Είναι πολλά που “εξατμίζονται” στον πολιτικό μας βίο

Η διαδικασία εκείνη κατά την οποία ένα υγρό σώμα μετατρέπεται σε αέριο χωρίς να βράσει λέγεται εξάτμιση. Όχι, δεν διαβάζετε την απάντηση σε κάποιο λυσάρι Φυσικής, παρά έναν αλληγορικό παραλληλισμό που ο γράφων τολμά να κάνει. Οι εκλογές αυτές τα είχαν όλα: μεγάλες νίκες, μεγάλες ήττες, δικαιοσύνη και αδικία κατά την ηθικοφιλοσοφική τους έννοια, νέες και δεύτερες ευκαιρίες, μα κυρίως μία πολυπαραγοντική εξάτμιση της πολιτικής και εξηγούμαι παρακάτω.

Εκ πρώτης άποψης είναι ολοφάνερη μία κυβερνητική φθορά, η οποία όμως αποτυπώθηκε σε ένα μετριοπαθές ποσοστό της τάξεως του 4%. Σε περίπτωση άλλου πολιτικού κόμματος με τα ίδια πεπραγμένα με το ως τώρα κυβερνόν, πέραν του γεγονότος ότι ίσως να είχε καεί και η υπόλοιπη Αθήνα, θα συντελούνταν σίγουρα η στατιστική του κατακρήμνιση σε ποσοστά. Μου ήρθε στον νου ένα επιχείρημα που έλεγαν την περίοδο 2009-2012, ότι αν τα ίδια μέτρα τα είχε περάσει το αντίπαλον δέος, δηλαδή η τότε αξιωματική αντιπολίτευση, θα είχε καταστραφεί και καεί όλη η πρωτεύουσα. Βέβαια, ίσως και να έπεσαν έξω, γιατί τα θύματα της Μαρφίν κανείς δεν τα έχει ξεχάσει και ούτε μπορεί να τα ξεχάσει ακόμα.

Παρ’ όλη όμως την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ, αυτό όχι μόνο κρατήθηκε σε ένα αξιοπρεπέστατο ποσοστό άνω του 30%, αλλά κυμάνθηκε κοντά στα ποσοστά των εκλογών του Σεπτεμβρίου του 2015, δίνοντας έτσι την ευκαιρία σε έναν σαφώς ηττημένο αλλά άκρως χαρισματικό, κατά τα άλλα, επικοινωνιακά πρόεδρο να μην αμφισβητηθεί καν ηγετικά. Το διψήφιο ποσοστό διαφοράς που κάποιοι ανέμεναν εξατμίστηκε.

Στις εκλογές αυτές σημειώθηκε επίσης και το εξής θετικό για το δημοκρατικό μας πολίτευμα: ο αποκλεισμός της Χρυσής Αυγής από το Κοινοβούλιο. Η μετουσίωση της οργής του εκλογικού σώματος βρήκε διέξοδο σε άλλες επιλογές, μία εκ των οποίων μάλλον αποδείχθηκε ότι ήταν η Ελληνική Λύση, η οποία απορρόφησε σαν σιφόνι ένα τεράστιο ποσοστό του προαναφερόμενου μορφώματος με δημοκρατική προβιά.

Ίσως κάποιοι εναντιωθούν στο ότι οι επιστολές του Ιησού δεν θα παραδοθούν ποτέ στον εκλογικό παραλήπτη, όμως το πείραμα της Χρυσής Αυγής ξεφούσκωσε, μίκρυνε, αποκλείστηκε, εξατμίστηκε. Αναλογικά, λοιπόν, οι ψηφοφόροι θα δουν τις πρακτικές που θα ακολουθηθούν τα επόμενα χρόνια και θα κατευθύνουν τη γνώμη και τη ψήφο τους αντίστοιχα.

Το καλύτερο καθαριστικό μνήμης

Η μεταπήδηση, δε, χωρίς δισταγμό και ίχνος αμηχανίας –κυρίως γνωστών– ονομάτων σε στρατόπεδα άλλης πολιτικής κατεύθυνσης, δεν θα έπρεπε πλέον να μας παραξενεύει. Τα ιδεολογικά θέσφατα έχουν πια εκλείψει. Η προσδοκία ανάληψης εξουσίας, έστω και για λίγους μήνες, αποτελεί το καλύτερο καθαριστικό μνήμης ή μνησικακίας. Αν εξαιρέσουμε τα άκρα –που ή αριστερά βρίσκονται ή δεξιά, μόνο τραυματίζουν βαριά τη δημοκρατία– οι ενδιάμεσες πολιτικοκομματικές στάσεις συνορεύουν και αναμειγνύονται, χωρίς προσανατολισμό με όποιο πολιτικό φορέα είναι ικανός να τους δώσει παράταση στο κοινοβουλευτικό γίγνεσθαι.

Το “είμαι” έχει μετατραπεί σε “γίνομαι”. Μία τάση, η οποία δεν είναι απαραιτήτως αξιοσημείωτη, ιδίως αν σκεφτεί κανείς ότι οι γνώμες εξελίσσονται, μεταλλάσσονται και ακολουθούν είτε υγιέστερες νοοτροπίες είτε συμφεροντολογικές σκοπιμότητες. Οι ιδεολογίες εξατμίζονται. Το βασικό πρόβλημα, όμως, σε αυτή τη χώρα είναι η εξάτμιση των λόγων, των υποσχέσεων, της αναμονής και της δύσμοιρης χιλιοειπωμένης, χιλιομασημένης και χιλιοπατημένης ελπίδας. Επαναλαμβανόμενα “θα” που κάθε φορά προσκρούουν, όση θέληση και να υπάρχει, σε ένα τέρας, σε ένα άκρως δυσλειτουργικό υφιστάμενο σύστημα με θεμελιωμένα γερά τα γρανάζια του.

Έχοντας, λοιπόν, εξατμιστεί κάθε αξιοκρατία, κάθε ανθρωπιστικό έλεος στο βωμό της “κατσίκας του γείτονα”, έχοντας εξατμιστεί οποιαδήποτε αντίσταση στο αδηφάγο σαράκι του ρουσφετιού, ποιος θα τολμήσει να υπερασπιστεί τα νερά του Αιγαίου; Για ποια πατρίδα τελικά μιλάμε; Η διαδικασία εκείνη, κατά την οποία ένα εκλογικό σώμα μετατρέπεται σε σώμα ανοχής χωρίς να δράσει, λέγεται εξάτμιση.