Καλές οι μεταρρυθμίσεις αλλά δεν αρκούν…
22/04/2023Εκλογές έρχονται και άρχισαν πάλι οι διάφορες συμβουλές προς ψηφοφόρους να προσέξουν τι και ποιους ψηφίζουν. Καλοδεχούμενες είναι, αλλά με το υπάρχον πολιτικό σύστημα το μέγιστο καλό που θα προκύψει για την κοινωνία είναι η προσωρινή μερική εξασφάλιση τήρησης των κανόνων που αυτό πρεσβεύει. Στην περίπτωσή μας, και όχι μόνον στην δική μας, το πολιτικό σύστημα καθορίζεται από το πρότυπο της παραγωγής. Αυτό το πρότυπο φέρει τον τίτλο καπιταλισμός.
Άρα ομιλούμε για προσωρινό καλλωπισμό του συστήματος που σε καμιά περίπτωση δεν αγγίζει τη φυσιογνωμία του συστήματος. Κάποιοι από αυτούς τους προσωρινούς καλλωπισμούς αποτελούν συστατικά και του πραγματικού δημοκρατικού πολιτεύματος. Όπως έχω εξηγήσει και άλλες φορές το πρότυπο αυτό της παραγωγής εδράζεται σε ένα πλαίσιο που καθορίζεται από το σκληρό και συνήθως αθέμιτο ανταγωνισμό μεταξύ αυτών που διαθέτουν κεφάλαια, δηλαδή τους καπιταλιστές και τα επενδύουν για την παραγωγή προϊόντων προς διάθεση στους καταναλωτές δια του θεσμού της αποκαλούμενης ελεύθερης αγοράς.
Ο θεσμός της ελεύθερης αγοράς αναλύθηκε διεξοδικά, για τα προτερήματά του και τα οφέλη που προσφέρει προς τους καταναλωτές και την πρόοδο γενικά, από τον Άνταμ Σμιθ στο βιβλίο του με τίτλο “Ο Πλούτος των Εθνών”, που δημοσιεύτηκε το 1776. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι, δίνοντας την ελευθερία στον καθένα να παράξει προϊόντα με τον τρόπο που αυτός επιθυμεί και να τα διαθέσει σε ανταγωνισμό με άλλα προϊόντα στην ελεύθερη, τοπική ή διεθνή, αγορά, δίνει στον καταναλωτή τη δυνατότητα, στη βάση του φυσικού εγγενούς ενδιαφέροντος του, να ωφεληθεί, σε ότι αφορά την τιμή και την ποιότητα του προϊόντος.
Η ιδέα της ελεύθερης αγοράς του Άνταμ Σμιθ είναι παρμένη οπό την επινόηση της εκκλησίας του δήμου των προγόνων μας, την οποία οι πρόγονοί μας την χρησιμοποίησαν σε πιο επεξεργασμένη και ολοκληρωμένη μορφή πριν ακόμα και από τον Κλεισθένη. Και στις δυο περιπτώσεις αυτό που διαδραματίζεται είναι, με άμεσο τρόπο, η αγοραπωλησία, δια της πειθούς, στη μία περίπτωση ιδεών προς πολίτες και στην άλλη προϊόντων προς καταναλωτές.
Εδώ θα πρέπει κανείς να προσέξει τις προϋποθέσεις που τίθενται για να προκύψει το όφελος για τον καταναλωτή. Μνημονεύεται η ύπαρξη ελεύθερης αγοράς: Δηλαδή να μην είναι η αγορά ελεγχόμενη από κάποιον ή κάποιους. Βασικά ο Άνταμ Σμιθ θέτει ως όρο την ύπαρξη της πλήρους διαφάνειας σε ότι αφορά την διαδικασία του συστήματος διάθεσης προϊόντων. Αυτό προϋποθέτει και την ύπαρξη διαφάνειας σε ότι αφορά την κρατική και κυβερνητική λειτουργία, καθώς και οποιουδήποτε άλλου μεγαλοπαράγοντα.
Η δημοκρατία της αρχαίας Αθήνας
Όλες δε αυτές οι προϋποθέσεις ορίζονται στα συντάγματα και στους νόμους σε όλες τις χώρες που το πολίτευμα έχει τη μορφή της αποκαλούμενης αστικής δημοκρατίας σε διάφορες εκφάνσεις και οι οικονομίες τους έχουν ως πλαίσιο λειτουργίας το πρότυπο του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και αυτό σε διάφορες εκφάνσεις.
Ειρήσθω εν παρόδω, όπως αναφέρω και στο βιβλίο μου με τίτλο”Δούρειος Ίππος της Δημοκρατίας” (εκδόσεις Άμμων), η αποκαλούμενη άμεση δημοκρατία της αρχαίας Αθήνας είχε ως πλαίσιο λειτουργίας ένα πρώιμο στάδιο καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, σε ότι αφορά το πολιτικό και το οικονομικό σκέλος του με μια σημαντική διαφορά, ότι οι πολιτικοί αξιωματούχοι αναδεικνύονταν δια της κλήρωσης και για μία θητεία μόνον, αν και αυτή η επινόηση είχε και κάποια σοβαρά κουσούρια, όπως αναλύονται στο βιβλίο μου.
Οι προθέσεις, τόσο σε ότι αφορά την εκκλησία του δήμου όσο και της ελεύθερης αγοράς, ήταν αγαθές, αλλά, επειδή και τα δυο εργαλεία άφηναν παράθυρα παραγωγής διαπλοκής και προφανώς διαφθοράς, οι προθέσεις δεν μπορούσαν, αντικειμενικά, να υλοποιηθούν. Έτσι ούτε η περιβόητη άμεση δημοκρατία μπόρεσε να ικανοποιήσει τις γνωστές αξιωματικές αρχές της δημοκρατίας και, ασφαλώς, ούτε ο θεσμός της ελεύθερης αγοράς μπορούσε ποτέ να πραγματοποιηθεί στην πράξη.
Και ο καπιταλισμός διέπεται από αρχές
Τώρα, επειδή γίνεται τόση μεγάλη αναφορά στην προσφορά της σοσιαλδημοκρατίας, με όλες τις μορφές της, στη δημοκρατία, σε αντιδιαστολή με τις διάφορες μορφές της συντηρητικής παράταξης, είναι αναγκαίο να καταγραφούν κάποιες αξιωματικές αρχές του καπιταλισμού που είναι:
1. Η διαύγεια με στόχο την πλήρη διαφάνεια για να προστατευθεί το λεγόμενο fair play (έντιμο παιχνίδι), ώστε να είναι διασφαλισμένα τα συμφέροντα όλων των καπιταλιστών που επενδύουν σε παραγωγικές διαδικασίες προϊόντων με στόχο τη διάθεσή τους με ίσους όρους που διασφαλίζει μόνον μια πραγματική ελεύθερη αγορά. Μόνον που η ελεύθερη αγορά δεν μπορεί στην πράξη να υπάρξει για αντικειμενικούς λόγους, γιατί στον σκληρό ανταγωνισμό οι πιο ισχυροί μπορούν και την αλλοιώνουν με διάφορα μέσα που προσφέρονται, ένα εκ των οποίων είναι και ο έλεγχος των πολιτικών.
2. Η παραγωγή ανθρώπινου δυναμικού με τις καλλίτερες γνώσεις σε διάφορους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας με βάση τις οποίες οι καπιταλιστές μπορούν να απολαμβάνουν τα πλεονεκτήματα που τους προσφέρουν στο σκληρό ανταγωνισμό. Και εδώ οι καλλίτεροι βρίσκονται στα πιο ισχυρά κέντρα-εταιρείες με αποτέλεσμα να δεινοπαθούν οι πιο αδύναμοι που οδηγούνται σε χρεωκοπίες ή σε εξαγορές από τους ισχυρούς.
3. Η πάταξη της κρατικής γραφειοκρατίας, ώστε να μην επηρεάζεται η αποτελεσματικότητα των κάθε λογής δραστηριοτήτων που προστατεύουν το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Και εδώ οι ισχυροί που διαθέτουν άλλους τρόπους παράκαμψης της γραφειοκρατίας συμβάλουν στην αύξησή της.
4. Η αντίθεσή του στη μονιμότητα, ώστε να είναι δυνατή η ύπαρξη της ευελιξίας σε κρίσιμες περιόδους που δημιουργούν κινδύνους για τα πάγια συμφέροντά τους. Η χρήση των εκλογών ανάδειξης πολιτικών αξιωματούχων είναι το μέσο με το οποίο επιτυγχάνουν τις “αλλαγές” αυτών στις καρέκλες της πολιτικής εξουσίας, που οδήγησε και στην κατάργηση του θεσμού της βασιλείας, τον οποίο έχει επαναφέρει η μαρξιστική συνταγή όπου έχει εδραιώσει το μαρξιστικό καθεστώς. Στην εκκλησία του δήμου της αρχαίας Αθήνας, παραδείγματος χάριν, η μονιμότητα ήταν απούσα, όπως και ο συνδικαλισμός, αφού λειτουργούσε δήθεν η άμεση δημοκρατία.
Βαρύγδουπες προσφορές της σοσιαλδημοκρατίας
Αναφέρω μερικά για να τελειώνουμε με όλες αυτές τις βαρύγδουπες προσφορές της σοσιαλδημοκρατίας στο θεσμό της πραγματικής δημοκρατίας, χωρίς να θέλω να μειώσω την ωφελιμότητα τους και στους πολίτες με τον προσωρινό καλλωπισμό του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Καλός και αποδεκτός ο καλλωπισμός, ακόμα και από τον Μαρξ άλλωστε, αλλά μέχρι εκεί φτάνει: καλλωπισμός και συντήρηση του καπιταλιστικού συστήματος είναι και τίποτα άλλο.
Άλλες είναι οι μεταρρυθμίσεις για ενεργοποίηση της πραγματικής δημοκρατίας, χωρίς καν αλλαγές στο Σύνταγμα, την οποία το σύστημα με τους πληρωμένους κονδυλοφόρους αντιμάχεται, καθώς και πολλές καλοπροαίρετες προσωπικότητες, προφανώς λόγω έλλειψης γνώσεων, οι οποίες συνιστούν προς τους οπαδούς τους συμμετοχή σε αγώνες που στην πράξη δεν παράγουν αποτελέσματα αλλαγής της φυσιογνωμίας του πολιτικού συστήματος, παρά μόνον τον προσωρινό καλλωπισμό του καπιταλιστικού προτύπου παραγωγής. Οι προτάσεις, που αναφέρονται στο βιβλίο μου, στοχεύουν σε αλλαγές για ενεργοποίηση της πραγματικής δημοκρατίας και όσοι πιστοί προσέλθετε σε αυτόν τον αγώνα, σε όποιο κόμμα και αν εντάξατε τον εαυτό σας, και μεταρρυθμίστε τα.