Η Ελλάδα σε ασταθές περιβάλλον – Από την τσαπατσουλιά στον εθνικό στρατηγικό σχεδιασμό

Το “τελευταίων εξελίξεων” υπονοεί τον τακτικό χαρακτήρα αυτών των εκτιμήσεων. Στο τέλος κάθε έτους, η Γραμματεία Εθνικής Ασφαλείας θα πρέπει να φέρει τη συζήτηση για μια συνολική στρατηγική αυτή τη φορά, αφού προηγηθεί η εκτίμηση της κατάστασης. Αυτό είναι αναγκαίο για να καταλήξει σε ένα κείμενο που θα καταγράψει όσα έχουν γίνει, την ερμηνεία τους και τις τάσεις. Δηλαδή, ποια είναι τα επικρατέστερα σενάρια εξελίξεων προσεχώς.

Δεν πρόκειται απλά για μια ακαδημαϊκού χαρακτήρα άσκηση, αλλά για βήμα ουσίας, με στόχο τη σταδιακή καλλιέργεια κουλτούρας ασφαλείας στην Ελλάδα. Κι αυτό είναι ένα μόνο μέρος της προσπάθειας. Κάποια στιγμή, η Ελλάδα θα πρέπει να αποδεσμευτεί  αποφασιστικά από τα υπερτροφικά “εγώ” των πολιτικών της και να βαδίσει πιο συντεταγμένα. Την ίδια στιγμή βέβαια, κρίσιμη παράμετρος για την επιτυχία του εγχειρήματος, θα είναι η πάση θυσία αποφυγή μιας τάσης γνωστής στις γραφειοκρατίες και στα πολιτικά συστήματα. Αναφερόμαστε στην επιδίωξη ομοιομορφίας στη σκέψη, πιο γνωστή ως groupthink.

Το κίνητρο στην επιδίωξη ομοιομορφίας δεν είναι μια γόνιμη συζήτηση με στόχο να αξιοποιηθεί η εμπειρία που συλλέγεται, αλλά η προσπάθεια να γίνει κάποιος αρεστός, ως πλήρως ευθυγραμμιζόμενος με τις πεποιθήσεις του ισχυρότερου κυβερνητικού κέντρου, δηλαδή του Μεγάρου Μαξίμου. Για να αποτραπεί αυτό προϋπόθεση είναι η επίδειξη αρετής από όλους τους εμπλεκόμενους. Προκοπή δεν πρόκειται να γίνει εάν συνεχιστεί το φαινόμενο καθένας που καταλαμβάνει θέση εξουσίας να θεωρεί εαυτόν ως κάτοχο της απόλυτης αλήθειας. Ή εάν προτεραιότητα δεν είναι η εθνική ασφάλεια αλλά διάφορες ατζέντες που προωθούνται από ισχυρούς υποστηρικτές του ενός ή του άλλου.

Η Ελλάδα και η εκδίκηση της πραγματικότητας

Πολλοί μπορούν να μειδιάσουν με αυτό το σύντομο σχόλιο. Προφανώς, η ιδιοτελής φύση του ανθρώπου –ίσως η μεγαλύτερη συνεισφορά της ρεαλιστικής θεωρίας των διεθνών σχέσεων στη σχετική βιβλιογραφία– είναι πάντα καθοριστική. Ωστόσο, θα είναι εξαιρετικής σημασίας εξέλιξη εάν κάθε εμπλεκόμενος κατανοήσει τη σημασία μιας έστω οριακής προσαρμογής στην εκάστοτε πραγματικότητα. Κι αυτό ρεαλιστική θεώρηση θα συνιστούσε.

Διότι το “αν η πραγματικότητα δεν συμβαδίζει με τα συμφέροντά μας… τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα”, αποτελεί συνταγή καταστροφής όχι μόνο σε εθνικό, αλλά και σε προσωπικό επίπεδο. Εάν δε, σε κάποιους, έχει επικρατήσει το ιδιοτελές του εθνικού συμφέροντος, πρόκειται για εγκληματική συμπεριφορά, η οποία ακόμα κι αν προσπορίσει κάποια οφέλη, αυτά θα είναι προσωρινά και η εκδίκηση της πραγματικότητας θα είναι σκληρή…

Σε συνεργασία με το defencepoint