Εξορισμένη από τις συνομιλίες η κατοχή

Η εκπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα τoυ OHE, Τζέιν Χολ Λουτ, θα επισκεφθεί την περιοχή με σκοπό να διερευνήσει τις δυνατότητες για επανάληψη των συνομιλιών στο Κυπριακό. Από την πλευρά της, η Τουρκία συνεχίζει τον ίδιο αμανέ. Αυτό της έντασης και των μαξιμαλιστικών, επεκτατικών αξιώσεων σε βάρος του ελληνισμού. Κι αυτό δεν είναι καινούργιο. Ούτε είναι καινούργιο το γεγονός ότι παραβλέπεται η κατοχή, ότι η ουσία του Κυπριακού και ο πυρήνας του προβλήματος αφήνεται στο περιθώριο.

Είναι προφανές πως διαχρονικά, στο Κυπριακό δεν λαμβάνονται υπόψη τα όσα διαδραματίζονται γύρω και σε σχέση με αυτό (ενεργειακά, συνεργασίες, κρίση στις σχέσεις Τουρκίας με παραδοσιακούς συμμάχους της). Κι αυτή είναι μία παράμετρος, η οποία επηρεάζει σημαντικά τις εξελίξεις.

Από την Άγκυρα εξαπολύονται απειλές ενόψει των ερευνών στην κυπριακή ΑΟΖ για εξόρυξη φυσικού αερίου. Προ ημερών ο Τούρκος Πρόεδρος, μιλώντας στη σύνοδο των G20 στο Μπουένος Άιρες, ανέφερε πως η Τουρκία είναι αποφασισμένη να υπερασπιστεί τα δικαιώματά της στην Ανατολική Μεσόγειο. «Όσο η ελληνοκυπριακή πλευρά αγνοεί τα κύρια δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων και όσο συνεχίζει την επιθετική της πολιτική τόσο θα εξακολουθούμε να λαμβάνουμε τα απαραίτητα μέτρα». Τι σημαίνει αυτό; Ένταση, προκλήσεις μέχρι να κοπεί το τεντωμένο σχοινί.

Επί του εδάφους το κατοχικό καθεστώς συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο. Εκφοβίζει και ασκεί πιέσεις στους Έλληνες Κύπριους εγκλωβισμένους. Παρεμποδίζει την ομαλή λειτουργία του κατεχόμενου Γυμνασίου στο Ριζοκάρπασο. Έχει «κόψει» τέσσερις εκπαιδευτικούς και απαγόρευσε τη μεταφορά 35 βιβλίων. Η συστηματική παραβίαση βασικών δικαιωμάτων και ελευθεριών δεν απασχολεί κανένα.

Όλα αυτά και πολλά άλλα επιβεβαιώνουν την επεκτατική συμπεριφορά της τουρκικής πλευράς, αλλά για τους εν δυνάμει μεσολαβητές δεν έχει και τόση σημασία. Η Λουτ θα έλθει για να συζητήσει τους «όρους αναφοράς», να διερευνήσει τα όρια των εμπλεκόμενων για το συνταγματικό, στην κατανομή των εξουσιών, ενώ η ουσία είναι αλλού: Είναι στη συνεχιζόμενη κατοχή.

Φταίνε και οι δύο πλευρές

Η Τουρκία κατάφερε να εδραιώσει στο Κυπριακό την αντίληψη πως το πρόβλημα είναι «οι δύο πλευρές», οι δύο κοινότητες. Κι αυτό ενώ κατ’ επανάληψη είμαστε μάρτυρες της αδυναμίας των εκάστοτε κατοχικών ηγετών να αποφασίζουν, να συζητήσουν ό,τι είναι ενοχλητικό για την Άγκυρα. Οι εγκάθετοι της Άγκυρας, οι ηγέτες του ψευδοκράτους, δεν μπορούν να μετακινήσουν ούτε ένα βαρέλι στην κατοχική γραμμή.

Θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς πως σε αυτή τη λογική κινούνται οι διεργασίες από το 1974 και εντεύθεν. Συνεχίζονται οι συζητήσεις που είχαν αρχίσει πριν την εισβολή, του διακοινοτικού διαλόγου. Ούτε πως έγινε εισβολή και συνεχίζεται η εισβολή. Η Λουτ θα ακολουθήσει την πεπατημένη. Θα συζητήσει πρωτίστως με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον κατοχικό ηγέτη, Ακιντζί, ο οποίος σύμφωνα με τον Τσαβούσογλου, «εκφράζει προσωπικές απόψεις».

Αυτή τη φορά, εάν η απεσταλμένη των Ηνωμένων Εθνών αποτύχει, το κόστος θα είναι μεγάλο. Ενδεχομένως ο Γενικός Γραμματέας θα πάρει αποφάσεις όσον θα αφορά στο Κυπριακό, που θα ανατρέπουν την πορεία προς την επίτευξη συμφωνίας. Η νέα αποστολή της Λουτ είναι πιο κοντά στην αποτυχία παρά στην επιτυχία. Κι αυτό επειδή η Τουρκία δεν είναι διατεθειμένη να συζητήσει για λύση και γιατί στην ατζέντα των συζητήσεων του ΟΗΕ δεν προτάσσεται η ουσία.

Την ίδια ώρα, στο εσωτερικό οι οπαδοί της πεπατημένης επιμένουν στη γνωστή οδό της αποτυχίας. Επιμένουν να επαναρχίσουν συνομιλίες -αν και δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις- χωρίς να υπολογίζουν το κόστος της αποτυχίας. Επιμένουν να θέλουν να συζητούνται πρόνοιες και πλαίσια διαχωρισμού, στρεβλώσεων, με ελλείμματα δημοκρατίας, ελευθεριών και δικαιωμάτων. Η Λουτ μπορεί να πετύχει εάν προτάξει το θέμα της κατοχής. Μπορεί; Ή θα παρεξηγηθεί η Τουρκία και οι φίλοι της;