Ελλάδα 1821-2021: Είχαν και πολλές σκοτεινές σελίδες τα 200 χρόνια

Θρίαμβος μεγάλος είναι η δημιουργία της Ελλάδας μετά από εκατονταετίες σκλαβιάς. Στον απόηχο του Πνεύματος του 1776 και του 1789, οι Έλληνες έκαναν την ισχυρή θέληση πράξη. Χρωστάμε πολλά στο σχέδιο του Ρήγα Βελεστινλή, τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, τo καταστατικό της Φιλικής Εταιρείας, όσους ζούσαν τότε και αγωνίστηκαν το 1821, αλλά και τους πολλούς Φιλέλληνες.

Eίναι γεγονός πως μέσα σε κάθε ελληνική οικογένεια, του προεπαναστατικού ελληνικού κόσμου, υπήρχαν ζωντανά σπέρματα ελευθερίας και αυτά, είναι εσαεί αήττητα, όπως είναι αήττητοι και οι βιολογικοί παράγοντες. Τα ήθη και τα έθιμα λειτούργησαν ως μία μορφή ολυμπιακής φλόγας, στεφανωμένης με τα πιο υψηλά ιδεώδη της αρχαίας Ελλάδας. Kαι σαφώς, όπως είναι γνωστό, η Ελλάδα γύρω στα χρόνια του 1821, δεν ήταν τυχερή όσο τα Επτάνησα με τις δεκαετίες βενετοκρατίας.

Σήμερα, πολλά είναι τα καλά της Ελλάδας, παρά τις παραφωνίες επαρχιωτισμού, κωμωδίας και παρακμής. Είναι μια σύγχρονη χώρα με ανεπτυγμένη οικονομία, στον πυρήνα της Ευρώπης, με μοντέρνα μουσεία, βιβλιοθήκες και σπουδαία κέντρα πολιτισμού. Ενώ είναι η μήτρα που γέννησε την Ευρώπη, οι Έλληνες, όπως και μόνο οι Άγγλοι άλλωστε, ακόμη και σήμερα λένε «πήγε στην Ευρώπη». Tαυτόχρονα, δυστυχώς, έχουν υπάρξει και στιγμές μοχθηρότητας, έχθρας και ύβρεως, που οδηγήσανε σε τύφλωση του νου.

Κατάλοιπα μιας ξεπερασμένης νοοτροπίας και έτσι, για μεγάλα διαστήματα δέθηκαν με μαύρη κορδέλα, τα μάτια του ελληνικού έθνους και αυτό προχώρησε στα σκοτεινά. Είναι σημαντικό να θυμηθούμε μερικές τέτοιες στιγμές τραγωδίας: Δολοφόνησε τον Ιωάννη Καποδίστρια, τον πρώτο Κυβερνήτη και πρώην υπουργό Εξωτερικών της Τσαρικής Ρωσίας. Πολλοί ακόμη και σήμερα τον κατηγορούν ότι ανέστειλε το Σύνταγμα της Τροιζήνας, ενώ ουσιαστικά, δεν υπήρχε κράτος και καμία ισχυρή κρατική δομή.

Αν κοιτούσες έξω από ένα παράθυρο, θα διέκρινες καμένη γη. Στους δρόμους, θα διέκρινες σκιές από ληστές και αγράμματους φτωχούς. Ο λαός ήταν πεινασμένος και εξουθενωμένος από τα χρόνια της σκλαβιάς, αλλά και από τους μικροεμφυλίους που εξυπηρετούσαν ιδιωτικά συμφέροντα και όχι αυτά της νεοσύστατης Ελλάδας. Έφερε την πατάτα και όπως γράφει κάποιος χαρακτηριστικά, που κανείς δεν ήθελε και ίσως, κανείς από τους εχθρούς του δεν γνώριζε. Ίδρυσε σχολεία, ορφανοτροφεία, έκοψε νόμισμα, θεμελίωσε τη Σχολή Ευελπίδων, το Πανεπιστήμιο Αθηνών και έδωσε δικαίωμα ψήφου.

Επί βασιλέα Όθωνα φυλακίστηκε ο θρυλικός Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (1833) για εσχάτη προδοσία και δικαστής ήταν ένας Σκοτσέζος, βαλτός από τη Μεγάλη Βρετανία. Ο Κολοκοτρώνης είχε την ηγετική προσωπικότητα, την στρατιωτική ικανότητα και χωρίς αυτόν ούτε Άλωση της Τριπολιτσάς, ούτε νίκη επί του Δράμαλη στα Δερβενάκια θα υπήρχε. Ο Γέρος του Μοριά, έχοντας το εμβληματικό παρουσιαστικό, λειτούργησε σαν την θαυματουργό μαγιά και ο αγώνας φούσκωσε.

Τραγωδίες του εικοστού αιώνα

Ο διχασμός μεταξύ Βενιζέλου και Κωνσταντίνου έφερε την τραγωδία του 1922. Κατά την διάρκεια της εκστρατείας στην Άγκυρα το 1921 και σε συνθήκες αφόρητης ζέστης και έλλειψης νερού στην Αλμυρά Έρημο, στέλνονταν παστά ψάρια στους στρατιώτες. Πολλά λάθη έγιναν και ήταν αυτά που οδήγησαν στη Μικρασιατική καταστροφή. Στην απρόσωπη διεθνή κοινότητα έμενε μόνο να παρακολουθεί αδιάφορη και τον Χέμινγουεϊ να γράφει για τα ουρλιαχτά στην προκυμαία της Σμύρνης. Οι Τούρκοι συχνά, στις μέρες μας, με έπαρση δηλώνουν ότι μας πέταξαν ζωντανούς στη θάλασσα.

Δεν τιμώρησε ποτέ τους συνεργάτες των Γερμανών, όπως θα έπρεπε και όπως έκαναν όλες οι άλλες σοβαρές χώρες της Ευρώπης. H χώρα, λεηλατήθηκε από τις δυνάμεις κατοχής και τότε χάθηκαν 500.000 Έλληνες, το 7% του συνολικού πληθυσμού. Οι Ελληνοεβραίοι στάλθηκαν στο Άουσβιτς. Και όταν σαν ευνομούμενη Πολιτεία δεν τιμωρείς τους υπαίτιους των εγκλημάτων, είσαι καταδικασμένη να τα υποστείς ξανά. Η χώρα που δεν τιμωρεί, δεν μαθαίνει από τα λάθη της. Και ακόμη και σήμερα, δεν έχει κατορθώσει να διεκδικήσει τις «νομικώς ενεργές και δικαστικώς επιδιώξιμες πολεμικές επανορθώσεις», όπως τονίζει ο Προκόπης Παυλόπουλος, η θητεία του οποίου θα έπρεπε να είχε ανανεωθεί για αυτόν τον λόγο.

Χωρίστηκε στα δύο μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και αλληλοσφάχτηκε μέσα σε έναν πολύχρονο σπαραγμό. Η θύελλα του εμφυλίου άφησε “τυφλούς” και τους νικητές και τους ηττημένους. Καμία μεριά δεν πήρε ως θα όφειλε το μάθημα της και το νομικό πλαίσιο που χρησιμοποιήθηκε τότε για να κυνηγάει του μισούς Έλληνες φάνηκε χρήσιμο, λειτούργησε ως ο “ψυχοπομπός” για την εφταετία των συνταγματαρχών. Η θύελλα αυτή, ενίσχυσε περαιτέρω τον ξεριζωμό εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων από τις εστίες τους και το μεταναστευτικό κύμα που δημιουργήθηκε έστειλε Έλληνες στα πέρατα του κόσμου.

Κυνήγησε τον Νίκο Καζαντζάκη, όπως το λαγωνικό κυνηγάει το λαγό ή όπως ο αετός που βουτάει με φόρα για το ζωηρότατο αλεπουδάκι, ώστε να μην πάρει το Βραβείο Νόμπελ, με το πρόσχημα ότι έτσι θα βραβευόταν η Αριστερά στην Ελλάδα. Ο Καζαντζάκης έπρεπε να καταστραφεί σαν άλλη Καρχηδόνα! Και αν οι Έλληνες δείχνουν πάντα μία λαγνεία προς τον ανώτερο, ποτέ δεν είδαν έτσι τον πανάξιο Κρητικό πολλοί άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών της εποχής του. Και έκτοτε, δυστυχώς, ουδείς Έλληνας συγγραφέας έγραψε βιβλίο που αξιώθηκε να γίνει διεθνής επιτυχία και να διαβαστεί.

Αιματοκυλίστηκε πάλι η χώρα από το 1967 μέχρι το 1974 όταν ο “Ασβός”, αυτό ήταν το παρατσούκλι τού άξιου περιφρόνησης Γεωργίου Παπαδόπουλου από τα χρόνια που υπηρετούσε στις μονάδες του Έβρου, κατέλαβε την εξουσία και κατέλυσε την Δημοκρατία. Πάλι είχαμε Ελλάδα δύο ταχυτήτων, με τις διώξεις πολιτικών φρονημάτων να έχουν την τιμητική τους: Πολλοί φακελώθηκαν, σπιλώθηκαν, βασανίστηκαν και εξορίστηκαν. Σαν αποτέλεσμα, η Κύπρος ακρωτηριάστηκε το 1974, και ο Ελληνισμός εκεί υποχώρησε.

Πήραμε το μάθημα;

Δεν πήρε ποτέ η κοινωνία, το μάθημά της από τις προηγούμενες τραγωδίες. Κάθε μέρα, συντελείται μία μορφή γενοκτονίας στους δρόμους της χώρας μας. Είμαστε ένας επικίνδυνος λαός στην οδήγηση με πάνω από 100.000 νεκρούς σε τροχαία δυστυχήματα τις τελευταίες δεκαετίες, αμέτρητους ανάπηρους και τραυματίες. Καθημερινώς, το δελτίο ειδήσεων έχει ειδήσεις με τροχαία και θανάσιμους τραυματισμούς. Κάθε γειτονιά πόλης και κάθε χωριό, ακόμη θρηνεί από ένα νεκρό στην άσφαλτο. Οι δρόμοι μας είναι στολισμένοι με αμέτρητα εικονοστάσια, που η Ελληνίδα μάνα συχνά φροντίζει, παραμιλώντας από τον πόνο και γονυκλινής κλαίει…

Η Ιρλανδία τιμώρησε τους τραπεζίτες που γονάτισαν τη χώρα και την έσυραν στα δόντια του ΔΝΤ, αν και βγήκε πολύ νωρίτερα από την Ελλάδα στις αγορές χρήματος. Η Ελλάδα δεν αναζήτησε ακόμη ευθύνες σε πολιτικούς και τραπεζίτες. Δεν είναι έγκλημα, που δεν έχει οδηγηθεί κανένας στην Δικαιοσύνη για την κρίση του 2010-2018; Και όχι μόνο δεν αναζήτησε ευθύνες, αλλά επιπλέον οι πολίτες κάνανε κυβέρνηση, μέσω ενός μη χαρισματικού γόνου, «αυτούς που τους χρεοκόπησαν», όπως έγραφαν στη Νορβηγία μετά τις εκλογές του 2019. «Τρεις οικογένειες, έχουν εναλλάξ βυθίσει τη χώρα στην αθλιότητα», έγραφαν στην Δανία την ίδια εποχή.

Έτσι, άνοιξε μία ακόμη δημογραφική πληγή, καθώς από τη χώρα μετανάστευσαν 212.000 Έλληνες, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ. Αλλά για να συνεχίσουμε και μετά τα 200 χρόνια από το εμβληματικό 1821, που ο Καποδίστριας ίσως παραμένει αδικαίωτος, πρέπει οι Έλληνες να γονατίσουμε μπροστά στις ύβρεις μας. Να πάρουμε δύναμη από τα χειρότερα λάθη μας, γιατί μόνο έτσι, θα τιμήσουμε τους προγόνους μας, με τις εκατόμβες των μαρτύρων. Γιατί μόνο έτσι, θα δοξάσουμε τους απογόνους που καθημερινά γεννιούνται.

Εν κατακλείδι, είναι γνωστό τοις πάσι πως το σύνθημα «ελευθερία ή θάνατος», που πρωτακούστηκε το 1821, είναι επίκαιρο όσο ποτέ άλλοτε. Είναι το σύνθημα, που ακόμη και σήμερα ενώνει τους Έλληνες και τους κάνει να νιώσουν περηφάνια. Σε όλους μας ανεξαρτήτως, η σκληρή δουλειά, η αυτογνωσία και η σεμνότητα μόνο καλό έχουν να κάνουν! Και αν κάποιος διαβάσει το κείμενο αυτό το 2121, ελπίζουμε να μην έχουν προστεθεί και άλλες τραγωδίες για τον Ελληνισμό.