του Τούρκου ηγέτη.

Τα αφελή ερωτήματα

Πρώτο ερώτημα, ο φόβος: Όταν προκαλείς ή επιτίθεσαι σύμφωνα με την ατομική ψυχολογία, αλλά και τη διεθνή διπλωματική πρακτική, εξωτερικεύεις το αίσθημα δύναμης και ανωτερότητας ή κάποιον ενδόμυχο ανομολόγητο φόβο. Φοβούνται, όμως, οι Τούρκοι την Ελλάδα; Την θεωρούν απειλή για την εθνική τους ακεραιότητα;

Είναι η Ελλάδα για τους Τούρκους μία ασύμμετρη απειλή ή ένας επικίνδυνος ανταγωνιστής; Ωστόσο τα οικονομικά, τα στρατιωτικά και τα πληθυσμιακά μεγέθη δεν δικαιολογούν έναν τέτοιο φόβο. Αν εξαιρέσουμε το 1919 – 22 (Μικρασιατική εκστρατεία), ποτέ άλλοτε έως σήμερα η Ελλάδα δεν απείλησε την Τουρκία. Προς τι λοιπόν η προκλητικότητα των Τούρκων;

Δεύτερο ερώτημα ο νέο-οθωμανισμός: Ο Ερντογάν εδώ και καιρό έχει διακηρύξει πως στόχος του είναι η επανίδρυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ανερυθρίαστα δήλωσε, μετά το τουρκικολιβυκό σύμφωνο, πως η επικράτεια της Τουρκίας φθάνει μέχρι τα βόρεια της Αφρικής. Όραμα του η “Γαλάζια Πατρίδα” που τα όριά της καθορίζονται κάθε φορά, ανάλογα με τις προσωπικές επιλογές του Ερντογάν και τις γενικότερες επιδιώξεις της τουρκικής διπλωματίας.

Μικρό, όμως, εμπόδιο στο νεο-οθωμανισμό στέκεται η Ελλάδα, που είχε την ατυχία να είναι ο γεωγραφικός της γείτονας. Το Αιγαίο ως θάλασσα πρέπει να “μοιραστεί”, σύμφωνα με τα τουρκικά σχέδια. Είναι, όμως, αυτός μία λογική για μία τέτοιου μεγέθους τουρκική επιθετικότητα έναντι των Ελλήνων;

Η Τουρκία ως περιφερειακή δύναμη

Τρίτο ερώτημα, η περιφερειακή δύναμη: Ο Ερντογάν στοχεύει να δημιουργήσει μία Τουρκία ικανή να λειτουργεί ως μία περιφερειακή δύναμη στο γεωγραφικό χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, της Μέσης ή και της εγγύτερης ανατολής. Προβάλλουν την αναγκαιότητα ύπαρξης μιας δευτερεύουσας ηγέτιδας δύναμης στις περιοχές αυτές, που θα καλύπτουν το κενό των ΗΠΑ και της Ρωσίας.

Με την τεχνική του “στρατηγικού χάους” δημιουργούν εστίες αστάθειας για να μπορούν να επεμβαίνουν στο όνομα της “ειρήνης” και της υπεράσπισης της ασφάλειας της Τουρκίας (εισβολή στη βόρεια Συρία, ξεριζωμός Κούρδων, παραβίαση της κυπριακής ΑΟΖ…) Επιλέγουν περιοχές και χρόνο, όπου και όταν, Ρωσία και ΗΠΑ δείχνουν απροθυμία να επέμβουν. Μπορεί, ωστόσο, αυτός ο σχεδιασμός των Τούρκων να στοχεύει αποκλειστικά την Ελλάδα και να αιτιολογική – δικαιολογεί το μένος των Τούρκων έναντι της χώρας μας;

Τέταρτο ερώτημα, η ισλαμοποίηση: Οι παραπάνω σχεδιασμοί των Τούρκων εκτυλίσσονται πάνω στη βάση μιας προγραμματισμένης ισλαμοποίησης των Βαλκανίων (όπου υπάρχουν πυρήνες ισλαμικού στοιχείου) αλλά και της Ευρώπης σε βάθος χρόνου. Ο τουρκικός μεγαλοϊδεατισμός χρησιμοποιεί τους μετανάστες ως εργαλείο και πολιορκητικό κριό για την άλωση της χριστιανοκρατούμενης (ως πότε αλήθεια;) Δύσης.

Επειδή στρατιωτικά δεν μπορεί η Τουρκία να κυριαρχήσει, καταφεύγει μέσω των προσφύγων – μεταναστών σε ένα ύπουλο πόλεμο, τον υβριδικό. Το πολιτικό ισλάμ είναι η νέα απειλή. Η Ελλάδα με σχετική θρησκευτική ομοιογένεια (95% κατά δήλωση Χριστιανοί), συνιστά ένα εμπόδιο στα σχέδια ισλαμοποίησης των Βαλκανίων. Τυχαία είναι η προτροπή – πρόκληση του Ερντογάν «ανοίξτε τα σύνορα»; Είναι κι αυτή μία πρωτογενής αιτία του τουρκικού μένους εναντίον της χώρας μας;

Η φιλοδοξία του Ερντογάν

Πέμπτο ερώτημα η προσωπική φιλοδοξία: Αν οι παραπάνω τέσσερις αιτίες σχετίζονται με εξωγενή – αντικειμενικά δεδομένα, η πέμπτη αντανακλά τον καταπιεσμένο ναρκισσισμό του Ερντογάν. Σαν άλλος Θεμιστοκλής («ουκ εά με καθεύδειν το του Μιλτιάδους τρόπαιον»), ο Τούρκος πρόεδρος μεριμνά για την υστεροφημία του. Θέλει να μείνει ως σουλτάνος που “μεγάλωσε” την Τουρκία, περισσότερο από τον ιδρυτή της, τον Ατατούρκ.

Ως χώρα δεν πρέπει να υποτιμούμε την αιτία αυτή. Η ιστορία μας δίδαξε πως η ιστορία γράφτηκε από τις υπέρμετρες φιλοδοξίες των ηγετών και τον αρρωστημένο ναρκισσισμό τους. Στο βαθμό που η αντιπολίτευση (η πολιτική) απουσιάζει από την Τουρκία, ας συμβιβαζόμαστε με την ιδέα πως η Ελλάδα θα αποτελεί ένα διαρκή στόχο του τουρκικού επεκτατισμού και των φιλοδοξιών του Ερντογάν.

Μπορεί τα παραπάνω ερωτήματα να θεωρούνται “αφελή” αλλά εδράζονται στην αγωνία και στην απαίτηση μιας πιο καθαρής και ορθολογικής ερμηνείας κι απάντησης. Τη χρειαζόμαστε ως πολίτες και κράτος για να οργανώσουμε την άμυνά μας. Καλές και απαραίτητες οι συμμαχίες, αλλά δεν είναι αρκετές. «Τα έθνη δεν έχουν σταθερούς φίλους ή εχθρούς. Έχουν μόνο σταθερά συμφέροντα» (Πάλμερστον, Βρετανός Πρωθυπουργός). Ο Ερντογάν στόχευε στο “False Flag”, στο γνωστό “διαίρει και βασίλευε”. Προς το παρόν ως Έλληνες το αποφύγαμε.