Μοναχικοί λύκοι και στον US Army – Πώς συνδέονται Νέα Ορλεάνη και Λας Βέγκας

Αυτή τη φορά, λοιπόν, δεν έχουμε να κάνουμε με κάποιον περιθωριακό μουσουλμάνο, συχνά μικροκακοποιό που βρίσκει στην ισλαμική τρομοκρατία νόημα ζωής. Αποδεικνύεται ότι η –κατά κανόνα διαδικτυακή– προπαγάνδα του ISIS βρίσκει απήχηση και σε μουσουλμάνους υπεράνω πάσης υποψίας. Πολύ περισσότερο που ο δράστης του Λας Βέγκας δεν ήταν μουσουλμάνος. Υπάρχει ένδειξη ότι ήταν ακροδεξιός, με συμπάθεια στους Ουκρανούς νεοναζί.

Δεν αποκλείεται να στράφηκε συμβολικά εναντίον του ξενοδοχείου του Τραμπ, επειδή θεωρείται πως ο νέος Αμερικανός πρόεδρος θα πάψει να υποστηρίζει το Κίεβο. Δεν αποκλείεται ακόμα –λόγω της δεδομένης σχέσης του με τον μουσουλμάνο δράστη της Νέας Ορλεάνης– να προσηλυτίστηκε και να εντάχθηκε διαδικτυακά στο ISIS, δεδομένου ότι οι Ουκρανοί είχαν αναπτύξει σχέσεις με τζιχαντιστές, λόγω της κοινής εχθρότητας προς τη Ρωσία.

Αν και το FBI ανακοίνωσε πως τα δύο περιστατικά δεν φέρεται να συνδέονται, οι συμπτώσεις είναι πολλές για να αγνοηθούν: Οι δύο δράστες είχαν υπηρετήσει στον στρατό, στον τομέα της τεχνολογίας αμφότεροι και μάλιστα υπάρχουν πολλά δημοσιεύματα ότι είχαν υπηρετήσει και στην ίδια στρατιωτική βάση. Και οι δύο χρησιμοποίησαν ηλεκτρικά αυτοκίνητα (τα οποία μάλιστα είχαν νοικιάσει από την ίδια εφαρμογή) και εκρηκτικούς μηχανισμούς στις επιθέσεις τους, τις οποίες πραγματοποίησαν την Πρωτοχρονιά.

Σε κάθε περίπτωση, το πρόβλημα με τις αρχές ασφαλείας είναι ότι ταξινομούν τους υπόπτους σε κουτάκια, αδυνατώντας συχνά να κατανοήσουν ότι π.χ. μπορεί ένας λούμπεν νεαρός μουσουλμάνος να μεταλλαχθεί σε αποφασισμένο τζιχαντιστή. Πολύ περισσότερο ότι ένας στρατιωτικός να μεταλλαχθεί σε τζιχαντιστή-τρομοκράτη. Η διπλή επίθεση στις ΗΠΑ επιβεβαιώνει αυτό που έχει ήδη φανεί σαφώς από προηγούμενα κρούσματα. Η ισλαμική τρομοκρατία ήρθε στη Δύση για να μείνει. Το γεγονός, μάλιστα, ότι στόχος ήταν απλοί άνθρωποι καταδεικνύει τον ολοκληρωτικό χαρακτήρα της. Πρόθεσή της είναι όχι απλώς να διαταράξει την καθημερινότητα στις δυτικές κοινωνίες, αλλά, με όπλο τη διάχυση του φόβου, να την αλλοιώσει. Εάν είναι δυνατόν να καταλύσει το μοντέλο της “ανοικτής κοινωνίας”.

Χωρίς αναστολές η ισλαμική τρομοκρατία 

Σε αντίθεση με άλλες κατηγορίες τρομοκρατών, που διατηρούν κάποιου είδους ηθικούς φραγμούς, η ισλαμική τρομοκρατία δεν έχει την παραμικρή αναστολή. Δεν έχει ενδοιασμούς για τις απώλειες αθώων. Από τη στιγμή που οι ίδιοι οι δράστες θεωρούν ότι θυσιάζονται για έναν ιερό σκοπό δεν διστάζουν να συμπαρασύρουν στον θάνατο αμάχους, ακόμα και μικρά παιδιά. Στα μάτια τους, άλλωστε, ο δυτικός άνθρωπος είναι όχι μόνο άπιστος, αλλά και προς εξόντωση εχθρός, παρότι μπορεί να είναι ακόμα και γείτονάς τους.

Στην πραγματικότητα, η ισλαμική τρομοκρατία αντιπροσωπεύει μία ασύμμετρη απειλή που παραπέμπει σε πόλεμο πολιτισμών. Εξ ου και το φαινόμενο δεν αποτελεί πτυχή του παραδοσιακού γεωπολιτικού ανταγωνισμού. Μπορεί ορισμένες φορές να διασυνδέεται με αυτόν, αλλά τακτικά και όχι στρατηγικά. Για τους τζιχαντιστές εχθρός δεν είναι μόνο οι φορείς και οι μηχανισμοί ενός κράτους. Εχθρός είναι τα ιδεολογικά και αξιακά παρακλάδια του Διαφωτισμού και ειδικότερα κάποια κράτη-κοινωνίες που έχουν ανακηρυχθεί εχθροί.

Η χρήση κάθε μέσου που καλλιεργεί τον τρόμο στον εχθρό, είναι θεμιτή. Γι’ αυτό και δεν διστάζουν να καταφεύγουν τόσο στην τυφλή μαζική βία, όπως οι πρόσφατες επιθέσεις, όσο και στην τελετουργική βία, όπως οι βιντεοσκοπημένοι αποκεφαλισμοί που πραγματοποιούσε το ISIS. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πολιτική σπάνια από μόνη της οδηγεί σε τόσο ακραίες συμπεριφορές. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, καθοριστικό ρόλο παίζει η ύπαρξη του θρησκευτικού υπόβαθρου και η νομιμοποιημένη από το Ισλάμ έννοια του “ιερού πολέμου”.

Ισλαμική ταυτότητα και τρομοκρατία

Όπως συμβαίνει πάντα μετά από επίθεση της ισλαμικής τρομοκρατίας, το ερώτημα που εγείρεται είναι εάν η τρομοκρατία συνδέεται ή όχι με την ισλαμική ταυτότητα. Παλαιότερα, οι φιλελεύθεροι πίστευαν ότι η ένταξη μουσουλμάνων μεταναστών στην παραγωγική διαδικασία θα οδηγούσε σύντομα όχι μόνο σε κοινωνική ενσωμάτωση, αλλά και σε αφομοίωσή τους. Είχαν αλαζονικά υποτιμήσει τη δύναμη της ισλαμικής ταυτότητας, με την έννοια της θρησκευτικής-πολιτισμικής διαφοράς.

Γι’ αυτό και μετά από δεκαετίες ο βαθμός ενσωμάτωσης των μουσουλμάνων είναι μάλλον απογοητευτικός. Ειδικά στις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις έχουν παγιωθεί άτυπα γκέτο που λειτουργούν σαν παράλληλες μικροκοινωνίες και μάλιστα σε αντίφαση με την ευρύτερη κοινωνία. Τα γεγονότα αποδεικνύουν ότι η ενσωμάτωση των μουσουλμανικών κοινοτήτων στις δυτικές κοινωνίες είναι δύσκολη και σε κάποιες περιπτώσεις αδύνατη. Δεν είναι τυχαίο ότι, σε πρώην αποικιοκρατικές χώρες, όπως η Βρετανία και η Γαλλία, όπου υπάρχουν μουσουλμανικές κοινότητες τρίτης γενιάς, ο ισλαμικός φονταμενταλισμός αναπτύσσεται.

Αυτό δεν σημαίνει ότι αιτία της ισλαμικής τρομοκρατίας είναι το θρησκευτικό δόγμα. Μία τέτοια ταύτιση θα ήταν όχι μόνο άτοπη, αλλά και επικίνδυνη. Από την άλλη πλευρά, όμως, εθελοτυφλούν όσοι στο όνομα της πολιτικής ορθότητας αρνούνται την ύπαρξη οποιασδήποτε σχέσης μεταξύ των δύο. Δεν είναι τυχαίο ότι π.χ. κανένας Σέρβος δεν πραγματοποίησε επίθεση αυτοκτονίας, παρότι η χώρα του βομβαρδίσθηκε και ταπεινώθηκε από το ΝΑΤΟ στη δεκαετία του 1990. Όπως δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι οι αιματηρές επιθέσεις των τζιχαντιστών γίνονται δεκτές με ικανοποίηση από εκατομμύρια μουσουλμάνους σ’ όλο τον κόσμο.

Δεν είναι, όμως, μόνο αυτό. Όπως αποδεικνύουν τα γεγονότα, ενώ η πρώτη γενιά μουσουλμάνων μεταναστών είναι συνήθως νομιμόφρων και εργάζεται σκληρά για να ριζώσει στις δυτικές κοινωνίες. Κάποιοι μουσουλμάνοι δεύτερης και τρίτης γενιάς έχουν την τάση να ριζοσπαστικοποιούνται. Το σύνηθες είναι η προσχώρηση στον ισλαμικό φονταμενταλισμό και σπανιότερα στην ισλαμική τρομοκρατία. Παρά τα μαθήματα που μας δίνει η πραγματικότητα, οι υποστηρικτές της παγκοσμιοποίησης  συνεχίζουν να υποτιμούν την ιδιαιτερότητα και τη δύναμη της ισλαμικής ταυτότητας. Το Ισλάμ δεν είναι απλή θρησκεία. Είναι ταυτοχρόνως και δικαιικό σύστημα που καθορίζει τον τρόπο ζωής των πιστών. Δικαιικό σύστημα, μάλιστα, ασύμβατο με τις φιλελεύθερες συνταγματικές αρχές, με το νομικό πολιτισμό και με τα ήθη των δυτικών κοινωνιών.

Για τον πιστό της σκληροπυρηνικής ερμηνείας του Κορανίου που ζει στη Δύση, η ασυμβατότητα αυτή είναι πηγή αντιφάσεων. Ή θα πρέπει να παραβιάζει την πίστη του ή θα πρέπει να παραβιάζει τις νομικές υποχρεώσεις που έχει ως πολίτης. Συνήθως τις αποδέχεται μόνο προσχηματικά. Για τον φανατικό ισλαμιστή δεν υφίσταται καν αντίφαση. Γι’ αυτόν σημείο αναφοράς είναι το Κοράνι και η σαρία (ισλαμικός νόμος). Το σύνταγμα και οι νόμοι του δυτικού κράτους στο οποίο ζει είναι απορριπτέοι και περιφρονητέοι. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όποιος προσχωρεί στον ισλαμικό φονταμενταλισμό δεν είναι απλός παραβάτης ενός νόμου. Είναι αρνητής συνολικά των δυτικών αξιών, καθώς και των νομικών και ηθικών παραγώγων τους.

Συλλήβδην απόρριψη της κοινωνίας

Σε ακραίες περιπτώσεις η ένταση της ισλαμικής ταυτότητας προσλαμβάνει διαστάσεις απόρριψης της κοινωνίας, και σε ακόμα πιο ακραίες διαστάσεις ενεργού εχθρότητας. Ακόμα και οι γεννημένοι στη Δύση μουσουλμάνοι που ριζοσπαστικοποιούνται και μετατρέπονται σε τζιχαντιστές ουσιαστικά θέτουν τον εαυτό τους εκτός της κοινωνίας στην οποία μεγάλωσαν. Για την ακρίβεια, τη θεωρούν θρησκευτικό και πολιτισμικό εχθρό τους. Γι’ αυτό και, όταν πραγματοποιούν τρομοκρατικές επιθέσεις, εκλαμβάνουν τον θρήνο και την αγανάκτηση των δυτικών κοινωνιών σαν επιβεβαίωση της σημασίας που είχε η πράξη τους στο πλαίσιο του “ιερού πολέμου”.

Το σύγχρονο κύμα ισλαμοφοβίας δεν πηγάζει από θρησκευτική αντιπαλότητα. Στη Δύση η θρησκευτική πίστη και λατρεία είναι ιδιωτική υπόθεση και κατά κανόνα σεβαστή. Πηγάζει από τη συνειδητοποίηση ότι τουλάχιστον η ακραία εκδοχή της ισλαμικής ταυτότητας είναι ασύμβατη με τις δυτικές αξίες και τον δυτικό τρόπο ζωής. Ούτως εχόντων των πραγμάτων, η καταγγελία της ισλαμοφοβίας δεν αρκεί για να αναχαιτίσει ένα φαινόμενο το οποίο πηγάζει και τροφοδοτείται από υπαρκτές και φορτισμένες πολιτισμικές αντιφάσεις.

Ο φορμαλισμός του “πολιτικά ορθού” δεν κάνει τον κόπο να κατανοήσει αυτές τις αντιφάσεις και τα βαθύτερα ρεύματα που παράγουν. Αρκείται να κουνάει το δάκτυλο και να καταγγέλλει σαν ξενοφοβικό και ρατσιστή όποιον διαπιστώνει το πρόβλημα. Με τον τρόπο αυτό, όμως, όχι μόνο δεν αναχαιτίζεται η ισλαμοφοβία, αλλά παροξύνεται. Η ιστορία είναι γεμάτη από διάφορους τύπους ζηλωτών οι οποίοι με τη στάση τους έφεραν το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.