Περί “χρηματισμού της ακαδημαϊκής έρευνας” – Ανταπάντηση του Β. Γεωργίου στον Π. Τσάκωνα

Ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και επικεφαλής του Προγράμματος Ασφάλειας και Τουρκίας στο ΕΛΙΑΜΕΠ Παναγιώτης Τσάκωνας θίχτηκε από το 960 λέξεων ρεπορτάζ μου, παρότι δεν είχα αναφέρει πουθενά το όνομά του. Γι’ αυτό αποφάσισε να απαντήσει με ένα άρθρο 1750 λέξεων! Λόγω του χαρακτήρα προσωπικής επίθεσης που έχει η αντίδρασή του, δίνω την απάντησή μου:

Ο ακαδημαϊκός αναφέρει ότι εξύβρισα και συκοφάντησα τα ΕΛΙΑΜΕΠ και ΙΔΙΣ, επειδή συμμετέχουν σε προγράμματα του “Γερμανικού Ινστιτούτου Υποθέσεων και Ασφάλειας” και του “Κέντρο Εφαρμοσμένων Σπουδών για την Τουρκία”.

Με εντυπωσιάζει η έλλειψη ψυχραιμίας του καθηγητή. Δεν υπάρχει πουθενά ύβρις και συκοφάντηση, αλλά αντίθετα υπερσύνδεσμοι που αποδεικνύουν ό,τι έγραψα. Ο καθένας μπορεί να το δει.

Ο κ. Τσάκωνας αναφέρει ότι “αυτοαποκαλούμαι ερευνητής δημοσιογράφος” για να προσδώσω βαρύτητα στα γραφόμενά μου. Αναφέρει ότι κάνω συσχετίσεις, στις οποίες καταφεύγουν οπαδοί συνωμοσιολογικών προσεγγίσεων, με  πλέον χαρακτηριστική περίπτωση τον επικεφαλής ακροδεξιού, εθνικιστικού και ρατσιστικού κόμματος. Φωτογραφίζει την “Ελληνική Λύση”.

Μάλιστα. Το τι έχω κάνει ως ερευνητής δημοσιογράφος υπάρχει στο Διαδίκτυο και δεν σβήνεται με τον λίβελο του κ. Τσάκωνα. Και βέβαια ο καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματά του. Δεν σκέφτεται ο κ. Τσάκωνας ότι εάν αυτός με χαρακτηρίζει δημοσιογράφο σε εισαγωγικά μπορώ και εγώ να τον χαρακτηρίσω καθηγητή σε εισαγωγικά. Δεν θα το κάνω, επειδή δεν είμαι σε απόγνωση, όπως φαίνεται να είναι αυτός.

Υπενθυμίζω για τους αναγνώστες, όχι για τον κ. Τσάκωνα, ότι σε ανύποπτο χρόνο έχω κάνει βιβλιοπαρουσίαση για βασικό ερευνητή του ΕΛΙΑΜΕΠ, έχω συμμετάσχει σε debate Battle of Ideas με συνομιλητές εκδότες, ακαδημαϊκούς και αντιπροέδρους της ΝΔ, έχω συνυπογράψει πρωτότυπη μελέτη της Ευρωβουλής, έχω κάνει WebDoc με τη συμμετοχή και του σημερινού διευθυντή του ΕΛΙΑΜΕΠ, έχω ιδρύσει ιστότοπο δημόσιας διανόησης. Όλα αυτά με κόπο, δίχως χρηματοδότηση από κανέναν φορέα. Επαναλαμβάνω ότι αναφέρω όλα αυτά για τους αναγνώστες, όχι για τον κ. Τσάκωνα.

Ο καθηγητής, προκειμένου να με αποδομήσει, αναρωτιέται: είναι δυνατόν η διαπίστωση ότι η Τουρκία… είναι σημαντική για την ασφάλεια της Ευρώπης να καθίσταται αξιολογική κρίση; Διαφορετικά, η διαπίστωση ότι η Ρωσία είναι σημαντική για την ασφάλεια και την ευημερία της Ευρώπης μας καθιστά φιλορώσους ή αντι-ρώσους;

Το αν είναι η Τουρκία είναι σημαντική για την ευημερία και την ασφάλεια της Ευρώπης θα αποτελέσει αποτέλεσμα της έρευνας και όχι όρο για να γίνει η έρευνα. Ένας ερευνητής που ενδεχομένως επιχειρήσει να τεκμηριώσει –ανεξαρτήτως ορθότητας ή μη- ότι η Τουρκία δεν είναι σημαντική για την ευημερία της Ευρώπης αποθαρρύνεται να συμμετέχει. Τόσο δύσκολο είναι να το καταλάβει ο προφέσορας; Τον παραπέμπω, λοιπόν, στην απάντηση του καθηγητή Γιάννη Μάζη (λεπτό 02.47.50) που τοποθετήθηκε επί του ρεπορτάζ μου στην εκπομπή το Γιώργου Σαχίνη.

O καθηγητής πιστεύει ότι τα πράγματα, σύμφωνα με τη γερμανική προκήρυξη, είναι σαφή και συγκεκριμένα και δεν επιδέχονται ούτε ειδικού τύπου ερμηνειών ούτε παρερμηνειών.

Μήπως, ο συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ θα μας απαγορεύσει να ερμηνεύουμε γεγονότα επειδή δεν του αρέσει η ερμηνεία μας; Από πού πηγάζει ο αυταρχισμός του κ. Τσάκωνα; Τόσος καθεστωτισμός! Όσον αφορά το Κέντρο και την προκήρυξη μπορεί απλά ο καθένας να ανατρέξει στην επιχειρηματολογία μου.

Ο καθηγητής θεωρεί ότι δεν είμαι επιμελής. Με χαρακτηρίζει συνωμοσιολόγο, επειδή έβγαλα αντίθετα συμπεράσματα από την ανάγνωση μιας μελέτης την οποία, λέει, δεν διάβασα! Ενώ υποστηρίζω ότι προωθεί την αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας εκείνος ισχυρίζεται: Όχι, λέω το αντίθετο… απλά προτείνω αναβάθμιση υπό προϋποθέσεις. Ισχυρίζεται ότι έτσι επιχειρεί να επηρεάσει τους Γερμανούς, προωθώντας τους ελληνικούς στόχους!

Πως μάντεψε ο καθηγητής ότι δεν διάβασα την πληρωμένη από το γερμανικό κράτος μελέτη του. Για παράδειγμα, γράφει: «Σε γενικές γραμμές, είναι αποδεκτό ότι μια αναβαθμισμένη/εκσυγχρονισμένη Τελωνειακή Ένωση μπορεί να ωφελήσει την ΕΕ από πολιτική και κανονιστική άποψη, ενώ η Τουρκία μπορεί να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης και τη θέση της στις διεθνείς εμπορικές διαπραγματεύσεις και τον ανταγωνισμό».

Οι όροι που αναφέρουν οι συντάκτες μέσα ταιριάζουν σε επιχειρήματα του τύπου “θέλουμε παγκόσμια ειρήνη”. Παρόλα αυτά, ο κ. Τσάκωνας λέει ότι η μελέτη που συνυπέγραψε δεν προωθεί την Τελωνειακή Ένωση. Σε μια περίοδο που έχει προηγηθεί τουρκική υβριδική επίθεση στον Έβρο και που η Ελλάδα προσπαθεί να αναχαιτίσει την τουρκική επιθετικότητα, την ώρα που η Γαλλία θέτει θέμα ακύρωσης της Τελωνειακής Ένωσης, ο κ. Τσάκωνας προτείνει αναβάθμιση. H τουρκική απειλή έχει ενταθεί πολύ πριν την σύνταξη της μελέτης του. Πάντως, η Τουρκία, για να είμαστε ειλικρινείς, ούτε της υπάρχουσας Τελωνειακής Ένωσης δεν εκπληρώνει τα κριτήρια.

Οι ελληνικές δεξαμενές σκέψης εξυπηρετούν καλύτερα τις ελληνικές θέσεις με την εξωστρέφεια και τη συμμετοχή τους σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα από ινστιτούτα και ερευνητικά κέντρα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, λέει ο κ. Τσάκωνας.

Προ δύο ετών, η γερμανική πρεσβεία στην Ελλάδα μου έκανε πρόταση για ενδεχόμενη συμμετοχή μου σε πρόγραμμα της Deutsche Welle στη Βόννη. Δήλωσα το ενδιαφέρον μου και το ευγενέστατο προσωπικό του Γραφείου Τύπου της Πρεσβείας δεν ζήτησε καμία conditionality. Εάν, όμως υποθετικά, το αντίτιμο ήταν να αρθρογραφήσω για τις ελληνογερμανικές σχέσεις υπό ένα “συγκεκριμένο” πρίσμα, το πράγμα θα άλλαζε.

Προφανώς, η εξωστρέφεια των επιστημόνων και δημοσιογράφων είναι θεμιτή, αλλά χρειάζεται προσοχή. Είναι διαφορετικό να συνεργάζεται ένας Γερμανός, ένας Έλληνας και ένας Ιάπωνας για να βρουν τη θεραπεία στον κορονοϊό, από το να “συνεργάζεσαι” σε ζητήματα εθνικής ασφάλειας με κρατικούς φορείς που είναι αντίθετοι στα συμφέροντα της πατρίδας σου. Έχει διαφορά η συζήτηση σε μία εκδήλωση από την έρευνα σε ζητήματα εθνικής ασφαλείας.

Η ελευθερία του ακαδημαϊκού λόγου δεν πρέπει να χειραγωγείται για να διαχέονται θέσεις που διαβρώνουν τα εθνικά συμφέροντα. Για παράδειγμα θέσεις που θεωρούν το Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα “επικίνδυνη υπερπατριωτική πλειοδοσία”. Σήμερα, ο Έλληνας πρωθυπουργός έχει Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας πρόσωπο που μέχρι χθες ηγούνταν Ιδρύματος που χρηματοδοτείται από ξένες κυβερνήσεις και πρεσβείες (Γερμανίας, Ισπανίας, Λιθουανίας, Καναδά, Νορβηγίας κτλ.). Μήπως εδώ υπάρχει conflict of interest;

Ο κ. Τσάκωνας κάνει λόγο για άκριτη και περισσή ελαφρότητα ad hominem επίθεση με αθεμελιωτα επιχειρήματα…

Δεν αναφέρω πουθενά χαρακτηρισμό για την προσωπικότητα κανενός. Το μοναδικό πράγμα που συνδέει τον συγκεκριμένο ακαδημαϊκό με το κείμενό μου είναι ένας υπερσύνδεσμος. Τολμάει να προβαίνει σε τέτοια κατηγορία τη στιγμή που αντιδρά με λίβελο! Όπως γίνεται αντιληπτό, σε όλο το άρθρο τον αποκαλούσα κύριο ή καθηγητή δίχως να υιοθετήσω ντεμέκ “εισαγωγικά” ή χαρακτηρισμούς όπως για παράδειγμα “αχθοφόρος βαρέως ακαδημαϊκού τίτλου”. Μα, καθηγητής πράγμα και να μην γνωρίζει τι σημαίνει ad hominem;

Κλείνοντας, επί της ουσίας, από ένα σημείο και έπειτα είναι ζήτημα προσωπικού αξιακού κώδικα που φτιάχνει την εικόνα και κατ’ επέκταση τη στάση του κάθε πολιτικού επιστήμονα, δημοσιογράφου ή διεθνολόγου έναντι αυτου που αντιλαμβάνομαι ως δημοκρατικό πατριωτισμό. Επί προσωπικού, που το επέλεξε ο Τσάκωνας, επειδή ο ίδιος έκλεισε με προτροπή προς τους εντός εισαγωγικών δημοσιογράφους ας κάνω και εγώ το ίδιο, αλα οπτικοακουστικά -λόγω του λίβελου που έγραψε- με μια ερώτηση του Ιωσήφ Ουέλς στον Τζόε Μακάρθυ το 1954: