H αφασία του ΣΥΡΙΖΑ και η μακεδνή λεύκα του Ομήρου

Στη Σχολή είχαμε έναν καθηγητή, που όταν έβλεπε ότι παίρνουμε κάτι ή (ακόμη χειρότερα) τον εαυτό μας στα σοβαρά, μας έβαζε μια άσκηση. «Όλα είναι συμβάσεις», έλεγε, «συνθήκες. Αυτό το κτήριο υποτίθεται ότι είναι πανεπιστήμιο, εγώ υποτίθεται ότι είμαι καθηγητής και εσείς υποτίθεται ότι είσαστε φοιτητές. Αν όλα δεν είναι παρά συμπεφωνημένες βεβαιότητες, τότε ποια είναι η αλήθεια;»

Την ίδια πανομοιότυπη άσκηση έθεσε η Κυβέρνηση στον εαυτό της, μόνο που την εφάρμοσε ως εξωτερική πολιτική, πηγαίνοντάς την ένα βήμα παραπέρα και αφήνοντας πίσω όλους εμάς να πληρώσουμε την πολύφερνη νύφη. Εφόσον όλα είναι συμπεφωνημένες βεβαιότητες, τότε δεν υπάρχει καμία αλήθεια.  «Μα τι το επικίνδυνο λοιπόν υπάρχει στο γεγονός ότι οι άνθρωποι μιλάνε κι ότι ο λόγος τους καρποφορεί ασταμάτητα; Πού βρίσκεται ο κίνδυνος;» διερωτόταν ο Μισέλ Φουκώ στην «Τάξη του Λόγου». Το μόνο που θα μπορούσε να σταματήσει αυτό το εφιαλτικό «εις άπειρον είναι» του ανθρώπινου λόγου είναι ο αφορισμός του Κυνικού Αντισθένη: «Αρχή σοφίας η των ονομάτων επίσκεψις».

Το πρόβλημα ή λάθος, του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ότι συνομολόγησε μία Συμφωνία που αγνοεί βασικά στοιχεία και δεδομένα της ιστορίας της Μακεδονίας και της γεωγραφικής της έκτασης. Το πρόβλημα δεν είναι ότι αγνοεί τη σταθερή διαχρονικά ελληνική εξωτερική πολιτική για το ζήτημα από το 1870 μέχρι σήμερα. Το ζήτημα δεν είναι ότι η Κυβέρνηση συνέταξε πρόχειρα τη Συμφωνία των Πρεσπών, σε αντίθεση με το έτερον συμβαλλόμενο μέρος, το οποίο παρά την γεωπολιτική του αδυναμία, επέδειξε περισσή προσοχή στην επιλογή των όρων και των λέξεων στη Συμφωνία.

Το πρόβλημα δεν είναι ότι το ελληνικό κράτος αποτελεί το πρώτο κράτος που αφαιρεί από το ένα τέταρτο του πληθυσμού του το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού του ως Μακεδόνων. Το ζήτημα δεν είναι ότι η Κυβέρνηση επικύρωσε την Συμφωνία με επίπλαστη πλειοψηφία, ή ότι την επικύρωσε, δίχως το άλλο μέρος να έχει τηρήσει τα συμφωνηθέντα, τις τροποποιήσεις του Συντάγματος.

Το πρόβλημα ή λάθος του ΣΥΡΙΖΑ είναι η αφασία του, η ατοπία του. Η βαθιά ενόχληση που γεννά στην πλειονότητα του ελληνικού λαού ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλεται στο γεγονός ότι έχει καταστραφεί η γλώσσα του. Έχει απολέσει την κοινότητα ανάμεσα στον τόπο και το όνομα, τη σύνδεση ανάμεσα στο πράγμα και τη λέξη. Κοντολογίς, δεν μπορεί να συνομιλήσει με την κοινωνία.

Οἱά τε φύλλα μακεδνῆς αἰγείροιο

Το όνομα Μακεδών προέρχεται από το επίθετο μακεδνός, που σημαίνει μακρύς, ψηλός. Ο Όμηρος το χρησιμοποιεί στην Οδύσσεια για να περιγράψει μία ψηλόκορμη, δυνατή, άγρια λεύκα: «οἱά τε φύλλα μακεδνῆς αἰγείροιο». Μακεδνοί, Μακεδόνες, Μακέται είναι οι υψηλόσωμοι, οι ονομασίες αυτές χρησιμοποιήθηκαν για τους Έλληνες της Μακεδονίας, ονομασίες που συνδέονται με τις λέξεις μάκος (μήκος) και μακρός.

Στην ελληνική μυθολογία Μακεδών ή Μακεδνός είναι ο γενάρχης της φυλής των Μακεδόνων, αρχαίο ελληνικό φύλο σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, τον οποίο ο Ησίοδος περιγράφει ιππιοχάρμη, δηλαδή εκείνο που μάχεται με το άρμα του. Όποιο κι αν είναι το ταξίδι της λέξης Μακεδών μέχρι να φτάσει σε μας σήμερα, όσες σημασίες και αποχρώσεις κι αν ενδύθηκε ενδιαμέσως στους αιώνες, ο Όμηρος κι εμείς μοιραζόμαστε την ίδια λέξη.

Αυτή τη λέξη των ομηρικών επών μας πήρε ο ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή τη λέξη συναίνεσε να δοθεί σε ξένους. Κατάφερε ώστε οι Έλληνες να αισθάνονται ξένοι στη χώρα τους, στη γη τους, ανέστιοι στα σπίτια τους. Γιατί η γλώσσα, έγραφε ο Χάιντεγκερ, είναι το σπίτι του είναι. Στη Διπλωματία ισχύει στο ακέραιο ότι καλή συμφωνία δεν υπάρχει. Οι καλοί σκοπευτές κλείνουν πάντα το ένα μάτι για να πετύχουν καλύτερα τον στόχο. Αυτό δεν σημαίνει ότι αν κλείσει κανείς και τα δύο, πετυχαίνει διάνα.

Η νίκη σου θα είναι η καταστροφή σου, έλεγε ο Ηράκλειτος. Αυτό που ο ΣΥΡΙΖΑ προεξοφλεί ως μέγιστη διπλωματική νίκη, προοιωνίζεται ως η καταστροφή του στην ελληνική κοινωνία. Ακόμη και αν υποθέσει κανείς ότι η Συμφωνία των Πρεσπών είναι η καλύτερη δυνατή, η κυβέρνηση αντιμετωπίζει μείζον πρόβλημα να επικοινωνήσει το προϊόν της, να το πουλήσει στην πλειοψηφία των Ελλήνων. Ή μήπως το προϊόν δεν προορίζεται για εκείνους;

Σημείωση: Σύμφωνα με επιφανείς εκπροσώπους της συγκριτικής ινδοευρωπαϊκής γλωσσολογίας και βαλκανολογίας, η γλώσσα που ομιλείται στην ΠΓΔΜ είναι βουλγαρική με στοιχεία σερβικής και άλλων γλωσσών της νοτιοσλαβικής ομάδας. Σε διαβαλκανικές διασκέψεις όταν εισηγούνται Βούλγαροι ομιλητές, οι Σλαβομακεδόνες αφαιρούν ευγενώς τους δέκτες τους και παρακολουθούν δια ζώσης τους ομιλούντες, χωρίς να χρειάζονται την παράλληλη διερμηνεία στη σλαβομακεδονική. Δεν τους χρειάζονται, γιατί είναι σχεδόν η ίδια, λένε.