Η νέα εργαλειοθήκη της υποταγής και της αποπλάνησης

Και αυτό γιατί οι απόψεις γίνονται αλήθειες οι οποίες μετατρέπονται σ’ ένα κώδικα ανταλλάξιμο με όφελος την εικόνας τους. Που σημαίνει ότι «η αλήθεια δεν είναι κεντροθετημένη, αλλά βρίσκεται πάντα σε πληθυντικό αριθμό» (Ζ. Ντεριντά) και φυσικά θα λειτουργεί ως κυκλοθυμικό και συγκεχυμένο φάντασμα. Έτσι οι αλήθειες μεταβάλλονται σ’ ένα πλαίσιο τεχνητών διαφοροποιημένων απόψεων, που λαμβάνουν διαβαθμίσεις και σκηνοθετούν αναγνωρίσεις. Οι ειδικοί θεωρούνται ότι έχουν πάντα τη σωστότερη αλήθεια ακόμη και αν υπερασπίζονται την πιο μεγάλη αρλούμπα ή την πιο δογματική σκέψη. Μετά ακολουθούν οι ομάδες κοινωνικής πίεσης. Ο Νίτσε μας είχε προειδοποιήσει ότι «στο μέλλον θα υπάρχουν οι δήθεν αλήθειες προοπτικής».

Αρκεί να δει κανείς πόσες κοινωνικές ομάδες ή ομάδες λαϊκής πρωτοβουλίας (citizens initiatives) στέκονται στη σειρά προκειμένου να καταθέσουν τη δική τους αλήθεια προς εφαρμογή. Ας δούμε μερικές ομάδες λαϊκής πρωτοβουλίας. Provos (προκλητικούς), Gammles (τεμπέληδες), beat-nicks (χτυπημένους), αριστεριστές (gauchistes), νέοι αριστεροί (new left), ριζοσπαστική δεξιά (ratical right), κατερχόμενοι (austeigeer) και φθάνουμε σε ομάδες όπως οικοφεμινίστριες (ecofeminism), το κίνημα (me too movement), το κίνημα (effective atruism) αποτελεσματικός αλτρουισμός, με καθοδηγητή τον ανεκδιήγητο Πίτερ Σίνγκερ, το κίνημα του φιλοσοφικού νατουραλισμού (brights movement), κλπ. Τα παραπάνω κινήματα οδηγούν στην αποπολιτικοποίηση (apolitisation) και στην κανονιστική (normative) πειθάρχηση, έως ότου κάθε αλήθεια τους να πάρει σειρά εφαρμογής.

Ο πολιτισμικός πλουραλισμός ο οποίος για πρώτη φορά εμφανίζεται με απαίτηση να γίνει πράξη άμεσα το 1924 με τον Horace M. Kallen, πέρασαν χρόνια για να γίνει το όραμα του Horace M. Kallen πράξη, αφού πρώτα οι απόψεις μπήκαν στα κουκουβαγία (πανεπιστήμια) απέκτησαν δύναμη και σήμερα όπως λέει ο Nathan Glazer, όλοι είμαστε πολυπολιτισμικοί. Ο ιστορικός David A. Hollinger μας λέει ότι στη δεκαετία του ’90 έγινε μόδα η πολυπολιτισμικότητα, ξεκινώντας από την αμερικανική ιντελιγκέντσια, ως προοδευτική ιδεολογία στα αμερικανικά πανεπιστήμια και κατέκλυσε όλα τα στρώματα ως ανάγκη εφαρμογής.

Στηρίχθηκε στην άποψη ότι η ποσότητα είναι καλύτερη από την ποιότητα. Περισσότερα πράγματα, (αντικείμενα) περισσότερες ταυτότητες (κουλτούρες, συμπεριφορές) οργανώνουν τον χυλό που θα καλείται στο εξής πολυπολιτισμικότητα και όχι μονοπολυτισμικότητα. Ένας νέος χυλός που θα ενδυναμώνει την τεχνητά ερεθισμένη φαντασία και την πραγματική εκτέλεση της ομοιομορφίας του πολλαπλού σε μια νέα συμπεριφορά (behavior), σε μια νέα μάθηση (learning) και σε μια νέα καθοδήγηση (conduites). Η παραληρηματική απελευθέρωση του πληθωρικά αλλόκοτου συναντά έτσι το παραισθητικό και το γκροτέσκο.

Και αυτό γιατί στο εξής η ελευθερία μας δεν μπορεί να εκτιμηθεί, γιατί οι έννοιες της ελευθερίας και της σκλαβιάς συνταξιδεύουν στην ίδια διαρκή επιταχυνόμενη κίνηση, όπου ιδέες, σύμβολα, ρόλοι, τρόποι, μόδες, γίνονται μια υστερία του πολυπολιτισμικού που καταναλώνονται σε αδιαχώριστους βαθμούς έτσι ώστε το διαφορετικό να γίνεται το ίδιο. Για ποια λοιπόν πολυπολιτισμικότητα μιλάμε;

Πολιτισμικός πλουραλισμός & Νέα γλώσσα

Ο Όργουελ μας είχε μιλήσει για τη νέα γλώσσα. Νέες λέξεις πρέπει να κατακλύσουν τις κοινωνικό-πολιτικές μας συνθήκες. Για παράδειγμα η λέξη ευελφάλεια που σημαίνει ευελιξία και ασφάλεια είναι μια νέα λέξη του νέου πολιτικού λεξικού και η οποία είναι μετάφραση του κοσμοπολιτιστικού flexicurity. Τις μειώσεις των μισθών και των συντάξεων τις μετονομάζουμε εξορθολογισμό. Στο εξής η φτωχοποίηση θα θεραπεύεται από την κοινωνική αλληλεγγύη των επιδομάτων, η λιτότητα θα ερμηνεύεται ως υπευθυνότητα, η ανεργία θα αποτελεί προειλημμένη αντίληψη της εργατικής εφεδρείας, η απόλυση θα μεταφράζεται ως εθελουσία έξοδο, η μείωση των μισθών ως ανταγωνισμός της ελεύθερης αγοράς, κλπ.

Έτσι, οι νεολογισμοί και οι νέες ερμηνείες των λέξεων, θα χρυσώνουν το χάπι της δυστυχίας και της εξαθλίωσης. Ουσιαστικά η νέα γλώσσα θα είναι η προσαρμογή στο άμεσο σχήμα της συνεχιζόμενης κυριαρχίας. Και σαφώς θα εκφράζει τα νέα υποθηκευμένα συμφέροντα. Επιπλέον, η φιλοσοφία της Νέας Τάξης Πραγμάτων κάνει τα πάντα ώστε οι λειτουργίες του σώματος και του νου να υποβιβαστούν σε τεχνικές αλληλεπιδράσεις, εφόσον μας έπεισαν ότι η γλώσσα, το όνειρο, η υγεία, το συναίσθημα, το σεξ πρέπει να παρουσιάζονται ως ανοιχτά κυκλώματα χρήσης σε ένα σώμα χωρίς σκηνή και εξ’ υποθέσεως αναλώσιμο. Σκεφτείτε τι έλεγε ο Σπινόζα: «Ο άνθρωπος φεύγει το σύστημα μένει».

Η εργαλειοθήκη

Μια σειρά από ινστιτούτα κατασκεύασαν την εργαλειοθήκη της Νέας Τάξης και τις μεθόδους εφαρμογής των μηχανισμών επιβολής και εξουσιαστικότητας. Η αρχή έγινε με το ινστιτούτο Τάβιστοκ, (το οποίο ιδρύθηκε με τη βοήθεια επιχορηγήσεων του ιδρύματος Ροκφέλερ) που πειραματίστηκε με τους αιχμαλώτους του πόλεμου της Κορέας. Συνεχίστηκε η αρχική προσπάθεια με το πανεπιστήμιο του Σάσεξ, με το ερευνητικό ινστιτούτο Hudson και με πολλά κέντρα στρατηγικών ερευνών όπως για παράδειγμα το κέντρο του πανεπιστημίου Τζορντάουν, την οικονομική σχολή του Wharton, το ίδρυμα Charles F. Krttering, κλπ. Σήμερα όλα τα στελέχη του Στέητ Ντηπάρτμεντ, όλοι οι πράκτορες του Λάγκλεϊ καλούνται να εκπαιδευτούν στα παραπάνω κέντρα.

Τι ήταν όμως το ινστιτούτο Τάβιστοκ και ποιος ο ρόλος του Φρόϋντ κατά την ίδρυση του; Ο Φρόϋντ στα 82 και με τα σοβαρά προβλήματα της υγείας του εγκαταλείπει τη Βιέννη το 1938 για να ζήσει στο Λονδίνο. Λίγο πριν είχε συλληφθεί η κόρη του Άννα, αλλά μετά από πιέσεις στο ναζιστικό καθεστώς αφέθηκε ελεύθερη. Ο Φρόϋντ με το ισχυρό δίκτυο γνωριμιών που διέθετε (μεταξύ των οποίων ήταν και η Μαρία Βοναπάρτη μαθήτριά του, εγγονή του Ναπολέοντα, ο Αμερικανός πρέσβης στο Παρίσι William Bullitt και κυρίως ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ρούσβελτ, ο οποίος σε τηλεγράφημα του προς τον Χίτλερ, τον προειδοποιούσε ότι αν ασκηθεί βία προς στον Φρόϋντ θα θεωρηθεί εχθρική πράξη) κατάφερε να σώσει κάποια μέλη της οικογένειά του, όχι όμως τις τρείς αδελφές του.

Στην Βιέννη τα βιβλία του θα παραδοθούν στη φωτιά και ο εκδοτικός του οίκος θα κλείσει λόγω υπερβολικών φόρων. Η φυγή του από την Αυστρία επιτυγχάνεται με ασφάλεια χάρη σ’ έναν ναζί επιστήμονα τον Sauerwald. Ο χημικός δρ. Anton Sauerwald, κατασκευαστής βομβών και παράλληλα εξαιρετικός κηπουρός, έχει επιφορτιστεί από το ναζιστικό καθεστώς να παρακολουθεί τον Φρόϋντ και να καταγράφει τις δραστηριότητες του, επιστημονικές, κοινωνικές και οικονομικές στην Αυστρία.

Η Γκεστάπο είχε την πληροφορία ότι ο Φρόϋντ διέθετε σε πολλές τράπεζες στον κόσμο μεγάλα χρηματικά ποσά, δεδομένου ότι ήταν ένας ακριβοπληρωμένος θεραπευτής. Η αστική τάξη ακριβοπλήρωνε τις συνεδρίες του. Το κόστος μιας συνεδρίας ήταν 45 δολάρια τα οποία εκτιμούνται σε 4.000 δολάρια, σήμερα. Ο Sauerwald έδειξε μια τρομερή έλξη προς τον Φρόϋντ, από τη στιγμή που ήρθε σε επαφή μαζί του και γνωρίζοντας το έργο του, κατόρθωσε να κρύψει χρηματικά ποσά που διέθετε ο Φρόϋντ σε ξένες τράπεζες και παράλληλα να χρηματίσει ένα ολόκληρο ναζιστικό κύκλωμα το οποίο ήταν υπεύθυνο για τις απελάσεις των Εβραίων.

Φρόιντ και Ινστιτούτο Τάβιστοκ

Ο Φρόϋντ θα ταξιδεύσει στην Αγγλία, έχοντας υπογράψει μια υπαγορευμένη δήλωση με την οποία ευχαριστούσε την Γκεστάπο, αφήνοντας πίσω του τα χάπια που κουβαλούσε μαζί με τα πούρα του, χάπια που θα τα χρησιμοποιούσε σε περίπτωση που συλλαμβανόταν από τους ναζί ώστε σε μια τέτοια περίπτωση να αυτοκτονήσει. Με την βοήθεια της Μαρίας Βοναπάρτη, (με δικές της δαπάνες) θα βρεθεί σε μια βίλα, γεμάτη με ελληνικούς και αιγυπτιακούς θησαυρούς, στο Λονδίνο κοντά στο Regent’s Park. Εκεί μαζί με τα εγγόνια του και τον σκύλο του Chow Lun, θα περάσει το υπόλοιπο της ζωής του, έχοντας αρνηθεί πρόσκληση από την λέγοντας ότι η «Αμερική είναι μια μεγάλη χώρα και ένα μεγάλο πρόβλημα».

Το 1939 ο Φρόϋντ φεύγει από τη ζωή, αλλά σε αυτόν τον έναν χρόνο που βρίσκεται στο Λονδίνο θα συνεργαστεί με το ινστιτούτο Τάβιστοκ και δεν ήταν ο μόνος από τους διανοούμενους της εποχής που συνεργαζόταν με το ινστιτούτο. Ας θυμηθούμε και τον Kurt Lewis ένας εκ των ιδρυτών της Σχολής της Φρανκφούρτης ο οποίος με τις κοινωνιολογικές του μελέτες προσέφερε πολλές υπηρεσίες στο Ινστιτούτο Τάβιστοκ. Αλλά και τον γνωστό Αντόρνο (Σχολή της Φρανκφούρτης) ο οποίος με την συνεργασία του με το ινστιτούτο Τάβιστοκ (από το 1958, έως το 1964 κατείχε μια θέση σημαντική στο Τάβιστοκ) ήταν εκείνος που ανέδειξε και προώθησε μουσικά συγκροτήματα, καλλιτέχνες, και έκανε μόδα μουσικές. Beatles, Stones, Crateful Deud, Rock n’Rol,έχουν από πίσω τους το ινστιτούτο Τάβιστοκ. Μάλιστα, ο Αντόρνο διέθετε σχεδόν την πλειοψηφία των μουσικών δικαιωμάτων των Beatles τα οποία στη συνέχεια τα πούλησε στον Michael Jackson.

Στο επόμενο άρθρο θα εξετάσουμε αναλυτικά την συνεργασία του Φρόϋντ με το ινστιτούτο Τάβιστοκ που έγινε την περίοδο που βρίσκονταν στο Λονδίνο.