Λευκό στις κάλπες για “μαύρο” σε όλους

Γράφει ο Γιάννης Μαύρος  –  

Παρά τις πολλές αποχρώσεις του γκρι που παρουσιάζονται ως επιλογές στις επικείμενες εκλογές, τα πράγματα σε τελευταία ανάλυση είναι μάλλον μαύρα-άσπρα. Το θέμα όμως είναι από ποια σκοπιά; Για τους μεν επερχόμενους, το ζητούμενο είναι η “καθαρή” απαλλαγή από τους απερχόμενους, ενώ για τους τελευταίους είναι η ανακοπή της επέλασης των πρώτων και η αποφυγή σαρωτικής ρεβάνς.

Οι λοιποί λίγο πολύ εμπίπτουν στη μια ή την άλλη πλευρά της διαχωριστικής γραμμής ενώ κάποιοι λίγοι προσπαθούν ακόμα να ισορροπήσουν πάνω της. Το ζήτημα για όλους αυτούς είναι ποιός θα αναλάβει διαχειριστής και με ποιούς όρους: αυτοδυναμίας ή συμμαχιών. Τα ‘προγράμματα’ είναι δευτερεύοντα. Τα περιθώρια είναι πολύ περιορισμένα. Όπως έχει λεχθεί, το νερό έχει μπεί στο αυλάκι, το μόνο που κρίνεται στις εκλογές είναι σε ποιά όχθη θα πλεύσουμε.

Δεν ξέρω αν η πλειοψηφία του εκλογικού σώματος συμμερίζεται ή εγκλωβίζεται σε αυτό το πλαίσιο. Το ποσοστό της αποχής, των λευκών και των ακύρων μάλλον το αντίθετο δείχνει. Είμαστε πολλοί, ίσως οι περισσότεροι, που πιστεύουμε και φρονούμε ότι η πραγματική διαχωριστική γραμμή είναι μεταξύ αυτών που αποδέχονται το καθεστώς της νέας κατοχής που επιβλήθηκε από το 2010 στην Ελλάδα ως αναπόφευκτη “νέα κανονικότητα”, διεκδικώντας θέσεις εντός αυτού και όσων το απορρίπτουν.

Τα πράγματα περιπλέκονται βέβαια από το γεγονός ότι πολιτικές δυνάμεις που απορρίπτουν στα λόγια το καθεστώς αυτό, στην πράξη το νομιμοποιούν μετέχοντας στους απαξιωμένους θεσμούς της  κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Ασφαλώς δεν ισοπεδώνουμε και δεν τσουβαλιάζουμε τους διαχειριστές της εξουσίας με όσους διεκδικούν θέσεις μάχης εντός του συστήματος, επιδιώκοντας να εκμεταλλευτούν και να αξιοποιήσουν τα όποια περιθώρια υπάρχουν για να προβάλλουν τον αντιπολιτευτικό τους λόγο, ενίοτε ριζοσπαστικό ή και ανατρεπτικό.

Κατακερματισμένες και περιθωριακές δυνάμεις

Όμως, ανεξαρτήτως προθέσεων, το αποτέλεσμα είναι ότι εφόσον οι δυνάμεις αυτές παραμένουν κατακερματισμένες και περιθωριακές, το μόνο που καταφέρνουν είναι να προσδίδουν στο καθεστώς επίφαση νομιμοποίησης και κανονικότητας και κατά συνέπεια να το υπηρετούν. Γι’ αυτό όλο και πιο πολλοί πολίτες καταλήγουν στην επιλογή της αποχής, του λευκού ή του άκυρου, στάση που συνιστά σαφή ηθική απονομιμοποίηση του καθεστώτος και διαρκή υπόμνηση του γεγονότος ότι η μισή Ελλάδα δεν εκπροσωπείται στους κοινοβουλευτικούς θεσμούς.

Βεβαίως άλλο αποχή, άλλο άκυρο και άλλο λευκό. Η αποχή μπορεί να σημαίνει απλώς ότι οι υπάρχουσες επιλογές δεν εκφράζουν κάποιον, οπότε και δεν μπαίνει στον κόπο να ψηφίσει. Το άκυρο, εκτός των περιπτώσεων λάθους, μπορεί και να σημαίνει μια απολιτική αντίδραση απόρριψης της όλης διαδικασίας. Το λευκό όμως αποτελεί συνειδητή απόρριψη των συγκεκριμένων επιλογών που παρουσιάζονται.

Παραδόξως, το λευκό σημαίνει “μαύρο” σε όλους! Αποτελεί σκάνδαλο που βαρύνει διαχρονικά όλο το πολιτικό σύστημα της Μεταπολίτευσης το γεγονός ότι όλοι οι εκλογικοί νόμοι συγκαταλέγουν τα λευκά με τα άκυρα, ακυρώνοντας έτσι τη δυνατότητα πολιτικής έκφρασης αποδοκιμασίας σε όλες τις προτεινόμενες επιλογές, σε όλα τα πολιτικά κόμματα και τους εκλογικούς συνδυασμούς.

Θεσμοθέτηση ισχύος του Λευκού

Προεκτείνοντας το σκεπτικό αυτό είχα προτείνει, σε ανύποπτο χρόνο, όταν πολύς λόγος γινόταν για τον ευκταίο αριθμό των εδρών στο Κοινοβούλιο, μαζί με την συμπερίληψη των λευκών στα έγκυρα ψηφοδέλτια, να εξαρτάται ο αριθμός των εδρών της εκάστοτε Βουλής από το ποσοστό των λευκών, ούτως ώστε το ποσοστό των λευκών να εκφράζεται στα άδεια έδρανα της αιθούσης, ως διαρκής υπόμνηση του γεγονότος ότι ένα μέρος του εκλογικού σώματος δεν εκπροσωπείται και ως κίνητρο στα κόμματα να επιδιώκουν διαρκώς την μέγιστη δυνατή συμμετοχή των πολιτών στο πολιτικό σύστημα.

Σύμφωνα με την πρόταση, οι τριακόσιοι της Βουλής θα αποτελούσαν ένα μέγιστο πλαφόν που θα επιτυγχάνετο αν το ποσοστό των λευκών ήταν περίπου μηδενικό. Σε περίπτωση που τα λευκά ήσαν 10% των εγκύρων ο αριθμός των εδρών θα ήταν 270, αν ήσαν 20%  θα κατέβαινε στις 240 κ.ο.κ. Αυτά, όμως, ήσαν τότε (όπως και τώρα) “ψιλά γράμματα” όταν έχουμε να κάνουμε με κατάφωρη παραβίαση του Συντάγματος και της Δημοκρατίας, ήδη από την επιβολή των επαίσχυντων Μνημονίων έως την αθέτηση των προεκλογικών δεσμεύσεων του ΣΥΡΙΖΑ και την προδοσία της λαϊκής εντολής του Δημοψηφίσματος της 15ης Ιουνίου 2015.

Επιμένουμε ότι σήμερα βρισκόμαστε σε συνθήκες διαρκούς εκτροπής, όπου η μόνη έντιμη και συνεπής στάση από τη σκοπιά του δημοκρατικού πατριωτισμού είναι η επίκληση του ακροτελεύτιου Άρθρου 120 του Συντάγματος που επιτάσσει (Παρ. 4) ως δικαίωμα και υποχρέωση την αντίσταση στην κατάλυσή του και την υπεράσπισή του «με κάθε μέσο».

Ψέμα και κουτοπονηριά

Πόσο συμβατό είναι αυτό με τη συμμετοχή στο κοινοβουλευτικό παιχνίδι και μάλιστα με όρους που αντιπαρέρχονται το μείζον για να εστιάσουν στα επί μέρους; Στις εκλογές του 2012 και του Ιανουαρίου του 2015, ο ανερχόμενος ΣΥΡΙΖΑ επαγγελλόταν την επάνοδο στην κανονικότητα, μέσω της κοινοβουλευτικής οδού. Αν τότε μπορούσε κανείς να επικαλεστεί τη λογική της realpolitik για να παρακάμψει τέτοια θέματα αρχών, η έκτοτε εμπειρία απέδειξε για άλλη μια φορά ότι το ψέμα και η κουτοπονηριά έχουν κοντά ποδάρια.

Σήμερα, όμως, δεν υπάρχουν περιθώρια ή ελαφρυντικά για κανέναν. Δεν δικαιολογούνται άλλες αυταπάτες. Σήμερα το λευκό σημαίνει ξεκάθαρα “μαύρο σε όλους” και αποτελεί εξόχως πολιτική και υπεύθυνη θέση. Ξεκινάει από την απόρριψη όλων, αλλά δεν σταματάει εκεί. Αποτελεί αφετηρία και εφαλτήριο επιτακτικής αναζήτησης και διεκδίκησης των όρων πολιτικής (κινηματικής ή/και θεσμικής) διεξόδου από το τέλμα, στο οποίο έχει περιέλθει η Ελλάδα την τελευταία δεκαετία και εγκαινίασης μιας νέας Μεταπολίτευσης.

Σήμερα το λευκό σημαίνει να τα ξαναδούμε και να τα ξαναφτιάξουμε όλα από την αρχή, από μηδενική βάση, όχι απλά να γυρίσουμε σελίδα, ούτε να αλλάξουμε απλώς κεφάλαιο. Να ξεκινήσουμε νέο βιβλίο από το άλφα της αυτοκριτικής και της απόφασης, αλλά κυρίως της αγάπης για την πατρίδα και βεβαίως με τη γνώση και τη σοφία των πολλών χρόνων και των πολλών λαθών.