Πυρηνικός όλεθρος στο παρά πέντε – Πως σώθηκε η ανθρωπότητα;

Λίγες στιγμές στην ιστορία έχουν προκαλέσει μεγαλύτερο τρόμο, σε όσους γνώριζαν, από εκείνο το δεκαήμερο 2-12 Νοεμβρίου του 1983, όταν η ανθρωπότητα βρέθηκε στο χείλος του πυρηνικού ολέθρου. Όλα ξεκίνησαν από μια άσκηση με την ονομασία «Able Archer 83», το σενάριο της οποία προέβλεπε την μετάπτωση μιας συμβατικής σύγκρουσης μεταξύ των δυνάμεων του ΝΑΤΟ και αυτών του Συμφώνου της Βαρσοβίας, σε πυρηνική.

Τέτοιες ασκήσεις εκτελέστηκαν, εκατοντάδες και από τις δύο πλευρές, κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Άρα δεν υπήρχε τίποτα που να προδικάζει πως κάτι θα μπορούσε να πάει άσχημα. Κατά τη διάρκεια της άσκησης το ΝΑΤΟ ανέβασε το επίπεδο ετοιμότητας των δυνάμεών του, στο ανώτατο επίπεδο, όπως ήταν φυσικό, με αφορμή και την κατάρριψη, από τους Σοβιετικούς, ενός νοτιοκορεατικού επιβατηγού αεροσκάφους με 269 επιβάτες.

Ωστόσο οι Σοβιετικοί, αν και γνώριζαν ότι οι αντίπαλοί τους διεξήγαγαν άσκηση, ανησύχησαν ιδιαιτέρως, φοβούμενοι μήπως η άσκηση αποτελεί απλώς πρόφαση εναντίον τους επίθεσης. Έτσι ήταν έτοιμοι να πατήσουν το κουμπί. Στη Μόσχα επικράτησε ένα κλίμα παράνοιας. Όλος ο μηχανισμός της KGB επιστρατεύτηκε, ώστε, μέσω κατασκόπων στη Δύση, να επιβεβαιωθεί αν επρόκειτο να εξαπολυθεί επίθεση κατά της Σοβιετικής Ένωσης.

Στο μεταξύ η ηγεσία του Κρεμλίνου είχε εγκατασταθεί σε ειδικά καταφύγια, έτοιμη, όντας να δώσει τη διαταγή εξαπόλυσης πυρηνικής επίθεσης, καθώς το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης Oko των Σοβιετικών ανέφερε την εκτόξευση αμερικανικών βαλλιστικών πυραύλων. Ο αντισυνταγματάρχης Στανισλάβ Πετρόφ, ο οποίος εκτελούσε υπηρεσία, εκείνη την ημέρα, ευτυχώς, κατάλαβε ότι επρόκειτο για λάθος του κεντρικού υπολογιστή του συστήματος και έσωσε τον κόσμο!

Τελικά Ρώσοι πράκτορες ήρθαν σε επαφή με την CIA και έλαβαν διαβεβαιώσεις πως δεν υπήρχε κανένας φόβος. Απλώς διεξαγόταν μια άσκηση. Το δε σύστημα Oko είχε όντως πρόβλημα. Έτσι επικράτησε, σταδιακά, η ψυχραιμία και ο τότε γ.γ. του ΚΚΣΕ Γιούρι Αντρόποφ, κάλεσε τον Αμερικανό πρέσβη στη Μόσχα σε ακρόαση και όλα ξεκαθάρισαν. Ο πυρηνικός εφιάλτης αποτράπηκε, κυριολεκτικά, την τελευταία στιγμή.