Μετατρέποντας την Ιστορία σε event ξεπλένουν την εισβολή

Η Επιτροπή του 2021 εγκαινίασε μια νέα αντίληψη και προσέγγιση για τις ιστορικές επετείους. Τις μετέτρεψε σε θέαμα, σε εικόνα, σε κακόγουστη (ή καλόγουστη, ελάχιστη σημασία έχει) παραγωγή, από εκείνες που γεμίζουν ανούσια τις ατελείωτες ώρες των καναλιών. Δεν είναι κάτι το πρωτοφανές μέσα στην πραγματικότητα που μας περιβάλει. Το οτιδήποτε συμβαίνει γύρω μας μετατρέπεται σε σκηνικό, σε εικόνα.

Ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων γύρω μας, νέων κυρίως ανθρώπων, σπεύδει να αποτυπώσει το σοβαρό και το αδιάφορο, το σημαντικό και το ασήμαντο, το ουσιώδες και το επουσιώδες σε εικόνα, σε “βιντεάκι”, αγωνιώντας να το ανεβάσει στο όποιο Youtube ή στο όποιο Instagram, με την αγχώδη προσδοκία ότι ίσως, το εικαστικό τους πόνημα γίνει viral, να πάρει επαρκή αριθμό likes και κοινοποιήσεων.

Τα viral έχουν ένα παρονομαστή: την δημιουργία εντύπωσης. Δεν χρειάζεται κρίση και σκέψη επί της ουσίας τους, επί της οπτικής κάτω από την οποία δημιουργήθηκαν, επί του περιεχομένου το οποίο περιλαμβάνουν. Πρόκειται για εικόνα και η εικόνα υποκαθιστά, ενίοτε διαθλαστικά, την πραγματικότητα.

Η αρχή, το υπόδειγμα, το έχει κάνει ο κινηματογράφος, ειδικά το είδος του κινηματογράφου που δημιουργείται με στόχο να κάνει σταδιοδρομία στο διαδίκτυο. Ένας απίστευτος αριθμός ταινιών με το ίδιο και το αυτό σενάριο κατέκλυσε τα προηγούμενα χρόνια και κατακλύζει και σήμερα τις οθόνες μας, τηλεοράσεων, υπολογιστών, “έξυπνων τηλεφώνων”…

Η επέτειος σαν event

Ο παρονομαστής κοινός. Ένα άδικο χτύπημα, ένα έγκλημα, κατά προτίμηση φόνος, “ξυπνάει” το πολεμικό, εκδικητικό μένος του πρωταγωνιστή, ο οποίος, στην συνέχεια του σεναρίου σκοτώνει αδιακρίτως, στο όνομα της εκδίκησης, όποιον βρει μπροστά του, συνήθως τους κακούς. Το αρχικό πρόσχημα, ο φόνος οικείου προσώπου ή ο βιασμός της γυναίκας ή της κόρης, η επίθεση ενάντια στην οικογένεια, γίνεται η αφορμή για μυριάδες μυριάδων φόνων.

Το μόνο που διαφέρει είναι η εικόνα: ο καλός σκηνοθέτης πρέπει να διαθέτει αρκετή φαντασία ώστε να κάνει τους φόνους αυτούς όσο γίνεται πιο παραστατικούς, πιο “πρωτότυπους”, πιο αιματηρούς. Ο εορτασμός των εθνικών επετείων επηρεάζεται ευθέως από ετούτες τις σκηνοθετικές συνήθειες. Καμία τελετή δεν έχει επιτυχία, εάν δεν γίνει viral στις όποιες οθόνες. Η τάση αυτή πιέζει τους οργανωτές, κρατικούς ή ιδιωτικούς φορείς, που σπεύδουν να αναζητήσουν ευφάνταστους τρόπους για την μετατροπή της κάθε επετείου σε event.

Για να αποκτήσει η επέτειος τα επιζητούμενα χαρακτηριστικά πρέπει να απογυμνωθεί από κάθε ουσιαστικό περιεχόμενο. Το σενάριο που θα την επενδύσει πρέπει να οδηγεί στο θέαμα, στο εντυπωσιακό θέαμα, όχι στην περίσκεψη επί των γεγονότων, όχι στην γνώση. Αυτή τη νέα ανάγκη έρχονται να καλύψουν διάφοροι “παραγωγοί υπερθεάματος”. Πολλοί δε από αυτούς εμφανίζονται με συγκεκριμένες, ελάχιστα αγαθές, προθέσεις.

Η μακρά αυτή εισαγωγή ήταν αναγκαία για να κατανοήσουμε τα όσα εμφανίστηκαν με πλαίσιο τους φετινούς εορτασμούς της Μάχης της Κρήτης. Στις 20 Μαίου, φέτος, συμπληρώνονται ογδόντα χρόνια από τη μάχη αυτή. Στις σημερινές συνθήκες δεν προκαλεί απορία που πλήθος ασυνήθιστων “ενδιαφερόμενων” αυτοπροτάθηκαν ή αυτοδιορίστηκαν ως μέρος του εορτασμού.

Εξισώνουν θύτες και θύματα

Ο καθένας από αυτούς έφερε δε και ενδιαφέρουσες –από την άποψη του event– σκηνοθετικές προτάσεις. Προτάσεις για κάθε επίπεδο, για κάθε ενδιαφερόμενο, προορισμένες να δημιουργήσουν εντυπώσεις και να αντλήσουν likes, σε διάφορες ηλικίες και κατηγορίες του ελληνικού ή του ξένου κοινού. Προηγήθηκε η επίδειξη “soft power” και ζητώ συγγνώμη για την υπερβολική χρήση δάνειων, από γλώσσες της εσπερίας, όρων. Το δικαιούνται μάλλον καθώς από εκεί έρχονται οι καινοτόμες τούτες καταστάσεις!

Διάφορα γερμανικά ιδρύματα, λίγα κρατικά, τα περισσότερα “μη κρατικοί φορείς και οργανώσεις”, σε συνεργασία με ικανό αριθμό “προθύμων”, εκ Χανίων ορμώμενων, οι περισσότεροι, οργάνωσαν μία σειρά τελετών, κεντρικό στοιχείο των οποίων ήταν (θα είναι;) μια θεματική περιήγηση «στα ίχνη της Μάχης της Κρήτης».

Προφανώς θα πρόκειται για μια “ισορροπημένη” περιήγηση όπου τα ανδραγαθήματα -ίσως και τα παθήματα- των εισβολέων αλεξιπτωτιστών θα παρουσιάζονται δίπλα δίπλα με τα αντίστοιχα ανδραγαθήματα και μάλλον τα παθήματα των υπερασπιστών του νησιού: των Βρετανών, Αυστραλών, Νεοζηλανδών φυσικά και, ίσως, των Ελλήνων ή των χωρικών της Κρήτης που ξεσηκώθηκαν για να υπερασπίσουν την πατρίδα τους, το βιός τους, τα χωριά τους, την ελευθερία τους.

Σε αυτήν την εκδοχή, υποθέτουμε, θα υπάρξουν άφθονες “συγγνώμες” για τις υπερβολικές αντιδράσεις ορισμένων Γερμανών στρατιωτικών διοικητών, οι οποίοι προέβησαν σε αγριότητες και μαζικές εκτελέσεις αμάχων πριν ακόμα τελειώσει η μάχη. Το βασικό που θα μείνει όμως είναι ότι θύτες και θύματα πρωταγωνίστησαν από κοινού σε αυτό το τραγικό σκηνικό της ιστορίας. Χωρίς ειδικές διαφορές….

Υμνητές των Γερμανών εισβολέων

Ήταν θέμα χρόνου να ενσκήψει και η εκδοχή της hard power. Μια Ένωση Ευρωπαίων Αλεξιπτωτιστών, προσήλθε και αυτή στον χώρο των διοργανωτών των δρώμενων της επετείου και πρότεινε τη δική της εκδοχή υπερθεάματος. Καθώς η Κρήτη ήταν ο πρώτος στόχος στην στρατιωτική ιστορία που κατακτήθηκε από αερομεταφερόμενα στρατεύματα, η Ένωση πρότεινε να τιμηθεί το γεγονός με ιδιαίτερη λαμπρότητα. Η λαμπρότητα περιλάμβανε μια μεγαλειώδη αναπαράσταση της μάχης, με την ρίψη αλεξιπτωτιστών πάνω στις ίδιες θέσει, που οι Γερμανοί  αντίστοιχοι έπεσαν τις φονικές ημέρες του 1941.

Δεν προσδιορίστηκε –και μάλλον δεν θα προσδιοριστεί– εάν οι “αναπαραστάσεις” θα περιλαμβάνουν και τις μαζικές εκτελέσεις των κατοίκων των χωριών που βρέθηκαν στις ζώνες των ρίψεων. Μάλλον όχι, όμως καθώς ο στόχος της εντυπωσιακής αυτής επίδειξης είναι να τιμηθεί η τόλμη και η ανδρεία των (Γερμανών) αλεξιπτωτιστών, “The Fallen Airborne Brother” –όπως ρητά προσδιορίζονται στην σχετική αφίσα– οι πεσόντες αερομεταφερόμενοι αδελφοί!

Φυσικά μιας τέτοιας έκτασης υπερθέαμα έχει ως προαπαιτούμενο την συμμετοχή στρατιωτικών μέσων. Οι οργανωτές δεν φαίνεται να αντιμετώπισαν κανένα πρόβλημα με αυτήν την πλευρά. Η Ένωση έχει αφιερώσει τις προσπάθειές της στην «υποστήριξη του ΝΑΤΟ και των φιλικών χωρών προς αυτό, σε περιόδους έκτακτης ανάγκης». Το ΝΑΤΟ σε κάτι τέτοια δεν δείχνει αγνωμοσύνη και δεν είναι αδιάφορο.

Για τον λόγο αυτό τα αναγκαία στο υπερθέαμα στρατιωτικά μέσα είναι βέβαιο ότι θα σπεύσει να τα προσφέρει το ΝΑΤΟ. Εξάλλου τα γεγονότα του 1941 βρίσκονται κοντά στην νυν επικράτειά του: τη βάση της Σούδας. Τα υπόλοιπα είναι εύκολα. Θα μπορούσε κανείς να εκφράσει μία απορία. Η Ελλάδα είναι μέλος του ΝΑΤΟ. Ο ελληνικός στρατός και η αεροπορία θα έσπευδαν (σπεύσουν;) να συνδράμουν ένα υπερθέαμα που θα διαφημίζει την τόλμη και την αποκοτιά των εισβολέων σε ελληνικό νησί και των σφαγέων του λαού της Κρήτης;

Υπερβολικό σας φαίνεται; Ποτέ μη λες ποτέ… Σε τελευταία ανάλυση η πρόταση φαίνεται ότι συγκίνησε αρκετούς μεγαλόσχημους στο νησί. Εκτός τούτου μέλη των ενόπλων δυνάμεων και, κυρίως, των δυνάμεων ασφαλείας του ελληνικού κράτους έχουν ήδη εμφανιστεί (επίσημα; ανεπίσημα;) σε εκδηλώσεις της εν λόγω Ένωσης. Ελληνικές στρατιωτικές ή αστυνομικές στολές, σημαίες, σήματα, λάβαρα, διακριτικά εμφανίστηκαν εξάλλου -μαζί με όπλα- στις τελετές της ίδιας Ένωσης το περασμένο φθινόπωρο, στις Θερμοπύλες όπου εορτάστηκε η διασφάλιση της «ύπαρξης της δυτικής ανθρωπότητας»!

Ενδείξεις παρακράτους

Είναι δυνατό να χρησιμοποιούνται διακριτικά στοιχεία, υλικά του ελληνικού στρατού και των δυνάμεων ασφαλείας, χωρίς γνώση και άδεια του ελληνικού κράτους και των αρμόδιων διοικήσεων; Ελπίζουμε δε τα επιδειχθέντα όπλα (Μ-16;) να μην προέρχονταν από τις αποθήκες του ελληνικού στρατού…. Οι εκδηλώσεις στην Κρήτη είχαν προγραμματιστεί για τις 17 με 23 Μαίου του 2021.Υπάρχει ασάφεια αν οι εκδηλώσεις ματαιώθηκαν, τροποποιήθηκαν, ή αν θα πραγματοποιηθούν τελικά.

Να ελπίσουμε ότι οι νέες “πολιτικές” υποχρεώσεις της Ένωσης θα την κρατήσουν μακριά από την πατρίδα μας. Τον περασμένο Φεβρουάριο η έδρα (το Επιτελείο, όπως το λένε οι ίδιοι) της Ένωσης, μεταφέρθηκε, «σε μεγάλο βαθμό λόγω της διεθνούς κρίσης», από τη Σλοβακία, στο Λβιβ της Ουκρανίας. Είμαστε σίγουροι ότι εκεί τους περιμένουν ειδικές υποχρεώσεις…Οπωσδήποτε όμως, τον Σεπτέμβριο, θα βρίσκονται πίσω στην Ελλάδα για να γιορτάσουν πάλι στις Θερμοπύλες την σωτηρία της “δυτικής ανθρωπότητας”. Νομίζουμε ότι η απλή παρατήρηση των γεγονότων έχει πολλά να μας πει.

Παρόλα αυτά θα ήταν ενδιαφέρον εάν κάποιος από το ελληνικό κράτος, την κυβέρνηση, τον ελληνικό στρατό, την ελληνική αστυνομία, από το ΝΑΤΟ ή την ΕΕ μας εξηγούσε λίγο πιο αναλυτικά περί τίνος πρόκειται. Όχι τίποτε άλλο αλλά οι “κακές γλώσσες” μπορούν να υποψιαστούν οικοδόμηση βίαιου παρακράτους στο σημερινό πολιτικό σκηνικό της Ευρώπης. Και της Ελλάδας πιο ειδικά. Είχαμε καιρό να δούμε κάτι τέτοιο. Μήπως ήρθε ο καιρός “ανάστασης” παλαιών δοκιμασμένων συνταγών και σχημάτων;