Αφήστε την ειρήνη να έρθει…

Παράλληλα, ενώνει την ανθρωπότητα, δίνοντας μας το εκπληκτικό μάθημα, ότι κάθε παράδοση συνδέεται με μια παγκόσμια αξία. Οι ομοιότητες στην ιστορία της Γέννησης, μεταξύ του Ευαγγελίου και του Κορανίου, αντικατοπτρίζουν αυτή την αλήθεια. Παρά τις δυσκολίες, παίρνω το θάρρος να γράψω ότι αποτελούν συνάμα έμπνευση για μένα, ώστε να συνεχίσω την προσπάθεια να χτίζω ‘γέφυρες κατανόησης’. Τέτοιες είναι οι Ευρασιατικές Γέφυρες για την Ειρήνη, που μπορούν να θεραπεύσουν τη διαίρεση και να προωθήσουν την ενότητα σε εκείνα τα μέρη, όπου αυτό χρειάζεται περισσότερο.

Η ευκαιρία για κάτι τέτοιο, μου δίνεται μια φορά το χρόνο, σε μια εποχή, που οι δυσκολίες της ζωής φαίνονται να παραμερίζονται. Αυτές δεν σταματούν να υπάρχουν, παρά μόνον απλά, έχουν μείνει πίσω μας και δυστυχώς, δεν έχουν ξεχαστεί. Μιλάμε για μια εποχή, κατά την οποία, η ελπίδα τρέχει με γοργούς ρυθμούς, ενώ βρίσκεται ψηλά στις προτεραιότητες μας, χωρίς να είναι πάντοτε τα πράγματα εύκολα. Είναι μια εποχή που οι άνθρωποι, αν δεν ονειρεύονται, τουλάχιστον τα όνειρά τους αναβάλλονται. Μιλάμε για μια εποχή, που οι σκέψεις των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς αποκτούν συγκεκριμένο νόημα, αντανακλώντας την ειρήνη, το νόημα όμως αυτό, ενίοτε, δυστυχώς, αλλάζει ή και αλλοιώνεται.

Αυτό τον καιρό, έχουν γίνει πολλά που φανερώνουν τη δύναμη των άγιων ημερών και μας οδηγούν ίσως σε ένα καλύτερο αύριο, με καλύτερο παράδειγμα για την ανθρωπότητα να αποτελεί η ημέρα των Χριστουγέννων του 1914, στο Δυτικό Μέτωπο. Εκεί, Γερμανοί και Βρετανοί στρατιώτες, ακολουθώντας το πνεύμα των Χριστουγέννων, αψήφησαν τις θανατηφόρες διαταγές που είχαν πάρει από τους ανωτέρους τους, κατέθεσαν τα όπλα τους και αντάλλαξαν χειραψίες και δώρα.

Τα Χριστούγεννα και το αληθινό “πνεύμα”

Σε άλλη στιγμή του πολιτισμού μας, έχουμε να αφηγηθούμε τα περίφημα “Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα”, που μας έδωσε ο Κάρολος Ντίκενς, στο βιβλίο του για τον Σκρούτζ, όπου περιγράφει την “επίσκεψη” του Σκρουτζ σε σπίτι υπαλλήλου του, Παρουσία του “Χριστουγεννιάτικου Πνεύματος”: «Ξαφνικά, μπήκαν τρέχοντας δυο αγοράκια. “Μυρίσαμε γαλοπούλα ψητή! Τί καλά! Μοσχοβολά από το δρόμο!”, φώναξαν με ενθουσιασμό». Προς το τέλος της Ιστορίας, εμφανίζεται ένας μεταμορφωμένος Σκρουτζ, που ευτυχώς έχει χρόνο μπροστά του για να επανορθώσει τα κακώς κείμενα της ζωής του. Δεν ξέρουμε τί κατάφερε, αλλά εμείς ας το πάρουμε σαν καλό μήνυμα, σαν έναν ευχάριστο οιωνό, που λέει σε όλους να κάνουν υπομονή, να κάνουν μια ακόμη προσπάθεια να αλλάξουν τα πράγματα προς το καλύτερο. Τα καλά είναι μπροστά μας, ας ανοίξουμε νέα σελίδα, με φως, με χρώμα, με ομορφιά και γλυκιά χρυσή ελπίδα, για ένα λαμπρότερο μέλλον, με ισχυρές σχέσεις και μια άθραυστη δέσμευση για ειρήνη.

Στην Ιστορία των δύο πόλεων, ο Ντίκενς μας λέει ότι υπήρξαν καλύτεροι καιροί, αλλά και χειρότεροι. Ήταν κάποτε η εποχή της σοφίας, κάποτε η εποχή της ανοησίας –όπως είναι άλλωστε και η δική μας-, ενώ στο τέλος της Ιστορίας αυτής, τα λόγια του Sydney Carton εμπνέουν. Παρά τον επικείμενο θάνατό του, ο Carton περνά τις τελευταίες ώρες του εν ειρήνη, έχοντας κάνει το σωστό. Γι’ αυτό, όπως λέει, «είναι πάρα, μα πάρα πολύ καλύτερο αυτό που κάνω τώρα, από όλα όσα έχω κάνει πριν, είναι μια πολύ, μα πολύ καλύτερη ανάπαυση αυτή προς την οποία οδεύω τώρα, από όλες όσες γνώρισα πριν». Η εν λόγω Ιστορία είναι ένας “δείκτης προς τα εμπρός”, καθώς “ανακαλείται στη ζωή” ένας Γάλλος γιατρός, που έχει απελευθερωθεί από τη Βαστίλη, μετά από 18 χρόνια φυλάκισης. Και εγώ λέω ότι πάντα θα υπάρχει ο Δον Κιχώτης (DON Quiotes) και ο “κολλητός” του Πάντσο και όπου υπάρχουν θάλασσες, οι ονειροπόλοι θα αφήνουν σημάδια, “ανοίγοντας τρύπες στο νερό”.

Τα λόγια του Αποστόλου Παύλου, αν και “πιέζονται σκληρά από κάθε πλευρά”, δεν μας συντρίβουν, παρόλο δε που ειπώθηκαν πριν από 2000 χρόνια, εξακολουθούν να μας δίνουν θάρρος. «Ναι», είπε, «μπορεί να είμαστε μπερδεμένοι, αλλά όχι απελπισμένοι», λόγια χρήσιμα και για το σήμερα.

Όπως και τότε, κάποιοι σήμερα διώχθηκαν, αλλά δεν εγκαταλείφθηκαν εντελώς, και όπως και σήμερα, κάποιοι είχαν “φιμωθεί” τότε, αλλά το μήνυμά τους εξακολουθεί να ζει. Όσο απελπιστική κι αν είναι η κατάστασή μας, η απελπισία είναι πάρα πολύ ανθρώπινη και ποτέ δεν εκφράστηκε καλύτερα από ό,τι με τα ακόλουθα: “Πόνο, τόσο έντονο, που ούτε στον ύπνο μας δεν μπορούμε να τον λησμονήσουμε, που πέφτει πάνω στην καρδιά, σταγόνα-σταγόνα, ώσπου, μέσα στην απελπισία μας και παρά τη θέλησή μας, η σοφία έρχεται μέσα από την παντοδύναμη χάρη του θεού” (παράφραση στίχων Αισχύλου – «Ακόμη και στον ύπνο μας, πόνος / που δεν μπορεί να ξεχαστεί / Πέφτει σταγόνα σταγόνα πάνω
στην καρδιά / Μέχρι που μέσα στην απελπισία / Παρά τη θέλησή μας / Έρχεται η σοφία / Μέσα από την παντοδύναμη χάρη / του θεού»). Η σοφία που εκφράζει ο Αισχύλος γεννήθηκε στον πόλεμο και είναι η φιλοσοφία, η οποία παρέχει έναν οδικό χάρτη προς την ειρήνη και προς την αναγνώριση, ότι ο πόλεμος είναι “γλυκός”, μόνο για όσους δεν τον έχουν δοκιμάσει.

Δεν υπάρχει πέτρα στη Γη…

Ας ευχηθούμε όλοι Καλές Γιορτές και Χρόνια Καλά, καθώς ο κόσμος μας συνεχίζεται, καθώς η βαρύτητα εξακολουθεί να τον τραβάει για να τον κρατήσει στην πορεία του, ενώ η ανθρώπινη λογική εξακολουθεί να είναι προσδεμένη στην κοσμική τάξη και η μέρα να ακολουθεί τη νύχτα, και καθώς αυτή η ήδη “αποχωρούσα” χρονιά του 2024, δίνει τη θέση της στο “λευκό φύλλο” του 2025”. Αφήστε την ειρήνη να κυριαρχήσει – σταματήστε τον πόλεμο.

Ας θυμηθούμε όμως και ένα τραγούδι από έναν παλιό, αληθινό τραγουδιστή, που αναρωτιέται γιατί κάποιος του πήρε την πέτρα απαλά, από τα χέρια του, την κράτησε με αγάπη και την φίλησε με σεβασμό. Στο τραγούδι αυτό, δύο πρόσωπα συνομιλούν και το ένα από αυτά λέει τα ακόλουθα: «Κύριε, δεν υπάρχει πέτρα στη γη, που να μην αρδεύεται από αίμα, πολλά χύνονται εδώ στον πλανήτη Γη, αλλά η Γη εξακολουθεί να ζει, εξακολουθεί να αναπνέει. Η γη μας εξακολουθεί να ζει».

 

---

 

Ο Jeffrey Levett είναι Ομότιμος Καθηγητής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας