Η ώρα για να αντιδράσει η κοινωνία είναι τώρα – Η ευθύνη των πολιτών

Η προσπάθεια με την ισχύ των λέξεων να επηρεαστεί η συμπεριφορά και η αντίληψη των συμπολιτών μου μπορεί να χαρακτηριστεί δυσβάσταχτη. Το χρονικό διάστημα που διανύουμε βρίσκεται υπό την επιρροή δύο αντίρροπων δυνάμεων. Η μία προσπαθεί να καταστρέψει ό,τι παραμένει ακόμα όρθιο στην κοινωνία, ενώ η άλλη θρέφεται από τον φόβο, εμποδίζοντας τον καθημερινό πολίτη να αντιληφθεί ότι όσα μάταια πολεμούσε να χτίσει δεν ήταν τίποτα περισσότερο από μια ψευδαίσθηση.

Αυτό συμβαίνει επειδή ο πολίτης εμπιστεύτηκε ένα σύστημα που ποτέ δεν αναγνώρισε τις πραγματικές του ανάγκες, προσφέροντάς του ψεύτικες ελπίδες μέχρι να εξασφαλίσει την ψήφο του. Αν το πρόβλημα περιοριζόταν στην εκλογική διαδικασία, η ανατροπή της δύσκολης κατάστασης θα ήταν εφικτή και ελπιδοφόρα. Θα υπήρχε, έστω, μια αμυδρή αχτίδα ελπίδας. Όμως, το πραγματικό πρόβλημα φαίνεται να εντοπίζεται στην προσωπική αντίληψη του ατόμου για την κοινωνία, η οποία παραμένει αδρανής, χωρίς διάθεση να αναγνωρίσει την πραγματικότητα, στην οποία ζει και υπάρχει.

Σκοπός αυτού του άρθρου είναι να εγείρει προβληματισμό γύρω από τις βαθιές δομές που έχουν χτιστεί στον ψυχισμό του καθημερινού πολίτη, δομές που αναπτύχθηκαν μέσα από κομματικές αντιλήψεις. Η “αλλαγή” παρουσιαζόταν πάντοτε ως προϊόν του συστήματος, ένα προϊόν που υποτίθεται ότι θα έφερνε τα επιθυμητά αποτελέσματα μετά τις εκλογές. Αυτή η απλή συλλογιστική, δυστυχώς, έχει ριζώσει βαθιά στον ψυχισμό του ανθρώπου. Τα μεγάλα προβλήματα φάνταζαν διαχειρίσιμα, διότι οι ελπίδες για αποτελέσματα φάνταζαν αρκετές για να αντιμετωπίσουν τις καθημερινές ανησυχίες των πολιτών.

Κοινωνία μετάθεσης κι αντιμετάθεσης

Αυτή η μετατόπιση ευθυνών στους “αρμόδιους” που υποτίθεται ότι θα έλυναν τα προβλήματα, έγινε πιστευτή και σταθεροποιήθηκε με ατσάλινα δεσμά. Αυτοί που πίστεψαν ότι θα χρειαζόταν ελάχιστη προσπάθεια για να έρθουν καλύτερες ημέρες, υποστήριξαν αυτή την αντίληψη. Αυτή η ψυχολογική στάση, που στηρίζεται στη μετατόπιση ευθυνών και στην επιφανειακή κατανόηση του τρόπου, με τον οποίο η εξουσία λειτουργεί, δυνάμωσε στη φαντασία των πολιτών.

Σήμερα ζούμε σε μια εποχή όπου τα προβλήματα των άλλων δεν θα πρέπει ποτέ να γίνουν δικά μας, για να μη διαταραχθεί η ισορροπία που έχουμε χτίσει με κόπους και θυσίες. Ωστόσο, αυτό το αφήγημα μπορεί να παραμένει αληθοφανές και ρεαλιστικό μόνο για ένα σύντομο χρονικό διάστημα. Η πραγματικότητα αλλάζει δραστικά όταν τα προβλήματα των άλλων γίνονται και δικά μας. Όταν, για παράδειγμα, μια σοβαρή ασθένεια χτυπήσει τη δική μας πόρτα, ή όταν πρέπει να πληρώσουμε υψηλούς λογαριασμούς με αβάσταχτες απαιτήσεις από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Σε τέτοιες περιπτώσεις, κανείς δεν μπορεί να βασιστεί στους άλλους για βοήθεια, καθώς αυτοί δεν ενδιαφέρθηκαν ποτέ πραγματικά για το ευρύτερο κοινό καλό.

Αυτή η αλυσιδωτή αντίδραση έλλειψης εμπιστοσύνης οδηγεί σε μοιρολατρία, μια αίσθηση που εξωτερικά μοιάζει να προέρχεται από το σύστημα, ενώ στην πραγματικότητα είναι ριζωμένη βαθιά στον ψυχισμό του πολίτη. Ο πολίτης αποφεύγει να αναλογιστεί τη μεγαλύτερη εικόνα και τους πραγματικούς λόγους που τον οδήγησαν εδώ. Η εμμονή με κομματικές παρατάξεις και πολιτικά πρόσωπα συνεχίζει να υφίσταται, χωρίς καμία πραγματική εκτίμηση για τον ρόλο του ατόμου στη δημιουργία αυτής της κατάστασης.

Οι εντάσεις που δημιουργούνται και θα συνεχίσουν να αυξάνονται, θα φτάσουν σε σημείο όπου ο πολίτης δεν θα αντέχει πλέον το βάρος. Τότε, η μοναδική του “λύση” θα είναι η μετανάστευση σε μια άλλη χώρα, ή η απομόνωση με ψυχολογικές συνέπειες που θα τον οδηγήσουν σιγά-σιγά στην συνειδητοποίηση που περιγράφεται σε αυτό το κείμενο. Με απλά λόγια, η ώρα για να αντιδράσει η κοινωνία είναι τώρα, διότι σύντομα δεν θα υπάρχουν πολλές επιλογές, επειδή τα λιγοστά μέσα που έχουν απομείνει θα εξαντληθούν.

Η πραγματική επανάσταση για αλλαγή πρέπει να προέλθει από μέσα μας, όπως αναφέρει και ο γνωστός ψυχολόγος Καρλ Γιουνγκ στο πολυδιάστατο έργο του. Η μόνη λύση είναι η αναγνώριση της ανάγκης για αλλαγή και η θέληση να προέλθει από το βαθύ αίσθημα αυτοσυνειδησίας και κατάνυξης.