Έφυγε ο τελευταίος ήρωας της μάχης στο ύψωμα 731
18/05/2022
Σε ηλικία 106 ετών, έφυγε από την ζωή ο τελευταίος επιζών ήρωας της μάχης στο ύψωμα 731 του Έπους του ’40. Ο Δημήτρης Κάλμπαρης, που ζούσε τα τελευταία χρόνια στο Γηροκομείο Βόλου, μέχρι το τέλος της ζωής του διατηρούσε διαύγεια πνεύματος. Πέρσι είχε μιλήσει διαδικτυακά σε μαθητές του ΓΕΛ Αγριάς, εξιστορώντας τους την ηρωική του δράση στον πόλεμο.
Ο Δημήτρης Κάλμπαρης είχε γεννηθεί στις 16 Φεβρουαρίου του 1917 στη Μακρινίτσα, ενώ είχε άλλα εννέα αδέλφια. Εργάστηκε στην κλινική του Τριχόπουλου ως νοσοκόμος κι έπειτα έγινε τσαγκάρης. Από τα τελευταία αφιερώματα, στα οποία μετέφερε σκέψεις του ήταν στην έκδοση της ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ “Πρόσωπα”, ενώ φέτος ήταν εκείνος που έκοψε την πρωτοχρονιάτικη πίτα στο Γηροκομείο.
«Σκότωσα πολλούς Ιταλούς εκείνες τις ημέρες…τί απάντηση να σου δώσω τώρα. Ούτε εγώ το ξέρω αυτό. Έπρεπε να πολεμήσω και πολέμησα, δεν ξέρω ποιος άγιος με βοήθησε τότε. Μονάχα μία σφαίρα πέρασε ξυστά από το αριστερό αυτί. Ελαφρά τραυματίστηκα. Τους είπα, δεν είναι τίποτα, αφήστε με. Η χλαίνη μου είχε κατατρυπήσει από τις σφαίρες. Παλεύαμε με τις ξιφολόγχες. Στήθος με στήθος πολεμούσαμε. Αγκαλιασμένοι πέφταμε καταγής. Τους αλλάξαμε όμως τα φώτα. Τους δώσαμε τράκο γερό. Θα τρελαινόταν, όποιος το έβλεπε σήμερα. Να πατάμε στα πτώματα. Σκοτώθηκαν πάρα πολλοί. Διαλυθήκαμε. Από το δικό μας τάγμα του Βόλου, κανείς σχεδόν δεν γύρισε. Χύθηκε το αίμα τόσων παλικαριών» είχε αναφέρει στην σε διήγηση του.
Η μάχη στο ύψωμα 731, μαζί με την Μάχη της Πίνδου, συγκαταλέγονται στις σημαντικότερες που έδωσε ο Ελληνικός Στρατός κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940, σύμφωνα με τον φιλόλογο και δρ ιστορίας επεκπαίδευσης Θεόδωρο Νήμα. Τότε οι Έλληνες όχι μόνο απέκρουσαν τον αριθμητικά και υλικά ασυγκρίτως υπέρτερο εισβολέα, αλλά υποχρέωσαν σε ταπεινωτική ήττα την φασιστική Ιταλία του Μουσουλίνι.
Η μάχη στο ύψωμα 731
Και στις δύο, πρωταγωνιστές, όπως έχει επισημάνει ο κ. Νήμας, ήταν οι Θεσσαλοί που πολέμησαν μέσα από τις μονάδες της Ι Μεραρχίας (Λαρίσης), δηλαδή το 4ο Σύνταγμα Λαρίσης, το 5ο Σύνταγμα Τρικάλων, το 2ο Σύνταγμα Βόλου, το 51ο Σύνταγμα Τρικάλων, το 52ο Σύνταγμα Λαρίσης και την Ταξιαρχία Ιππικού Λαρίσης. Στη Μάχη της Πίνδου (28 Οκτωβρίου-13 Νοεμβρίου 1940) η Ι Μεραρχία ήταν αυτή που αντιμετώπισε επιτυχώς την ιταλική μεραρχία “Τζούλια”, η οποία είχε επιτεθεί στον τομέα τής Πίνδου. Η απόκρουσή της ανέτρεψε τα σχέδια του Ιταλού δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι για ταχεία προέλαση και κατάληψη της Ελλάδος.
Στην Τιτανομαχία του Υψώματος 731 (9-24 Μαρτίου 1941), κατά την οποία οι Έλληνες απέκρουσαν την καλά προετοιμασμένη μεγάλη Εαρινή Ιταλική Επίθεση και ταπείνωσαν τον Μουσολίνι, που παρακολουθούσε από κοντά την πολυήμερη μάχη, πρωταγωνιστές κατά τις πρώτες ημέρες ήταν και πάλι οι Θεσσαλοί. Ειδικό ρόλο είχε το 5ο Σύνταγμα Πεζικού Τρικάλων, στο οποίο υπηρετούσαν κυρίως Τρικαλινοί και Καρδιτσιώτες, σύμφωνα με τον καθηγητή.
Όσον αφορά την Τιτανομαχία του Υψώματος 731, η Ιταλική Εαρινή Επίθεση άρχισε στις 6 π.μ. της 9ης Μαρτίου 1941 σε ολόκληρο τον τομέα της Ι Μεραρχίας. Όπως περιγράφει ο κ. Νήμας, αυτός συγκλονίστηκε από τον ορυμαγδό εκρήξεων βλημάτων πυροβολικού παντός διαμετρήματος και βαρέων όλμων που κράτησε δυόμιση ώρες. Τα πάντα ανασκάφτηκαν από 100.000 βλήματα που έπεσαν στις ελληνικές θέσεις.
Το μανιακό σφυροκόπημα συγκεντρωνόταν στα υψώματα 731 και Μπρέγκου Ράπιτ, καθώς και στο Κιάφε-Λούζιτ, τα οποία υπεράσπιζε το 5ο Σύνταγμα Πεζικού και ότι νε το φως της ημέρας στα 400 πυροβόλα και τους 300 όλμους προστέθηκαν και τα πυρά της ιταλικής αεροπορίας (περίπου 190 αεροσκάφη στον κεντρικό τομέα). «Ήδη το ύψωμα 731 είχε κατεβεί κατά 5 μέτρα!» σημείωνε χαρακτηριστικά! Στις 9 το πρωί άρχισε η κανονική επίθεση κατά των Υψωμάτων 731 και Μπρέγκου Ράπιτ από το ιταλικό πεζικό, το οποίο προχωρούσε με τη βεβαιότητα ότι στα υψώματα αυτά δεν θα υπήρχε πια κανένας ζωντανός, περιγράφει ο καθηγητής.
Όμως, με την βοήθεια του ελληνικού πυροβολικού, οι Έλληνες έκαναν το θαύμα. Οι επιζώντες Έλληνες μαχητές την κατάλληλη στιγμή βγήκαν από τα χαρακώματά τους και με εφ’ όπλου λόγχη και την κραυγή «ΑΕΡΑ» αντεπιτέθηκαν στους πολυάριθμους Ιταλούς, οι οποίοι αποκρούστηκαν και υποχώρησαν καταδιωκόμενοι. Το ίδιο σκηνικό επαναλήφθηκε έως 5 φορές την ημέρα και για πολλές ημέρες.
Κατά τις τέσσερις πρώτες ημέρες της Εαρινής Ιταλικής Επιθέσεως, στα Υψώματα 731 και Μπρέκου Ράπιτ, όπου ήταν ταγμένο το 5ο Σύνταγμα Πεζικού, οι απώλειες ήταν: Αξιωματικοί νεκροί έξι και τραυματίες οκτώ. Οπλίτες νεκροί 119 και τραυματίες 425, εξαφανισθέντες δε 27. Συνολικά οι εκ του Νομού Τρικάλων νεκροί του Πολέμου (αξιωματικοί και οπλίτες) είναι 441. Ο τελευταίος των Θεσσαλών μαχητών του υψώματος 731 εδέησε να ζήσει μέχρι τα 106 του χρόνια.
