Δικτάτορας ο Καποδίστριας! – Η Επιτροπή επί τω έργω της αποδόμησης του 1821…

Η Επιτροπή “Ελλάδα 2021” έχει, σύμφωνα με τις διακηρύξεις της, θέσει ως υπέρτατο στόχο την «ανάδειξη όλων των απόψεων», το να «ακουστούν όλες οι κριτικές για τις δράσεις και τις αποφάσεις εκείνης της εποχής». Με βάση τις γενικές προδιαγραφές στη συγκρότηση της Επιτροπής και με βάση τους παραπάνω στόχους της είναι βέβαιο ότι θα μας εκπλήξει και θα μας διασκεδάσει στους δύσκολους μήνες –μετά κορονοϊού– που έρχονται.

Το τελευταίο “εύρημα” της Επιτροπής (εύρημα προερχόμενο από μέλος της καθηγητή, το οποίο η Επιτροπή έσπευσε να υιοθετήσει) ήταν ομολογουμένως λίγο απρόσμενο. Ο πρώτος κυβερνήτης του ελληνικού κράτους, ο κόμης Ιωάννης Καποδίστριας, αξιολογήθηκε σαν «δικτάτορας», με το ελαφρυντικό ότι επέβαλε μια «εκσυγχρονιστική δικτατορία». Η περίπτωση να μην διαβάσαμε, ή να μην ακούσαμε καλά, αποκλείεται, καθότι ο εν λόγω καθηγητής κλήθηκε στην ΕΡΤ να αναπτύξει λεπτομερώς και δια ζώσης την άποψή του.

Είχαμε από πολύ νωρίς επισημάνει ότι, σύμφωνα με την απλή λογική, όταν δημιουργείς μια Επιτροπή για να εορτάσεις την επέτειο μιας επανάστασης, αποφεύγεις τα είδη εκείνα των “επιστημόνων” που παρουσιάζουν σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις με το άκουσμα, απλά και μόνο, της λέξης επανάσταση. Η απλή λογική όμως καθυποτάχθηκε στην κυρίαρχη αντίληψη και ιδέα: οι επαναστάσεις είναι μεν πολύ αξιόλογα γεγονότα καθ’ εαυτές, κάπου όμως, για άγνωστους λόγους, εκτροχιάζονται και οδηγούν σε ολοκληρωτισμούς και δικτατορίες.

«Εκσυγχρονιστικός δικτάτορας» ο Καποδίστριας!

Ως εκ τούτου η διεκδίκηση δικαιωμάτων και ελευθεριών (κοινωνικών και εθνικών) διαμέσου της επαναστατικής οδού καλό είναι να αποφεύγεται. Υπάρχει σε αυτό το πεδίο μια κόσμια οδός διεκδίκησης: τα like ή τα dislike στο facebook, για παράδειγμα. Για τον λόγο αυτό η Επιτροπή και τα εξαπτέρυγά της επιδοτούν πλουσιοπάροχα τις «εικονικές αναπαραστάσεις» της Επανάστασης. Σαν ένα PCgame, για να το εκφράσουμε στα νέο νεοελληνικά.

Με τον τρόπο αυτό τα φοβερά γεγονότα του 1821, ο τραγικός αγώνας της απελευθέρωσης των Ελλήνων, το «ελευθερία ή θάνατος» σε όλο του το βαρύ περιεχόμενο, κατέληξαν σε μία δικτατορία! Ισχυρό μήνυμα προς τους εντός και εκτός συνόρων ρομαντικούς και αιθεροβάμονες, τους λάτρεις της ελευθερίας, της πατρίδας, της δικαιοσύνης, της δημοκρατίας. Για αλλού ξεκινάτε, σε δικτατορία θα καταλήξετε! Αφήστε λοιπόν τις διακηρύξεις και πιάστε το Playmobil!

Η άποψη περί Καποδίστρια ως «εκσυγχρονιστικού δικτάτορα» περικλείει, όμως, ορισμένα μηνύματα για τον ακαδημαϊκό χώρο και νουθεσίες για τον τρόπο που οφείλει να λειτουργεί –με ορθό πολιτικά τρόπο– η επιστήμη, της ιστορίας στην προκειμένη περίπτωση. Η διακυβέρνηση του Καποδίστρια αποκόπτεται από το ιστορικό, πολιτικό, κοινωνικό περιβάλλον, από την εποχή της κυριολεκτικά, με τέτοιο τρόπο, ώστε η όλη επιστημονική προσέγγιση να συρρικνωθεί στο απλοϊκό και μανιχαϊστικό δίπολο: ήταν καλός ή κακός, τύραννος ή φιλελεύθερος; Με όλες αυτές τις έννοιες αναφερόμενες στην σημασία που έχουν στη δική μας “φιλελεύθερη” εποχή.

Διαπόμπευση της Επανάστασης

Ο Καποδίστριας ήταν αριστοκράτης, είχε παιδεία αριστοκράτη, έζησε σε ένα κόσμο αριστοκρατών και –ακόμα περισσότερο– παλινόρθωσης της αριστοκρατίας, μετά από τις αγωνίες της λόγω της Γαλλικής Επανάστασης. Είχε θητεύσει σε κράτη και ελιχθεί σε συστήματα δυνάμεων και ισχυρών κρατών. Λειτουργούσε με βάση την εποχή του και την δική του θέση και δράση μέσα σε αυτή την εποχή.

Το να το χαρακτηρίζεις αυτό «δικτατορία» είναι απλώς ο πιο εύκολος τρόπος να υποκαταστήσεις την επιστήμη με απολίτικη ηθικοπλαστική παραφιλολογία – ο καλός, ο κακός και πιθανόν ο άσχημος. Η τελευταία θεώρηση όμως, εξασφαλίζει κάτι το πολύ σημαντικό. Επικεντρώνοντας στο πρόσωπο, στην βούλησή του, στην ηθική του και κρίνοντας με βάση τις (δήθεν) “διαχρονικές” αξίες, επαναφέρεις το παλιό κακό Συναξάρι της αμάθειας και της δεισιδαιμονίας στον γνωστικό ορίζοντα των ανθρώπων.

Η ιστορία εκμηδενίζεται αποκομμένη από την πολιτική παιδεία και η όλη εξέλιξη ερμηνεύεται μέσα από τον ασφυκτικά στενό κύκλο των προσωπικών ιδιοτήτων και χαρακτηριστικών. Για τον θρίαμβο του αγνωστικισμού πρόκειται! Δια του αγνωστικισμού δε, αποφεύγεται η εκφορά ακραίων και επικίνδυνων όρων, όπως (για παράδειγμα) κοινωνία, κοινωνικές τάξεις, κοινωνικές συγκρούσεις και όλα τα μιαρά συνεπακόλουθα.

Ποιος είπε, λοιπόν, ότι η Ελληνική Επανάσταση δεν θα μνημονευτεί; Θα μνημονευτεί με τον τρόπο που οι θλιβερές κυρίαρχες ελίτ της τρέχουσας ιστορίας της χώρας μας επιθυμούν: δια του επίμονου διασυρμού και της διαπόμπευσης.