Πώς η πανδημία επηρεάζει την “αυτοκρατορία” των αγορών

Υπάρχουν κάποια θεμελιώδη γεγονότα που αγνοεί η πολιτική ανάλυση στη σύγχρονη Ελλάδα, ή που έστω τα αποσιωπεί, επειδή έχουν εξοριστεί από τη σφαίρα του πολιτικά ορθού. Θα τα περιγράψω εν τάχει και εκ του προχείρου, αλλά στο μέλλον θα μπορούσαν να αποτελέσουν το σκελετό για έναν βαθύτερο προβληματισμό. H πανδημία του κορονοϊού επιταχύνει τις εξελίξεις και εισάγει επιθετικά νέα δεδομένα, τα οποία προσπάθησα να συμπεριλάβω.

Πρώτον, βασικός στόχος της λεγόμενης παγκοσμιοποίησης δεν είναι μόνο η ενοποίηση των αγορών, αλλά και η δικτατορία τους πάνω στους λαούς. Για να επιτευχθεί αυτή η δικτατορία σταδιακά τα κράτη χάνουν τις εξουσίες τους και αυτές μεταβιβάζονται σε υπερεθνικούς οργανισμούς και διεθνή ταμεία. Ειδικά η αντιλαϊκή και υπέρ-γραφειοκρατική Ευρωπαϊκή Ένωση είναι το μεγαλύτερο πρότζεκτ της παγκοσμιοποίησης.
Δεύτερον, βασικός κινητήριος μοχλός της παγκοσμιοποίησης είναι το διεθνές χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο.

Οι περίφημες αγορές είναι η συγκαλυμμένη ονομασία του. Αυτό ήταν η πραγματική μεγάλη δύναμη του 20ου αιώνα και όχι οι ΗΠΑ με τη Σοβιετική Ένωση. H πρώτη μεγάλη του επιτυχία είναι ότι πέτυχε να καταστήσει τις Κεντρικές Τράπεζες στις δυτικές χώρες και όχι μόνο, ανεξάρτητες από τις εκλεγμένες κυβερνήσεις των κρατών. Και η δεύτερη ότι έχει καταστήσει όλες τις χώρες εξαρτημένες από αυτό, μέσω υπέρογκων δανείων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Σοβιετική Ένωση που κατέρρευσε όταν οι δυτικές τράπεζες της έκοψαν την πίστωση.

Οι πλούσιοι πλουσιότεροι

Τρίτον, η οικονομική φιλοσοφία της παγκοσμιοποίησης είναι ο νεοφιλελευθερισμός που κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους, τους φτωχούς φτωχότερους, ενώ συρρικνώνει και τη μεσαία τάξη. Οι ακραίες νεοφιλελεύθερες πολιτικές οδηγούν σε ένα νέο τύπο καπιταλισμού με έντονο άρωμα φεουδαρχίας. Όσο καταπολεμάται η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, η μικρομεσαία ιδιοκτησία (παράδειγμα μέσω μαζικών κατασχέσεων ακινήτων από τις τράπεζες) αλλά και το κοινωνικό κράτος, τόσο ο καπιταλισμός εκφυλίζεται σε νεοφεουδαρχία

Ακριβώς γιατί η έλλειψη της μεσαίας τάξης ήταν το χαρακτηριστικό της παλιάς φεουδαρχίας. Σε πολιτικό επίπεδο οι καπιταλιστές, που ζητούν να αποκτήσουν και εξουσίες φεουδαρχών, θα επιδιώξουν να καταλύσουν τα συντάγματα ή να τα αλλοιώσουν με την προσθήκη αντιλαϊκών νεοφιλελεύθερων άρθρων.

Τέταρτον, η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, για την οποία επείγονται οι κύκλοι της παγκοσμιοποίησης, θα προκαλέσει ένα κύμα υψηλής ανεργίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Δεκάδες εκατομμύρια θέσεις εργασίας θα χαθούν, ενώ η μείωση των θέσεων στη βιομηχανική παραγωγή υπολογίζεται πως θα φτάσει, αρχικά, στο 45%. Αυτό που λέγαμε βιομηχανικό προλεταριάτο σε λίγες δεκαετίες θα είναι μία παλιά ανάμνηση, ένα κίτρινο γράμμα στο συρτάρι…

Δώρα του κορονοϊού στην παγκοσμιοποίηση

Δυστυχώς απ’ ότι φαίνεται η επιδημία του κορονοϊού έρχεται να κάνει δυο δώρα στο κεφάλαιο που θέλει την παγκοσμιοποίηση. Πρώτον, τις δεκάδες εκατομμύρια απολύσεις που ήθελε να κάνει εν όψει της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, θα τις χρεώσει στην οικονομική καταστροφή που θα αφήσει πίσω του ο κορονοϊός. Δεύτερον, η κουλτούρα εγκλεισμού με τη δαιμονοποίηση των ανοιχτών συγκεντρώσεων που αναπτύσσεται τώρα, ενδέχεται στο μέλλον να δημιουργήσει σε ευρύτατα κοινωνικά στρώματα μεγάλη απέχθεια προς τις μαζικές διαδηλώσεις.

Κάτι που θα επιχειρήσουν να το αξιοποιήσουν πρόθυμοι νομοθέτες. Σε κάθε περίπτωση τα πολλά εκατομμύρια των εργαζομένων που θα κινδυνέψουν να χάσουν τις δουλειές τους δεν πρέπει μετά την επιδημία να μείνουν σπίτι και να δεχτούν να φυτοζωούν σαν επιδοματούχοι. Ούτε, όσοι κρατήσουν τις δουλειές τους, να δεχτούν πλέον εργασιακές συνθήκες γαλέρας και μεγάλη μείωση μισθού.

Τα αντινεοφιλελεύθερα (και γι’ αυτό αντιπαγκοσμιοποιητικά) κινήματα των Κίτρινων Γιλέκων και των εξεγερμένων Χιλιανών θα πρέπει να αποτελέσουν πρότυπα λαϊκών κινητοποιήσεων για όλους τους εργαζομένους, ειδικά στη μετά κορονοϊό εποχή. Αλλιώς η επιδημία θα μας οδηγήσει σε εργασιακές συνθήκες και απολαβές του 19ου αιώνα.

Κράτος Μεγάλου Αδελφού

Πέμπτον, για να επιστρέψουμε στα νέα δεδομένα που εισάγει ο κορονοϊός, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να δεχτούν οι λαοί την κατάργηση της ιδιωτικής τους ζωής, μέσω της μαζικής παρακολούθησης των προσωπικών τους δεδομένων και στιγμών. Να μην δεχτούν να τους στερήσουν την ελευθερία με το δόλωμα της βιοασφάλειας. Πρέπει να παραμείνουμε ανθρωπότητα και όχι κοπάδι που οι τσοπάνηδες θα μπορούν να εντοπίζουν κάθε στιγμή που βρισκόμαστε, τι κάνουμε, τι αγοράζουμε, αν έχουμε πυρετό, ψηλή πίεση ή ξαφνική ροή αίματος!

Ο Μεγάλος Αδελφός είναι ένα μεγάλο βήμα για την παγκόσμια “αυτοκρατορία” των αγορών. Να είστε σίγουροι πως τα δεδομένα σας θα μοιράζονται εκτός από τις κυβερνήσεις και σε πολυεθνικές και αν δεν είναι αρεστά, παράδειγμα αν εντοπίζουν ότι πηγαίνετε σε διαδηλώσεις, δεν θα βρίσκετε ούτε δουλειά. Έκτον, η μοναδική αξιόπιστη αντίσταση στην παγκοσμιοποίηση, θα είναι και μετά τη λήξη της επιδημίας του κορονοϊού, τα έθνη-κράτη.

Η εθνική ανεξαρτησία και η λαϊκή κυριαρχία είναι τα σημαντικότερα προτάγματα για να μην καταλήξουμε στη “αυτοκρατορία” των αγορών. Η λαϊκή κυριαρχία για να μην εκλείψει πρέπει τις αποφάσεις να συνεχίσουν να τις παίρνουν οι εκλεγμένες κυβερνήσεις, όχι οι γραφειοκράτες των υπερεθνικών οργανισμών που λειτουργούν σαν μαριονέτες πολυεθνικών και τραπεζών. Από αυτή τη σκοπιά η σημαντικότερη νίκη των λαών στον 21ο αιώνα ήταν το Brexit.

Νέες διαχωριστικές γραμμές

Έβδομον, σήμερα η παλιά διάκριση ανάμεσα στην αριστερά και τη δεξιά έχει ξεθωριάσει στη συνείδηση των πολιτών και μια νέα αναδύεται. Να είναι κανείς ενάντια στην παγκοσμιοποίηση ή μαζί της. Οι προοδευτικοί σήμερα είναι αυτοί που θα συγκροτήσουν ένα ευρύτατο μέτωπο απέναντι στην παγκοσμιοποίηση. Ένα μέτωπο που πρέπει να εκτείνεται από τη λαϊκή δεξιά, μέχρι την αριστερά. Εκείνη την αριστερά που θα επιστρέψει στα προτάγματα της εθνικής ανεξαρτησίας και της λαϊκής κυριαρχίας.

Πρέπει επίσης να γίνει κατανοητό ότι η πραγματική ακροδεξιά σήμερα και η μαύρη αντίδραση είναι ακριβώς τα κόμματα εκείνα που υποστηρίζουν τις πιο ακραίες πολιτικές της παγκοσμιοποίησης και όχι αυτά που η παγκοσμιοποίηση χαρακτηρίζει σαν ακροδεξιά η λαϊκίστικα. Ακροδεξιό πρέπει να χαρακτηρίζουμε κάθε κόμμα που υποστηρίζει την πλήρη ιδιωτικοποίηση ακόμη και των θεμελιωδών αγαθών όπως το νερό, το ρεύμα, την υγεία και την παιδεία.

Ακροδεξιές αντιλήψεις πρέπει να χαρακτηρίζουμε και τις ψευδεπίγραφες αριστερές που ζητούν το άνοιγμα των συνόρων σε ατελείωτα κύματα μεταναστευτικών ροών. Ροών που τελικά θα οδηγήσουν στην καταβαράθρωση, όχι μόνο των μισθών και των εργατικών δικαιωμάτων, αλλά και του ίδιου του κοινωνικού ιστού. Διότι, όσο περισσότεροι μετανάστες έρχονται, τόσο δεν θα βρίσκουν νόμιμες δουλειές και θα καταλήξουν να σχηματίσουν ένα μεγάλο λούμπεν προλεταριάτο που θα ζει σε γκέτο ή σε παραγκούπολεις.

Τι πρέπει να κάνει η αριστερά

Η αριστερά πρέπει να απεγκλωβισθεί από την ψευδαίσθηση μιας παγκοσμιοποίησης με αριστερό πρόσημο. Εφόσον ο νεοφιλελευθερισμός είναι το οικονομικό σύστημα της παγκοσμιοποίησης και τελικός της στόχος η δικτατορία των αγορών, η αριστερά πρέπει να γίνει ο μεγαλύτερος πολέμιος της παγκοσμιοποίησης. Να ξεχάσει τον παρδαλό δικαιωματισμό που ενδιαφέρεται μέχρι και για τα δικαιώματα των λύκων, αλλά όχι των εργαζομένων.

Να επανέρθει στο αντιπαγκοσμιοποιητικό πνεύμα των μεγάλων διαδηλώσεων του Σιάτλ και της Γένοβας. Να δει επίσης τη φάκα πίσω από το τυράκι της κλιματικής αλλαγής. Πως δηλαδή την προπαγανδίζουν τα συμφέροντα εκείνα που θέλουν να μας φορτώσουν με πράσινους φόρους και να γεμίσουν τα ελληνικά βουνά με γερμανικές ανεμογεννήτριες.

Ειδικά η σημερινή ελληνική αριστερά οφείλει να θυμηθεί πως η εθνική ανεξαρτησία και η λαϊκή κυριαρχία ήταν, όχι μόνο τα συνθήματα του ΕΑΜ και ύστερα της ΕΔΑ, αλλά και του ΠΑΣΟΚ. Ενός ΠΑΣΟΚ που, πριν εκφυλιστεί σε κόμμα μιας νέας πλουτοκρατίας υπερψηφίστηκε από τις πλατιές λαϊκές μάζες, επειδή στην προγραμματική του διακήρυξη (και όχι μόνο) υπήρχε η αδιατάρακτη προσήλωση στην Εθνική Ανεξαρτησία και στη Λαϊκή Κυριαρχία.