Ο Κ. Λαλιώτης για το Πολυτεχνείο μέσω του βιβλίου του Μ. Ανδρουλάκη

Ο Μίμης Ανδρουλάκης είναι ένας άνθρωπος αυτόφωτος, άξιος και αυτόνομος, πάντα δημιουργικός, πολυσχιδής και στοχαστικός, πάντα ευρηματικός και καινοτόμος, πάντα χαρισματικός και ταλαντούχος. Μέσα από μια πολυκύμαντη διαδρομή στην Πολιτική, στη Λογοτεχνία, στη Δημοσιογραφία, στην Επιστήμη και στην Κοινωνία, έχει διεκδικήσει και έχει πετύχει δικαιωματικά και διαχρονικά μία ιδιαίτερη και ξεχωριστή θέση.

Πιο ειδικά στο χώρο της Πολιτικής με τις ιδέες του, με το Λόγο του, τις ιδέες του και τους αγώνες του, με τη δράση του, τις προτάσεις και τις πρωτοβουλίες του, έχει συμβάλλει ουσιαστικά και καταλυτικά:

• Στον επαναπροσδιορισμό, στη μετεξέλιξη και στην ανανέωση του ΚΚΕ.
• Στην επανένωση και τη διεύρυνση της Παραδοσιακής Αριστεράς και του Συνασπισμού.
• Στην στρατηγική επανατοποθέτηση των Προοδευτικών Δυνάμεων και της Κεντρο-Αριστεράς, μέσα από τη σηματοδότησή τους από το ΠΑΣΟΚ και τη συσχέτισή τους με το Ευρωπαϊκό όραμα και το πρόγραμμα του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού.

Σε αυτή την πολυκύμαντη πολιτική διαδρομή πότε με τις ταυτίσεις, τις συμφωνίες και τις συνθέσεις, πότε με τις διαφωνίες, τις αντιπαραθέσεις και τις συγκρούσεις, πότε με τις αμφιθυμίες, τις αμφισημίες και τις αντιφάσεις του, έχει αναδειχτεί σε μια εμβληματική μορφή.

Σαρωτικός ο Μίμης Ανδρουλάκης

Ο Μίμης Ανδρουλάκης στη Λογοτεχνία όπως και στην Πολιτική και στη Ζωή είναι σαρωτικός, είναι ένα ατέλειωτο παλιρροϊκό κύμα, ένα ωστικό κύμα με συνέχεια, με κλιμακώσεις και κορυφώσεις. Στο τριακοστό (30στο) Βιβλίο του, που φέρει το σημαδιακό τίτλο “Πριν σβήσουν τα Φώτα”:

• Αυτοβιογραφείται, φιλοσοφεί, αφηγείται, ιστορεί.
• Αναζητεί το DNA και τις ρίζες των γενέθλιων τόπων του και της οικογένειάς του.
• Διαλέγεται με τον εαυτό του και τους άλλους, με την εποχή του, με τα ορόσημα της γενιάς του και με τις διαφοροποιημένες, μέσα στα 50 χρόνια, κομματικές του αναφορές.
• Συμπροσδιορίζεται με τους συναγωνιστές του και τους συντρόφους του, με τους φίλους, τους αντιπάλους ακόμα και με τους εχθρούς του.

Μπροστά στον καθρέφτη της ζωής, της πολιτικής και της ιστορίας, έχοντας “ζήσει επικινδύνως”, προσπαθεί να ρίξει φως σε μυστικά, μυστήρια και εμμονές, σε άγνωστες πτυχές και σε σκοτεινούς λαβύρινθους. Προσπαθεί να λύσει ή να κόψει Γόρδιους δεσμούς.
Προσπαθεί να δώσει απαντήσεις σε αναπάντητα ερωτήματα και σε απωθημένες σιωπές, σε απωθημένες αλήθειες και σε Λευκές σελίδες της Ιστορίας.

Έξι συγκλονιστικές θεματικές ενότητες

Ο τίτλος του Βιβλίου του “Πριν σβήσουν τα Φώτα” αν και δεν έχει τα αναγκαία αποσιωπητικά, προδίδει μία υπαρξιακή αγωνία, μία αγωνία αλήθειας να προφθάσει να καταθέσει τη δική του μαρτυρία. Δεν συμμερίζομαι αυτή την αγωνία του γιατί για ανθρώπους, όπως ο Μίμης, οι οποίοι έχουν αφήσει τα ίχνη τους, δεν σβήνουν ποτέ τα φώτα. Γιατί αυτοί έχουν το προνόμιο να συμπυκνώνουν σε παρόντα χρόνο εκτός από τη “μνήμη του Παρελθόντος” και τη «μνήμη του Μέλλοντος”. Να συνομιλούν σε ενικό και πληθυντικό με την ιστορία, δίνοντας νόημα, σκοπό και στόχο στο Πριν, το Τώρα και το Μετά.

Βεβαίως υπάρχει γι’ αυτόν, όπως και για όλους μας, το παράγγελμα “Γρηγορείτε”, μπορεί όμως να υιοθετήσει και το “Σπεύδε Βραδέως”. Στο εισαγωγικό πρόθεμα του Βιβλίου του για να αναζητήσει τον Εαυτό του προβάλλει την φράση “Εγώ είμαι οι Άλλοι”. Όμως αυτή η λυτρωτική και υπερβατική φράση μπορεί να ανατραπεί εάν οι “Άλλοι” του απαντήσουν αφοπλιστικά με αγάπη και σεβασμό, “Εμείς οι Άλλοι είμαστε ΕΣΥ”.

Το Βιβλίο “Πριν σβήσουν τα Φώτα” έχει μία εκπληκτική κινηματογραφική ροή γιατί σηματοδοτεί μία αυτοβιογραφική αφήγηση, έναν βιωματικό κώδικα ζωής, πολιτικής σκέψης και φιλοσοφικού στοχασμού. Το Βιβλίο εκτείνεται σε 598 σελίδες και υποδιαιρείται σε 6 θεματικές ενότητες Αιχμαλωτίζει τον Αναγνώστη με όρους μυσταγωγίας και μέθεξης, και αυτόν που συμφωνεί, και αυτόν που διαφωνεί με την αφήγηση, ακόμα και αυτόν που αμφισβητεί ριζικά την αφήγηση του Μίμη. Οι έξι (6) θεματικές ενότητες του βιβλίου έχουν τους εξής υπότιτλους:

• Η πρώτη, “Δημήτριος ο Λάτιος, Ταξίδι στο παρελθόν”, με επίκεντρο πάντα το ιστορικό και πολιτισμικό γίγνεσθαι της Κρήτης.
• Η δεύτερη, “Μία Γενετική Λοταρία στα βουνά της Κρήτης”, ρίζα και ιστορία.
• Η τρίτη, “Δύσκολοι καιροί, παιδικά και εφηβικά χρόνια”.
• Η τέταρτη, “Ξεμυτισμό στη συναρπαστική 10ετία του ‘60”.
• Η πέμπτη, “Ήμουν ένας από αυτούς Αντίσταση – Πολυτεχνείο ‘73”.
  Η έκτη, με τα Υστερόγραφά της.

Όλες μαζί οι θεματικές ενότητες και η κάθε μία χωριστά, είναι μία γλαφυρή, ζωντανή και παραστατική αφήγηση, είναι ένα ψηφιδωτό ζωής, ένα γιγαντιαίο πολιτικό παζλ με γεγονότα και ονόματα, μία ιστορική τοιχογραφία. Εάν διαβάσει κανείς με προσοχή την 5η Θεματική Ενότητα του Βιβλίου (“Ήμουν ένας από αυτούς – Αντίσταση – Πολυτεχνείο 1973” ….), καθώς και την 6η Θεματική Ενότητα με τα Υστερόγραφά της, θα εμπεδώσει τις Φοιτητικές και τις αντιστασιακές περιπλανήσεις του καθώς και τη βιωματική αναφορά του για ορισμένες αλήθειες, τις οποίες και παραθέτω συνοπτικά.

Ένα, δύο, τρία… πολλά Πολυτεχνεία

Το Πολυτεχνείο δεν ήταν ένα, αλλά χιλιάδες. Όσοι οι νέοι μιας γενιάς. Όσα τα λεπτά των τριών ημερών. Όσες οι ημέρες μιας ολόκληρης επταετίας. Το Πολυτεχνείο προέκυψε μέσα από χιλιάδες αλήθειες, χιλιάδες γιατί και πώς, χιλιάδες μικρές ιστορίες και μικρές αφηγήσεις πολλών χιλιάδων ανθρώπων. Προέκυψε από τη φαντασία και την τόλμη των νέων, κυρίως φοιτητών, μαθητών και εργαζομένων, από τη δίψα τους για Ζωή και Ελευθερία.

Η Μεγάλη Εξέγερση, το ορόσημο, είναι μια δημιουργία. Μια αρμονική σύνθεση χιλιάδων μικρών γεγονότων. Χιλιάδων πράξεων αντίστασης και απελευθέρωσης, χιλιάδων επαναστάσεων με επαναστάτες με αιτία και χωρίς αιτία, όπου το καθετί έχει τους δημιουργούς του και τους πρωταγωνιστές του.

Το Πολυτεχνείο δεν έγινε από το ίδιο ύφασμα, δεν είχε ποτέ το ίδιο χρώμα. Δεν σφύριζαν ποτέ όλοι μαζί την ίδια στιγμή τον ίδιο σκοπό και δε φώναζαν το ίδιο σύνθημα. Εκτός από μία και μόνο στιγμή, την ύστατη στιγμή. Το Πολυτεχνείο έμοιαζε και κυρίως ήταν ένα “πολύχρωμο ύφασμα”, που όλοι είχαν το δικαίωμα και την υποχρέωση να βάζουν και έβαζαν ένα διαφορετικό νήμα, ένα διαφορετικό χρώμα για να υφάνουν και να υψώσουν τη σημαία της Ελευθερίας, της Δημοκρατίας και της Ανεξαρτησίας στη χώρα μας.

Ένα είναι σίγουρο και αναμφισβήτητο γεγονός, ότι το Πολυτεχνείο δεν έγινε από “κατοικίδιους”, από εκπροσώπους του Τίποτα, από αντικειμενικούς παρατηρητές και δογματικούς αναλυτές. Η εξέγερση δεν έγινε από τους πανταχού απόντες. Δεν έγινε από αφυδατωμένους και φυγόμαχους, από καιροσκόπους και χαμαιλέοντες. Όλοι αυτοί δεν κυκλοφορούσαν τότε στους δρόμους, γιατί όλα “… τα ‘σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά…”.

“Πανσπουδαστική Νο 8”

Αυτές οι επισημάνσεις θεωρώ ότι είναι καίριες για να μην παρερμηνευτεί η μαρτυρία του Μίμη για γεγονότα και πρόσωπα, τόσο για το τεύχος της “Πανσπουδαστικής Νο 8” για την «Ύβρι Νο 8», (όπως την αποκαλεί ο ίδιος), όσο και για το «Κομματικό παρασκήνιο και τον καθοδηγητικό μικρόκοσμο του αμετάκλητου σφάλματος». Το Τεύχος αυτό συμπεριλαμβάνει το Κείμενο, την ανάλυση και τα συμπεράσματα για το Πολυτεχνείο που γράφτηκαν και εκδόθηκαν τον Φεβρουάριο του 1974, δηλαδή εκ των υστέρων, περίπου τρεις μήνες μετά την Εξέγερση. Δυστυχώς το όμως αποτέλεσε το “Μαύρο Κουτί” για τον πρωταρχικό ηγετικό και καθοδηγητικό πυρήνα της ΚΝΕ την περίοδο του Πολυτεχνείου.

Το Κείμενο της “Πανσπουδαστικής – Νο 8” αποτυπώνει ένα ανεξήγητα εξόφθαλμο ιστορικό και συνάμα τραγικό πολιτικό λάθος, ένα προκλητικό και συνάμα τραγικό ηθικό ολίσθημα ενός μικρού και ξεκομμένου καθοδηγητικού πυρήνα. Κατά τη γνώμη μου η “Πανσπουδαστική – Νο 8” δεν έχει καμμία σχέση με την αλήθεια της Κατάληψης και της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Σε κάθε περίπτωση βρίσκεται σε κατάφωρη αναντιστοιχία με τις αγωνιστικές παραδόσεις της ΚΝΕ και της ΑΝΤΙ-ΕΦΕΕ εκείνης της δύσκολης εποχής.

Κατά τη γνώμη μου αδικεί κατάφωρα την ιστορία και τη δράση μιας μεγάλης και “ηρωικής” πολιτικής νεολαίας με αδιαμφισβήτητες πολιτικές περγαμηνές και ηθικές υποθήκες. Η ηγεσία του ΚΚΕ με αργόσυρτες διαδικασίες πήρε πολιτικές αποστάσεις από αυτό το Κείμενο. Δεν το κατήγγειλε πολιτικά αμέσως και κατηγορηματικά. Όμως δεν το υιοθέτησε πολιτικά και κομματικά ποτέ. Παραμένει πάντα ένα έκθετο και λησμονημένο Κείμενο, στην πολύχρονη ιστορία του Κόμματος.

Προσωπικά με το “Κείμενο” αυτό της “Πανσπουδαστικής Νο 8” έχω ριζικά και κατηγορηματικά διαφωνήσει. Το έχω καταδικάσει τόσο για τις προκλητικές και ανιστόρητες περιγραφές των γεγονότων της Εξέγερσης, όσο και για την απόπειρά του να στιγματίσει πολιτικά και να εξοντώσει ηθικά έναν κορυφαίο συναγωνιστή μας, τον Διονύση Μαυρογένη, προς τον οποίο έχω εκφράσει από την πρώτη στιγμή την αμέριστη συμπαράσταση και αλληλεγγύη μου.

Ταυτόχρονα θέλω να είμαι σαφέστατος, ειλικρινής και κατηγορηματικός καταθέτοντας τη δική μου μαρτυρία. Ανεξάρτητα από τις διαφορές και τις αντιπαραθέσεις μας, τα στελέχη της ΚΝΕ και της ΑΝΤ-ΕΦΕΕ ήταν πάντα συμμέτοχοι και πρωταγωνιστές σε όλο το τριήμερο της εξέγερσης και πάντα στις επάλξεις της Εξέγερσης…

---

Διαβάστε την συνέχεια του κειμένου στον κάτωθι σύνδεσμο:

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΚΩΣΤΑ ΛΑΛΙΩΤΗ