Ποιες ελληνικές περιοχές έπεσαν θύματα του Εθνικού Διχασμού

Το 2022 συμπληρώνονται 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή. Παρόλο το μεγάλο διάστημα που μεσολάβησε, ούτε λαμβάνονται υπόψη από όλους πλήθος παραμέτρων εκείνης της εποχής, ούτε υπάρχει ομοφωνία για την αιτία της εθνικής συντριβής. Δεν υπάρχει συμφωνία ούτε για το ποιες ελληνικές περιοχές έπεσαν θύματα του Εθνικού Διχασμού και της υπερίσχυσης του κεμαλικού εθνικισμού.

Δεδομένο είναι ότι σήμερα η ιστορική επιστήμη έχει υπερβεί τις παλαιές διαιρέσεις (βενιζελικοί-αντιβενιζελικοί-κομμουνιστές) και έχει αποτυπώσει όλες τις παραμέτρους εκείνης της εποχής. Οπότε είναι εύκολο να περιγραφεί το τί πραγματικά συνέβη, από τη στιγμή που εκείνη τη μοιραία χρονιά του 1915, η γερμανική κατασκοπεία κατάφερε να οδηγήσει την Ελλάδα σε μια ουδετεροποίηση που ευνοούσε μόνο τα γερμανικά συμφέροντα.

Συμφέροντα που συνδέονταν απολύτως με την προστασία των συμμάχων της: Νεότουρκων και Βουλγαρίας. Το πρώτο θύμα αυτής της πολιτικής ήταν η Κύπρος. Μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920 τα νέα θύματα ήταν η Μικρά Ασία και ο Πόντος, καθώς και η Ανατολική Θράκη που η μοίρα της εξ αρχής ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με τη Σμύρνη.

Το 1915 η Κύπρος μόλις είχε ανακηρυχθεί προτεκτοράτο, λόγω της συμμετοχής των Νεότουρκων στον πόλεμο (Νοέμβριος 1914). Έως τότε και από το 1878 ήταν παραχωρημένο στους Βρετανούς οθωμανικό έδαφος, που όμως παρέμενε υπό Οθωμανική κυριαρχία. Πολύ αργότερα και με τη Συνθήκη της Λωζάνης έγινε τμήμα της Βρετανίας και το 1925 κηρύχθηκε ως αποικία.

Οι ελληνικές περιοχές

Άρα το 1915 ήταν εντελώς διαφορετική η σχέση Βρετανίας-Κύπρου. Και για αυτό έγινε
η επίσημη βρετανική πρόταση για απόδοσή της στην Ελλάδα. Με αντάλλαγμα βεβαίως την συμμετοχή της στην Αντάντ. Η πρόταση έγινε στις 16 Οκτωβρίου 1915 προς την κυβέρνηση Ζαϊμη. Ήταν η ύστατη προσπάθεια των Βρετανών να αλλάξουν τη φιλογερμανική στάση δίνοντας ισχυρά κίνητρα.

Η κυβέρνηση Ζαϊμη δημιουργήθηκε μετά τη δεύτερη παραίτηση Βενιζέλου (Σεπτέμβριος 1915) και σ’ αυτήν συμμετείχαν όλοι οι “μοιραίοι” : Γούναρης, Δραγούμης, Ράλλης, Θεοτόκης. Απέρριψαν την πρόταση και έτσι χάθηκε η μοναδική ευκαιρία για την Ένωση. Μαζί χάθηκε και η πρωτοκαθεδρία της Ελλάδας στην μεταπολεμική Εγγύς Ανατολή. Το κενό αυτό κάλυψαν τότε οι Ιταλοί.

Αυτή είναι η κύρια αιτία που η Συνθήκη των Σεβρών δεν επιδίκασε κατευθείαν το Σαντζάκιο Σμύρνης στην Ελλάδα, αλλά έβαλε τη ρήτρα του δημοψηφίσματος μετά από πέντε έτη, ενώ ο ελληνικός στρατός θα βρισκόταν εκεί ως συμμαχικός υπό την εποπτεία των συμμάχων. Το έγκλημα του 1915 έχει πολύ ευρύτερες συνέπειες απ’ ό,τι μπορούν να φανταστούν οι πολιτικοί επίγονοι όσων το διέπραξαν και σήμερα προσπαθούν να θολώσουν τα νερά και να σχετικοποιήσουν την ιστορία…

Βέβαια εάν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι, η ανώμαλη αυτή εξέλιξη προέκυψε από τη δράση της γερμανικής κατασκοπείας (μέρος της οποίας ήταν η αδελφή του Κάιζερ Βασίλισσα Σοφία), που μαζί με τους πρόθυμους υποτακτικούς, οδήγησαν στον Εθνικό Διχασμό του 1915. Η δράση των Γερμανών στην Αθήνα εκείνα τα χρόνια είναι γνωστή πλέον μέσα από τα γερμανικά αρχεία.

Ο πρόσφατος αναθεωρητισμός

Επίσης, να πούμε ότι η, έστω και την τελευταία στιγμή, συμμετοχή της Ελλάδας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ μας χάρισε την δυτική Θράκη. Εάν συνεχιζόταν η φιλογερμανική “ουδετερότητα” έως το τέλος του πολέμου, τα σημερινά σύνορα θα βρίσκονταν στην Καβάλα.

Όλοι όσοι σχετικοποιούν εκείνη την εποχή, εκφράζουν έναν παρωχημένο υστερικό αντιβενιζελισμό, που λίγα χρόνια πριν μεθόδευσε την ακύρωση της Δίκης των Έξι, διάχυσε την άποψη ότι «καμιά δουλειά δεν είχαν οι Έλληνες στη Σμύρνη το 1919» και αναπαρήγαγε την κοινή προεκλογική βασιλο-κομμουνιστική θέση ότι η Μικρασιατική Εκστρατεία ήταν «αποικιοκρατική» (Ιωάννης Μεταξάς) ή αλλιώς «ιμπεριαλιστική» (ΣΕΚΕ-ΚΚΕ)…

Τέτοιες προσεγγίσεις που τελευταία πυκνώνουν και βασίζονται σε παραϊστορικές εκδόσεις βασιλοφρόνων, εξυπηρετούν αποκλειστικά και μόνο τον αγνωστικισμό. Κίνητρο έχουν μια παράξενη ρεβανσιστική αντίληψη και συμβάλουν στη διαιώνιση του Εθνικού Διχασμού. Το ενδιαφέρον είναι ότι, εκτός από τις παραδοσιακές σχολές (βενιζελική-αντιβενιζελική-κομμουνιστική), έχει ήδη διαμορφωθεί τις τελευταίες δεκαετίες και άλλη μια που σχηματικά την αποκαλούμε “προσφυγική ιστοριογραφία”, που επιχειρεί να ξεφύγει από την στενά ελλαδική ματιά και τις κληρονομημένες αντιπαραθέσεις και να ερμηνεύσει την εποχή με βάση το διεθνές γίγνεσθαι.