Μήπως ο Μωάμεθ ο Πορθητής ήταν χριστιανός;

Σε παλαιότερο άρθρο του, ο δημοσιογράφος Engin Ardiç, στην εφημερίδα Sabah έγραφε: «Τούρκοι συμπατριώτες, σταματήστε πια τις φανφάρες και τις γιορτές για την Άλωση, αρκετή βία έχουμε δώσει στην Ανατολή με τις πράξεις μας», δείχνοντας το στίγμα μιάς άλλης πιο νηφάλιας και σύγχρονης αντιμετώπισης της ιστορικής μνήμης.

Η κεμαλική κρατική τουρκική πεποίθηση, έγκειται στην καθαρότητα και τη γνήσια ορμή των Τούρκων (Tu ki ye στα αρχαία Κινεζικά) που ήρθαν από τα όρη Αλτάϊ της Μογγολίας, όπου εμπνεόμενοι από το Ισλάμ σε συνδυασμό με το σαμανιστικό παρελθόν τους, σάρωσαν την παρηκμασμένη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και ουσιαστικά αναγέννησαν τους λαούς της Μικράς Ασίας και της βαλκανικής μέσω του εκτουρκισμού.

Σήμερα υπάρχει μια άλλη θεωρία την οποία η ελληνική και ευρωπαϊκή διπλωματία μόλις ανακαλύπτει και απ’ ότι φαίνεται δεν είναι ακόμη έτοιμη ν’ αντιμετωπίσει. Αυτή λέει ότι: όντως οι σύγχρονοι Τούρκοι είναι ντόπιοι εξισλαμισμένοι πληθυσμοί και επομένως έχουν νόμιμα εθιμικά, ιστορικά δικαιώματα “χρησικτησίας” στην περιοχή και ουδείς μπορεί πλέον να τους αποκαλεί επιδρομείς.

Αντιθέτως, οι πρόγονοι των Τούρκων συνεισέφεραν στον ελληνικό, βυζαντινό και ευρωπαϊκό πολιτισμό, οπότε όχι μόνον έχουν δικαίωμα συμμετοχής και αναγνώρισης, αλλά μπορούν και πρέπει να ηγηθούν της σύγχρονης Ευρώπης, όπως δήλωσε στις 23 Μαΐου 2013 ο τότε υπουργός Εγκεμέν Μπαγίς, κατά την εναρκτήρια ομιλία του σε συνάντηση ευρωπαϊκών και τουρκικών τοπικών κοινοτήτων για τη διεθνή συνεργασία. Τότε, ανέφερε μάλιστα ότι η Κωνσταντινούπολη έχει τη μοναδική ιδιότητα της «ειρηνικής συνύπαρξης όλων των θρησκειών και των πολιτισμών», γεγονός που καθιστά την Τουρκία «σημαντικό παίκτη» στα ευρωπαϊκά και διεθνή πράγματα. Είναι κάτι που επαναλαμβάνει συχνά ο Πρόεδρος Ερντογάν.

Είτε με την μία θεωρία, είτε με την άλλη, γνωρίζουμε, βιώνουμε και έχουμε αποδεχτεί, πως οι απόγονοι των Οθωμανών, των εξισλαμισμένων, των γενιτσάρων και λοιπών λαών της Ανατολής, ήρθαν για να μείνουν και έμειναν. Οι σε φθίνουσα κατάσταση με δημογραφικό πρόβλημα Ευρωπαίοι και ειδικά οι Έλληνες, όσο δεν στεκόμαστε στα πόδια μας και στην “αυτάρκεια”, απλώς τους παρακολουθούμε χωρίς να έχουμε να πούμε κάτι. Έτοιμοι για συμβιβασμούς, μάλλον οδυνηρούς, που θα παρουσιαστούν στρογγυλεμένα σαν περήφανοι και κερδοφόροι.

«Είμαι μουσουλμάνος και Τούρκος»

Με μία ρεαλιστική ματιά και αξιολογώντας το ιστορικό υπόβαθρο, βλέπουμε πως στη σημερινή Τουρκία, τα ακραία στοιχεία και ειδικά αυτά που γνωρίζουν την γενιτσαρική ή ντονμέδικη καταγωγή τους υπό το πρίσμα του Κεμαλισμού παλαιότερα, αλλά σήμερα ως πολιτικό Ισλάμ, όντας “βασιλικότεροι του βασιλέως” υπερτόνιζαν και υπερτονίζουν την τουρκική καθαρότητα και υπεροχή.

Υπερτονίζουν μάλιστα το σφρίγος τους μέσα από μία παραδοξότητα, αν σκεφτεί κανείς ότι και ο Μουσταφά Κεμάλ, αλλά και ο πατέρας του τουρκικού εθνικισμού Ziya Gökalp (Mehmed Ziya) από το κουρδικό Ντιγιάρμπακιρ δεν ήταν “καθαρής” τουρκικής καταγωγής. Επιμελώς αποσιωπάται η εκ Ποταμιάς του Πόντου –κατ’ άλλους γεωργιανή ή λαζική– καταγωγή της οικογένειας του προέδρου Ερντογάν, σε σημείο μάλιστα που αναγκάστηκε να πει δημοσίως, όταν κάποιοι τον κατηγόρησαν πως δεν είναι “καθαρός” Τούρκος: «Ben Müslümanım ve Türküm – είμαι μουσουλμάνος και Τούρκος».

Γειτονικής ποντιακής καταγωγής είναι και ο νυν δήμαρχος της Πόλης Εκρέμ Ιμάμογλου. Αλλά και ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μπουλέντ Αρίντς (Bülent Arınç) είναι κρητικής καταγωγής, εκ μουσουλμάνων των λεγομένων Τουρκοκρητικών, που γνωρίζει ελληνικά με κρητική προφορά/λέξεις. Πόντος και Κρήτη, Κύπρος, Αρμενία, Γεωργία, βαλκανική, με τουρκική πλέον συνείδηση, κυβερνούν σήμερα την Τουρκία, όπως παλαιότερα οι Βυζαντινοί εξισλαμισμένοι (Köse Mihal/Κιοσέ Μιχάλ, Gazi Evrenos Beg/Γαζή Εβρενός κ.ά ) και οι εκ γενιτσάρων ( πχ Pargalı Damat İbrahim Paşa / Ιμπραήμ Παργαλή ) ή Σουλτάνες όπως η Haseki Mâh-Peyker Kösem Valide Sultan/ Κιοσέμ κ.ά.

Φυσικά ο κάθε άνθρωπος μπορεί να αυτοπροσδιορίζεται και να αναπροσδιορίζεται, να εντάσσει τον εαυτό του σε όποιον πολιτισμό επιθυμεί, ή εντάχθηκαν οι πρόγονοί του. Εξάλλου η ένταξη, για εμάς του κοινωνιολογούντες περί την ιστορία, δεν είναι θέμα γονιδίου, αλλά κοινωνικής πολιτιστικής επιλογής. Σημασία, όμως, έχουν οι πράξεις.

Μήπως ο Πορθητής ήταν χριστιανός;

Με αφορμή τις εκδηλώσεις στην Αγιά Σοφιά στις 24 Ιουλίου 2020, να θυμηθούμε εν συντομία, τα γεγονότα της κατάκτησης. Γνωρίζουμε πως ανάμεσα στους πολιορκητές της Πόλης, το 1453 βρισκόντουσαν περισσότεροι χριστιανοί (καθώς και εξισλαμισμένοι ή/και γενίτσαροι) από όσους χριστιανούς υπερασπιστές βρισκόντουσαν μέσα στα τείχη της Πόλης. Μαζί με τους υπερασπιστές υπήρχε και ο εκδιωγμένος Οθωμανός πρίγκηπας Ορχάν με μερικούς πιστούς του Τούρκους στρατιώτες.

Επίσης, είναι γνωστό ότι η σχέση του 21 ετών τότε Πορθητή (Fatih Sultan Mehmet) με τον Ελληνισμό ήταν πολύ δυνατή, αφού γνώριζε να μιλάει και να γράφει Ελληνικά. Εκείνο όμως που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό στην Ελλάδα είναι το άνοιγμα του τάφου του Πορθητή επί σουλτάνου AbdülhamidII, ( عبد الحميد ثان `Abdü’l-Ḥamīd-isânî, İkinciAbdülhamit, 1842-1918), σύμφωνα με το περιοδικό Ακτουέλ ( 19.12.1991) με τίτλο, μήπως ο Φατίχ/Πορθητής ήταν χριστιανός;

Στο δημοσίευμα σημειώνεται πως το Τέμενος του Πορθητή χτίστηκε επάνω στο ναό των 12 Αποστόλων στα θεμέλια του οποίου ενταφιάζονταν οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες. Όταν ανοίχτηκε ο μαρμάρινος τάφος, βρέθηκε ταριχευμένο το σώμα του Μεχμέτ (πέθανε από δηλητηρίαση, μάλλον από τον γιατρό του Γιακούμπ Πασά) τοποθετημένο ως βυζαντινός αυτοκράτορας (ίσως και με σταυρό;), ενώ σύμφωνα με το περιοδικό Τέμπο (21.04.1993), το αίτημα του Elif Naci το 1965 να ξανανοίξει ο τάφος απορρίφθηκε (βλ. Λ. Μυστακίδου: οι γυναίκες στην αυλή των Οθωμανών, σελ. 53-54 ).

Μητέρα του φέρεται η δεύτερη σύζυγος του Murad II, Huma Hatun, μάλλον Γαλλίδα με το όνομα Στέλλα ή Εστέρ Nache de la Bazory, ενώ κατ’ άλλους η τέταρτη σύζυγός του, Mara-Despina, κόρη του Σέρβου ηγεμόνα Γ. Μπράνκοβιτς και προγονή της Ειρήνης Καντακουζηνού, δισέγγονη του αυτοκράτορα Ιωάννη Καντακουζηνού, η οποία σε κάθε περίπτωση τον μεγάλωσε ως μητριά, τον έμαθε Ελληνικά και το “πάτερ ημών”. Εξάλλου η τέταρτη σύζυγος του Πορθητή Cicek Hatun που γέννησε τον Cem, ίσως ήταν Ελληνίδα, ενώ η πέμπτη σύζυγός του Ελένη, ήταν κόρη του Δεσπότη του Μοριά Δημήτριου.

Δάσκαλό του είχε τον Molla Gurani που του δίδαξε το Iskendername του Ahmedi, δηλαδή την ιστορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Τέλος, στο αρχείο του Βατικανού υπάρχει επιστολή του Πάπα Πίου Β’ προς τον Πορθητή που τον καλεί να ασπαστεί τον Kαθολικισμό, προκειμένου να ανακηρυχθεί αυτοκράτορας όλης της Ανατολής και της Ρωμανίας (βλ. ΕΙΕ, Δημ. Αποστολόπουλος, Καθημερινή 22.01.2006, με ισχυρισμό πως η επιστολή αυτή δεν επιδόθηκε στον Πορθητή). Τα παραπάνω ίσως θα έπρεπε να λειτουργήσουν ως αντίβαρο στο φαντασιακό επανίδρυσης αυτοκρατορίας και Χαλιφάτου, των γειτόνων.